Historia linii Poznań – Piła

Niedawno na łamach InfoRail prezentowaliśmy historię kolei w Obornikach , która na łamach PKP PR została nieco rozszerzona. W związku z powyższym materiał ten prezentujemy poniżej.

15 maja minęło dokładnie 130 lat od oddania do użytku linii kolejowej z Poznania przez Oborniki, Rogoźno i Chodzież do Piły (15 maja 1879 rok). Była to pierwsza linia kolejowa wybudowana na terenie Wielkopolski z budżetu państwa po nacjonalizacji prywatnych przedsiębiorstw kolejowych. W pierwotnych planach powyższy szlak miało wybudować Towarzystwo Kolei Poznańsko –Kluczborskiej. Jednotorowa trasa wiodła z Poznania przez Piłę, Szczecinek do Kołobrzegu z odgałęzieniem w Szczecinku do Ustki. Od 1 stycznia 1886 roku trasa posiadała już drugi tor jezdny.

Po odzyskaniu niepodległości trasa ta została przedzielona granicą. Punkt graniczny znajdował się pomiędzy stacją Dziembówko a Piłą Kaliną. 1 stycznia 1922 roku powyższy fragment został rozebrany. W tym samym czasie zdemontowano jeden tor od Rogoźna do Dziembówka. W okresie II wojny światowej ten sam los spotkał odcinek od Złotnik do Rogoźna. Okupant za to odbudował brakujący fragment między Dziembówkiem a Piłą Kaliną. Znów pociągi mogły zacząć jeździć bezpośrednio do Kołobrzegu, nad morze. Powyższe przedsięwzięcie miało znaczenie strategiczne dla okupanta, ponieważ ułatwiało ruch pociągów wojskowych w północnej Wielkopolsce.

W okresie Polski Ludowej etapami modernizowano najkrótsze połączenie z Wielkopolski na Pomorze Środkowe. Odbudowano most na Warcie wykorzystując w tym celu zniszczoną pod koniec wojny konstrukcję. Rok 1949 przyniósł otwarcie nowego przystanku –Oborniki WLKP Miasto. Przystanek ten wybudowany został w czynie społecznym przez mieszkańców Obornik, kosztem 901 tysięcy złotych. Inwestycja ta przybliżyła mieszkańcom miasta kolej. W latach 70-tych dobudowano drugi tor od Złotnik do mostu nad Wartą w Obornikach (dawny posterunek Oborniki WLKP Mo).

29 listopada 1990 roku, otworzono trakcję elektryczną i nastąpił przejazd pierwszego pociągu elektrycznego z Poznania do Piły. W skład pociągu wchodziły dwie jednostki elektryczne EN57. Największe obchody związane z tym wydarzeniem zorganizował w Rogoźnie ówczesny zawiadowca stacji –Pan Przemysław Dobrogowski (była orkiestra oraz ksiądz, który poświęcił przybyły pociąg oraz podróżnych). Za rok (w 2010 roku) będziemy obchodzić 20 rocznicę elektryfikacji tego odcinka trasy. W tym miejscu należy dodać, że trasa ta była elektryfikowana etapami. Jako pierwszy został zelektryfikowany w 1988 roku odcinek z Kołobrzegu do Białogardu. W 1989 roku ruszyły pociągi elektryczne z Piły w stronę Białogardu. 

Było to ostatnie przedsięwzięcie elektryfikacyjne kolei na terenie Wielkopolski. W późniejszym okresie przeciągnięto trakcje elektryczną już tylko na jednej linii –z Wrocławia przez Kłodzko do Międzylesia). W tym miejscu należy dodać, że na trasie znajdowały się stacje węzłowe:- Oborniki WLKP, z których można było dojechać przez Obrzycko do Wronek (rozbiórka linii na terenie gminy Oborniki w 2008 roku). – Rogoźno WLKP, największa stacja, na której krzyżują się linie z Poznania do Piły i z Inowrocławia do Drawskiego Młyna przez Żnin, Wągrowiec, Ryczywół, Bzowo Goraj. Co jakiś czas powraca pomysł reaktywacji ruchu kolejowego na odcinku do Wągrowca. Ostatnio pomysł ten wiąże się z planowaną modernizacją linii z Poznania właśnie do Wągrowca. Na odcinku z Rogoźna do Bozowo Goraj (i dalej do Czarnkowa) utrzymywany jest ruch towarowy. – Chodzież, gdzie zaczynała się trasa do Gołańczy. Linia nieczynna i nieprzejezdna.

W aktualnym rozkładzie jazdy Oborniki, Rogoźno i Chodzież posiadają bezpośrednie połączenia kolejowe z Poznaniem, Piła, Kołobrzegiem, Koszalinem, Słupskiem, Wrocławiem, Katowicami, Krakowem i Przemyślem. W okresie letnim dzięki pociągom sezonowym miasta zyskują dodatkowe połączenie z Ostrowem Wielkopolski, Bielsko –Białą, Łebą oraz Ustką. Z tej okazji, nasz pracownik Krzysztof Springer, zorganizował wystawę poświęconą 130-leciu kolei w rodzinnym mieście –Obornikach WLKP. Została ona przedstawiona oglądającym w Bibliotece Publicznej im. Antoniego Małeckiego w Obornikach. Trwała od 18 maja do 12 czerwca, natomiast 9 czerwca odbyło się uroczyste zakończenie (finisaż), na którym przedstawiono zebranym gościom historię, teraźniejszość oraz ewentualną przyszłość kolei na Ziemi Obornickiej.

Liczba zwiedzających, w tym liczne zorganizowane wycieczki szkolne pokazują, że tematyka kolejowa (a w szczególności historia i najbliższa przyszłość) jest społeczności lokalnej bardzo bliska.