Lokomotywy spalinowe na Czech Raildays 2010

Podczas tegorocznej edycji targów Czech Raildays dosyć licznie reprezentowane były lokomotywy spalinowe. Tradycyjnie najwięcej nowości pokazali krajowi producenci.

Firma CZ Loko specjalizuje się w modernizacjach lokomotyw spalinowych, głównie czeskiego pochodzenia. Nie inaczej było i tym roku. Firma zaprezentowała dwie zmodernizowane dla ČD Cargo lokomotywy spalinowe. Pierwszą z nich była lokomotywa szlakowa 753.780-6, która powstała w drodze modernizacji popularnego „okularnika”. Maszyny tej serii były produkowane w latach 1968-77 przez ČKD Praha. Z 408 wyprodukowanych pojazdów znaczna część nadal pozostaje w eksploatacji zarówno w Czechach jak i na Słowacji. Ten stan rzeczy jest efektem rezygnacji z eksploatacji „gagarinów”, która miała miejsce w pierwszych latach kapitalizmu. Produkty rodem z ZSRR jawiły się wówczas jako nie do przyjęcia, w przeciwieństwie do maszyn lokalnej produkcji czechosłowackiej. Oczywiście po tylu latach eksploatacji lokomotywy są już mocno wyeksploatowane, dlatego od podejmowane są różne próby modernizacji. Zaprezentowana podczas targów maszyna jest kolejnym wariantem. Wcześniejsze przebudowy miały bardziej „ekstremalny”charakter, jednak najnowsza modernizacja obejmuje najważniejsze komponenty i można ją uznać za najbardziej optymalną. Zaprezentowana maszyna jest ostatnią z 30 modernizacji zakontraktowanych przez ČD Cargo. Z oryginalnego pojazdu pozostaje (po odbudowie) pudło, wózki oraz silniki trakcyjne. Najmniej trwałym elementem lokomotywy spalinowej jest zawsze silnik, który zazwyczaj ma o połowę krótszą żywotność niż komponenty mechaniczne czy też elektryczne. Dlatego najważniejszą zmianą jest zastosowanie nowego silnika Caterpillar 3512B o mocy 1,5 MW, który został sprzężony z generatorem trakcyjnym Siemens 1FC2 631-6. Zastąpienie prądnicy głównej poprzez alternator trakcyjny daje znaczną poprawę niezawodności, zmniejszenie czynności obsługowych oraz pozwala na przekazywanie większej mocy, niż miało to miejsce przy wykorzystaniu prądnicy prądu stałego. W efekcie tego lokomotywa ma przekładnię AC-DC, ponieważ silniki trakcyjne są nadal prądu stałego. Tak przebudowana maszyna ma prędkość maksymalną 100 km/h i masę 72 tony.

Drugą zaprezentowaną przez CZ Loko zmodernizowaną maszyną była lokomotywa manewrowa 742.701-6, która powstała w drodze gruntownej modernizacji tej popularnej serii. Pierwotne lokomotywy serii 742 mają wysokie zabudowy, które dosyć skutecznie ograniczają widoczność. CZ Loko już od wielu lat oferuje modernizacje tych oraz innych lokomotyw manewrowych produkcji czeskiej (czechosłowackiej), gdzie główną zmianą jest zabudowa silnika w zagłębieniu ramy, co pozwala na zabudowę niższej obudowy znacznie poprawiającej widoczność szlaku. Lokomotywy te powstają na bazie przebudowanej ostoi z pojazdów bazowych oraz z wykorzystaniem zregenerowanych wózków wraz z silnikami trakcyjnymi. Na takiej bazie montowane są nowe komponenty oraz nowa zabudowa. Zaprezentowana lokomotywa ma zabudowany silnik Caterpillar 3508C o mocy 1 MW, który współpracuje z alternatorem trakcyjnym Siemens 1FC2 560-6. Lokomotywa ma prędkość maksymalną 100 km/h i masę 64 t.

Od dłuższego czasu w autobusach eksperymentuje się z alternatywnymi paliwami, jednak w przypadku kolei nie podejmowano takich działań. Dlatego miłym zaskoczeniem jest prototypowa lokomotywa manewrowa 703.8, która została dostosowana do zasilania sprężonym gazem ziemnym CNG. Dwuosiowa lokomotywa manewrowa została wyprodukowana przez TS Martin, natomiast jej przebudowa została wykonana przez Vítkovice Doprava a.s.. Cała rekonstrukcja została przeprowadzona przy współpracy z VÚZ (VýzkumnýÚstav Železniční) oraz ČD Cargo. W zmodernizowanej lokomotywie zastosowano silnik czeskiej firmy Tedom typu TG 250 AV o mocy 180 kW. Z racji małych wymiarów lokomotywy został on spięty z przekładnią hydrodynamiczną. Zbiornik paliwa jest w stanie pomieścić 84 kg paliwa sprężonego do 200 Bar. Według producenta koszt paliwa potrzebnego na motogodzinę pracy standardowej maszyny wynosi 230 koron czeskich, podczas gdy po przebudowie na CNG zaledwie 140 koron. Pomijając kwestie ekonomiczne oraz ekologiczne nowa lokomotywa oferuje również spadek głośności aż o 10 dB(A)! Maszyna z racji swoich wymiarów ma prędkość maksymalną zaledwie 40 km/h, która jednak jest wystarczająca dla pracy manewrowej.

Rynek szlakowych lokomotyw spalinowych w Czechach może w najbliższym czasie przejść metamorfozę, a to za sprawą firmy Lostr, która zawarła z firmą Voith umowę na licencyjną produkcję w Czechach maszyn Maxima. Produkcja będzie prowadzona w zakładach położonych w miejscowości Louny. Na targach została zaprezentowana lokomotywa 30CC, czyli słabszy wariant o mocy 2,075 MW, jednak w ofercie mają być oba warianty wykonania. W ramach umowy Lostr będzie produkował lokomotywy nie tylko na rynek czeski ale również warianty eksportowe.

Swoje oferty w zakresie lokomotyw spalinowych zaprezentowali również światowi potentaci. Bombardier zaprezentował dobrze już znaną lokomotywę Traxx F140DE, która ma zabudowane silniki MTU. Na pudle maszyny zostały umieszczone kopie świadectwa dopuszczenia do ruchu dla tej serii w Czechach, co daje wolną drogę dla ich masowej eksploatacji w tym kraju. Swoją obecność zaznaczył również Siemens, który ponownie zaprezentował lokomotywę spalinową Herkules, która tym razem była w barwach prywatnego przewoźnika towarowego LTE. Maszyny tego typu mają już dopuszczenie do ruchu w Czechach, choć nadal ujrzenie ich na czele pociągu (głównie towarowego) należy do żadności.

Tegoroczne Czech Raildays były w dosyć dużym stopniu zdominowane przez lokomotywy spalinowe. Czescy przewoźnicy tak pasażerscy jak i towarowi eksploatują obecnie dużą liczbę maszyn spalinowych, które wymagają przyspieszonej modernizacji lub wymiany. Wobec tego nie powinno dziwić aż takie zainteresowanie prezentacją produktów właśnie w tym zakresie i to nie tylko kompletnych maszyn ale również komponentów jak silniki spalinowe czy alternatory trakcyjne.