Trako 2009 widziane przez pryzmat tramwajów

Premiera Solarisa Tramino –to właściwie wszystko, na co mogli liczyć miłośnicy tramwajów podczas tegorocznych targów Trako. Być może jest to zbyt duże uproszczenie, ale liczy się to, co można dotknąć, zobaczyć, to gdzie można wsiąść i dopiero ocenić. Na wystawienie tramwaju zdecydował się, co w sumie może trochę dziwić, tylko Solaris. Pozostali producenci skupili się raczej na pociągach i szynobusach. Najbardziej zaskakiwać może postawa PESY, która aspiruje przecież do miana największego i jednocześnie najpoważniejszego producenta tramwajów w Polsce. Tymczasem bydgoska fabryka pokazał tylko model pojazdu 120Na, który ma zostać dostarczony Tramwajom Warszawskim. Można było zatem pokusić się o pokazanie jednego z jeżdżących już po polskich torowiskach wagonów. Trzeci polski producent –FPS Cegielski swój produkt, słynną już, niestety nie z ilości sprzedanych egzemplarzy czy ciekawych rozwiązań konstrukcyjnych, Pumę, lansuje już tylko w folderach reklamowych, które od kilku lat pozostają niezmienione. Trochę szkoda, bo Cegielski początek przygody z tramwajami miał niezły. Popularne warszawskie „Hipolity”jeżdżą i nie sprawiają wielkich kłopotów eksploatacyjnych.

Modertrans do dnia dzisiejszego nie zbudował własnego tramwaju niskopodłogowego, a obecnie tylko takie pojazdy mają szansę na podbój polskiego rynku. Wydaje się, że stan ten prędko się nie zmieni i firma zajmie się raczej modernizacjami niż budowaniem własnych pojazdów. Tym bardziej, że moce przerobowe fabryki, a może także inne powody, są przyczyną opóźnień w realizowanych obecnie kontrakcie na modernizację tramwajów N8C. Na Trako Modertrans wystąpił więc bardziej w roli firmy oferującej usługi modernizacyjne, niż producenta taboru.

Oprócz wskazanych wyżej producentów na Trako pojawili się również światowi potentaci, tacy jak Stadler, Bombardier, Alstom, Skoda czy Siemens. Patrząc jednak na ostatnie przetargi trudno przypuszczać, by zagraniczne koncerny mogły zagrozić realnie polskim firmom. Wniosek taki wypływa jeśli popatrzy się na ceny zaproponowane przez poszczególne firmy w przetargach na dostawę tramwajów dla polskich przewoźników. Czyżby to zmniejszyło nieco zapędy producentów?

Polski rynek tramwajowy wymaga zakupów nowego taboru. Swoistą granicą jest tutaj EURO 2012, które zmusza do wymiany chociaż części pojazdów. Ze słusznego założenia wychodzi Jerzy Berg z PESY, który daje do zrozumienia, iż PESA nie musi pokazywać swojego tramwaju, bo każdy zainteresowany już go zna. Jest to produkt na tyle rozpoznawalny, iż prezentować go nie trzeba. Trochę racji w tym jest, bo od czasów Konstalu to największy dostawca taboru dla polskich przewoźników, biorąc oczywiście pod uwagę także wygrane przez bydgoską firmę przetargi.

To, że targi Trako są targami przede wszystkim kolejowymi potwierdza również ceremonia ich otwarcia. Żaden z przemawiających VIP-ów nie wspomniał nawet jednym słowem o tramwajach. A szkoda. „Zapalmy zielone światło dla kolei”–to hasło przewodnie targów. Czy nie można go było rozszerzyć na „Zapalmy zielone światło dla transportu szynowego”? Dzień po konferencji towarzyszącej targom, na której mowa była o roli tramwaju na EURO 2012 warto było, chociaż słowem, wspomnieć właśnie o tym środku transportu miejskiego. O ile wicemarszałkowi województwa pomorskiego można wybaczyć, że żywotnie zainteresowany jest tylko i wyłącznie rozwojem regionalnych linii kolejowych i budową kolei metropolitalnej, o tyle dziwi już postawa wiceprezydenta Gdańska i wiceministra transportu. Obaj panowie powinni przecież zwrócić uwagę na tramwaje z tego chociażby względu, iż godzinę wcześniej miała miejsce oficjalna premiera Tramino. Szkoda, że przedstawiciele najwyższych władz państwowych widzą tylko to, co dzieje się w PKP. Dziwi też postawa przedstawicieli miasta Gdańsk, którzy przecież mając takie atuty jak zakontraktowane nowe niskopodłogowe tramwaje, rozwój miejskiego transportu szynowego w mieście w związku z EURO 2012 czy dalsze modernizacje infrastruktury, mogli wspomnieć o tym chociaż słówkiem.

Na szczęście tramwaje to nie tylko tabor. Na Trako nie zabrakło przedstawicieli producentów osprzętu czy elementów wyposażenia tramwajów. Była zdecydowana większość wytwórców siedzisk, przegubów, drzwi, informacji pasażerskiej czy podzespołów, które wykorzystywane są przy budowie tramwajów.

Mimo, iż Trako to targi w zdecydowanej większości poświęcone kolei, trzeba cieszyć się, iż rodzynek w postaci Tramino uratował przedstawicieli tramwajów. Jak już wspomnieliśmy tylko ten jedne tramwaj został pokazany na targowej ekspozycji. Optymizmem napawa również fakt, iż Solaris, mimo, iż wyprodukował tylko jeden pojazd szynowy, już dziś może aspirować do miana drugiej siły na rynku tramwajowym. PESA wydaję się na tę chwilę poza konkurencją. Trudno przewidzieć losy Cegielskiego i Modertransu. Pozostali obecni na naszym rynku producenci będą mieli kłopot, aby skutecznie rywalizować z dwójką PESA, Solaris, przede wszystkim pod względem ceny. Zdaje się to potwierdzać także zainteresowanie stoiskami poszczególnych firm na Trako. Zdecydowanie więcej osób kręciło się w okolicy ekspozycji PESY i Solarisa, niż Alstomu czy Bombardiera. Taki jest właśnie dzisiejszy układ sił na rynku tramwajowym. Czekając na kolejne przetarg można liczyć tylko na to, iż mimo, że zwykle cena decyduje o wyborze producenta, to jakość kupowanych przez polskich przewoźników będzie coraz lepsza.