Rządowy program przystankowy wygaszony, ale inwestycje trwają. Ministerstwo odpowiada

Choć „Rządowy program budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021–2025” został oficjalnie zakończony, plany rozwoju infrastruktury przystankowej nie zostały porzucone.

Tak wynika z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury na interpelację posłów Michała Moskala, Andrzeja Adamczyka i Rafała Webera, dotyczącą kontynuacji działań inwestycyjnych w zakresie przystanków oraz roli Krajowego Programu Kolejowego (KPK) na lata 2024–2032 w walce z wykluczeniem komunikacyjnym.

KPK zamiast programu rządowego

W odpowiedzi z dnia 11 września 2025 r., podpisanej przez Piotra Malepszaka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, resort podkreśla, że zadania przystankowe są kontynuowane, ale już nie jako samodzielny program rządowy, lecz jako element większych projektów infrastrukturalnych w ramach KPK 2024–2032, współfinansowanych ze środków unijnych (m.in. FEnIKS, FEPW, CEF) i regionalnych programów operacyjnych.

W KPK uwzględniono m.in. projekt „Przebudowa infrastruktury obsługi podróżnych na stacjach i przystankach”, w ramach którego PKP PLK S.A. realizuje inwestycje zgodnie z określonymi kryteriami:

• dostępność dla osób o ograniczonej mobilności,
• średnia dobowa wymiana pasażerska,
• znaczenie w sieci pasażerskiej,
• potrzeba estetyzacji danego punktu,
• liczba skarg pasażerów,
• koordynacja z innymi inwestycjami PKP S.A.

Gdzie te 262 przystanki?

Choć w interpelacji ponowiono prośbę o udostępnienie listy 262 planowanych do realizacji przystanków, ministerstwo tej listy nie załączyło. Zamiast tego, wskazano na analizę prowadzoną przez PKP PLK, która decyduje o kolejnych lokalizacjach na podstawie efektywności i zapotrzebowania. Zwrócono też uwagę, że „na niektórych zrealizowanych przystankach nie ma obecnie wymiany pasażerskiej”, a niektóre perony są przewymiarowane (przykłady: Aleksandrów, Mielec Południowy, Recz Pomorski). Ma to być przestrogą przed zbyt ogólnikowym podejściem do planowania inwestycji.

W odpowiedzi brak jednoznacznej informacji o formalnej procedurze zgłaszania propozycji przystanków przez samorządy lub organizacje społeczne. Ministerstwo zaznacza jednak, że zgłoszenia można składać w ramach konsultacji i spotkań organizowanych przez PKP PLK S.A., a każda propozycja powinna być poparta analizą zasadności i efektywności ekonomicznej. Czas reakcji na takie zgłoszenia ani sposób ich rozpatrywania – nie został wskazany.

Choć posłowie pytali o konkretne liczby – ile środków z KPK zostanie przeznaczonych na inwestycje przystankowe – ministerstwo nie podało ani wartości, ani procentowego udziału tej kategorii w całym budżecie programu. Wskazano jedynie, że inwestycje mają być prowadzone „w sposób gospodarny, zapewniający jak najlepszy stosunek efektów do kosztów”.

Ewaluacja: niektóre inwestycje przestrzelone

Ministerstwo odniosło się również do tematu oceny efektywności zrealizowanych przystanków. Na stronie resortu udostępniono dokument z kontroli przeprowadzonej w PKP PLK S.A., która wykazała, że część przystanków została wybudowana bez rzeczywistego zapotrzebowania lub z nadmiernym rozmiarem infrastruktury. To m.in. argument za bardziej restrykcyjnym podejściem do kwalifikowania nowych lokalizacji. Raport dostępny tutaj: gov.pl – informacja o realizacji programu przystankowego 2021–2025

Z koeli Poseł Michał Moskal z PiS stanowczo skrytykował Ministerstwo Infrastruktury za likwidację programu przystankowego oraz brak przejrzystości w sprawie planów budowy 262 przystanków kolejowych. Jego zdaniem rząd ignoruje rzeczywiste potrzeby społeczności dotkniętych wykluczeniem komunikacyjnym i skupia się wyłącznie na modernizacji infrastruktury w miejscach, gdzie już istnieje ruch pasażerski. Moskal podkreśla, że deklaracje resortu to próba mydlenia oczu opinii publicznej, a nie realna walka z wykluczeniem. Poseł zwraca uwagę, że resort nie udostępnił listy lokalizacji ani kryteriów wyboru inwestycji, mimo jego dwukrotnej interwencji. Domaga się natychmiastowego ujawnienia szczegółowych planów oraz stworzenia rzeczywistej strategii włączania mniejszych miejscowości do sieci kolejowej.

Interpelacje wraz z odpowiedziami znajdują się tutaj: https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/interpelacja.xsp?typ=INT&nr=10333