Turystyczny raport na sezon 2010

Polska Organizacja Turystyczna przedstawiła raport o stanie turystyki za 2009 rok (do pobrania –tutaj). POT informuje m.in., że w 2009 r.:

– odnotowano około 38,7 mln wyjazdów Polaków za granicę (o 22% mniej niż w 2008 r.),
–  53,8 mln cudzoziemców przekroczyło polską granicę (o 10% mniej niż w 2008 r.).

 – liczba przyjazdów turystów zagranicznych wyniosła blisko 11,9 mln (o 8% mniej).

Ponadto raport zawiera także ciekawe podsumowanie każdego ważnego dla polskiej turystyki kraju, czyli: Holandia, Niemcy, Austria ze Szwajcaria, Belgia, Francja, Hiszpania z Portugalia, Włochy, Japonia, USA z Kanada, Węgry, Rosja,

Ukraina, Skandynawia, Wielka Brytania z Irlandia Poniżej przedstawiamy podsumowanie Niemiec. To naprawdę przydatne źródło informacji. Wytrwali mogą pobrać także drugi udostępniony raport Pt. „Analiza konkurencyjności oraz znaczenia Polski, jako destylacji turystycznej dla wybranych rynków emisyjnych w 2008 roku.”–do porania tutaj.

Ogólna charakterystyka niemieckiego rynku turystycznego

Rok 2009   był   dla   gospodarki   niemieckiej   rokiem   zahamowania   wzrostu gospodarczego. Wg Federalnego Urzędu Statystycznego w 2009 roku nastąpił 5 procentowy spadek PKB, największy od II wojny światowej. Po raz pierwszy od czterech lat spadła też liczba zatrudnionych w Niemczech. Jak informuje Stowarzyszenie ds. Badań Konsumenckich GfK niepewna sytuacja na rynku pracy i niestabilna sytuacja gospodarcza spowodowały załamanie pozytywnego klimatu konsumenckiego. Jednak wydatki konsumentów w trzecim kwartale tego roku w porównaniu do trzeciego kwartału zeszłego roku spadły tylko o 0,9%. Zwiększyła się tendencja do oszczędzania. Jednakże mimo bezwzględnego spadku produkcji i sprzedaży Niemcy także w 2009 roku pozostali „mistrzami świata w podróżowaniu’, jak podaje DRV, największa organizacja branży turystycznej w Niemczech. Charakterystyka potencjału rynku (Ponieważ nie zostały jeszcze opublikowane oficjalne dane Federalnego Urzędu Statystycznego za rok 2009, zawarte w tym zestawieniu informacje bazują na szacunku tego urzędu w oparciu o wieloletnie badania). Według danych szacunkowych maleje liczba emigrujących Niemców, zaś niezmienna pozostaje struktura ludności – społeczeństwo niemieckie jest coraz starsze. Przewiduje się, że do 2060 roku będzie żyło tutaj około 65-70 mln mieszkańców. Dzisiaj tylko 20% ludności ma 65 lat. W 2060 co trzeci mieszkaniec Niemiec będzie w tym wieku, a co siódmy będzie miał ponad 80 lat i więcej. Jak wynika z tych danych, postępuje proces starzenia się społeczeństwa, a co za tym idzie zmniejsza się liczba ludności w wieku zarobkowym.

Charakterystyka turystyki niemieckiej

W 2009 roku potwierdził się wieloletni trend motywów podróży Niemców. Są oni nadal zorientowani na odpoczynek, odprężenie i regenerację organizmu. Stabilne pozostają też formy wypoczynku: plaża i kąpieliska, turystyka objazdowa, miejska i zdrowotna. Nadal ważną rolę odgrywa urlop rodzinny z dziećmi. Według analizy wyników badań przeprowadzanych corocznie przez Wspólnotę Badawczą Wakacje i Podróże – F.U.R (Forschungsgemeinschaft Urlaub und Reisen e.V.), jeden z najważniejszych ośrodków badawczych zajmujących się niemieckim rynkiem turystycznym,  w 2008  roku Niemcy odbyli łącznie 64 mln podróży urlopowych, wydając przy tym przeciętnie na każdy wyjazd zagraniczny ok. 834 Euro. 58,9% Niemców odbyło co najmniej jedną podróż urlopową trwającą co najmniej 5 dni, a 17,3% dwie lub więcej. 2/3 tych wyjazdów to podróże zagraniczne. 47% z nich organizowane były przez biura podróży. Samochód pozostał głównym środkiem lokomocji (47% podróży), w następnej kolejności są: samolot (36%), autokar (9%) i kolej (5%). 50% podróżujących nocuje w hotelach i pensjonatach, 22% w domkach letniskowych, 6% na campingach i aż 10% mieszka u rodziny i przyjaciół. Utrzymującym się trendem jest skracanie długości podstawowego urlopu na rzecz drugiego (rzadziej trzeciego) wyjazdu w tym samym roku. Wg F.U.R w 2008 roku najważniejszymi celami urlopowych wyjazdów zagranicznych były dla turystów niemieckich:

Źródło: F.U.R, Kilonia, Reiseanalyse 2009

Według analizy DRV niemieccy touroperatorzy odnotowali w 2009 roku prawie tyle samo klientów, co w roku poprzednim, jednak ich obroty spadły w stosunku do roku ubiegłego o 3-4%, osiągając poziom 20,7 mld euro (podobnie jak w 2007 r.). Spadek ten spowodowany  był  obniżkami  cen,  osiągniętymi  przede  wszystkim  dzięki Informacje w tym rozdziale bazują przede wszystkim na danych statystycznych za 2008 i częściowo na danych szacunkowych za 2009 rok korzystniejszym warunkom zakupu miejsc w hotelach i samolotach, a nie obniżką marż. Oznacza to więc, że spadek obrotów nie spowodował znaczniejszego pogorszenia wyników finansowych firm.

Największy spadek odnotowano w podróżach lotniczych (o 7%), zarówno do celów bliskich  jak  i  dalekich,  a  niewielki  przyrost  w  podróżach  podejmowanych samochodem, koleją lub autokarem. Natomiast największy wzrost obrotów, o 10%, nastąpił w podróżach morskich. Według  ekspertów  DRV  szczególnie  pozytywnie  rozwijał  się  rynek podróży krajowych, osiągając wzrost obrotów o 3%. Także bliskie cele podróży w Europie cieszyły się większym zainteresowaniem, niż w roku ubiegłym. Spadło natomiast zainteresowanie obszarem Morza Śródziemnego i destynacjami dalekimi. Tylko wyjazdy do Turcji i Egiptu zdołały utrzymać się na zeszłorocznym poziomie. Branża turystyczna obroniła się przed skutkami kryzysu także poprzez wprowadzanie rozwiązań organizacyjnych. Przykładem jest potentat na rynku turystycznym, TUI Deutschland,   który   wprowadził   w   minionym   roku   skrócony   czas   pracy. Wprowadzenie tej formy pracy uchroniło firmę od zwolnień pracowników i tym samym utraty wykwalifikowanej kadry, która częściowo już w roku 2010 może podjąć pracę w pełnym wymiarze godzin.

Lista największych niemieckich touroperatorów 2009:

 

Źródło: FVW International, 26/2009

W rankingu touroperatorów nastąpiły w 2009 roku zmiany. TUI pozostała liderem, natomiast Rewe Touristik przesunęła się z miejsca 3.  na 2.,  a Aida Cruises prześcignęła Öger Group i znalazła się na 6 miejscu, podnosząc swoje obroty o 27,6%, głównie dzięki rosnącemu zainteresowaniu Niemców dalekomorskimi podróżami statkiem. Przeżywają one absolutny rozkwit, a ich udział w obrotach touroperatorów wynosi przeciętnie 13,5%. Około 64% Niemców dysponuje dostępem do internetu. Aż 74% z nich podaje, że korzystało  z  niego  jako  źródła  informacji  przy  planowaniu  urlopu,  a  37% respondentów przynajmniej raz zamówiło podróż urlopową przez internet. Także   wiodący   touroperatorzy   sprzedają  znaczną  część   swojej   oferty   za pośrednictwem internetu, tak np. Thomas Cook i Rewe ponad 15% swoich podróży sprzedali przez własne lub obce portale, a Alltours potwierdza nawet 17-procentowy udział sprzedaży internetowej. Według informacji DRV w 2009 roku istniało ponad 10.700 biur podróży. W porównaniu z poprzednim rokiem to spadek o ok. 330. Charakterystyczne jest, że biura które zakończyły swoją działalność posiadały licencje IATA oraz Deutsche Bahn na sprzedaż biletów. Bilety lotnicze coraz częściej kupowane są przez internet bez pośrednictwa biur podróży, zaś Deutsche Bahn w latach 2008 i 2009 miała ogromne problemy z taborem. Według specjalistów ten fakt bardzo negatywnie wpłynął na wizerunek przedsiębiorstwa i przyczynił się do zmniejszenia obrotów tych biur, których egzystencja w dużej mierze uzależniona była od sprzedaży biletów kolejowych. Nasycenie rynku biurami podróży w Niemczech utrzymuje się jednak nadal na wysokim światowym poziomie i wynosi 12 biur na 100 tys. mieszkańców.

W Niemczech działa ok. 5  tys.  prywatnych  przedsiębiorstw  autokarowych zdominowanych przez małe i średnie firmy. 40% z nich zatrudnia mniej niż 10 pracowników, 55% to biura rodzinne. Około 170 tys. miejsc pracy generowanych jest przez niemiecką branżę autokarową. RDA (Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyki Autokarowej z siedzibą w Kolonii) odnotowało  w  2008  roku  (mimo  początku  kryzysu)  wzrost  liczby  podróży autokarowych o 3% do 4,3 mln. Dotyczy to jednak głównego wyjazdu urlopowego. Jednocześnie spadło zapytanie o drugi i trzeci  wyjazd,  zaś  znacznie wzrosło zainteresowanie  podróżami  all  inclusive.  Biura  zrzeszone  w  RDA  oceniają pozytywnie (porównywalnie z innymi latami) rozwój swoich biur. W 2008 roku odbyło się wg RDA 5,7 mln podróży autokarowych (powyżej 5 dni), ok. 15 mln krótkich podróży (2-4 dni) oraz  100 mln wyjazdów jednodniowych i wycieczek szkolnych. Według sondażu z 2009 roku autokar będzie nadal, po samochodzie i pociągu, najważniejszym środkiem lokomocji dla turystów, a największe zainteresowanie dotyczyć będzie podróży do miast, objazdowych i tematycznych. Polska zajmuje czołową pozycję w statystykach niemieckiej turystyki autokarowej. Według  RDA znajdujemy  się na trzeciej  pozycji toplisty kierunków podróży autokarowych, po Włoszech i Austrii.

Hotele w Niemczech odczuwają również symptomy kryzysu gospodarczego. Według „Hotel Price Index’ ceny noclegów spadły w pierwszym półroczu 2009 w porównaniu z rokiem ubiegłym o 14%. Najbardziej jest to widoczne w Düsseldorfie i Dreźnie, gdzie spadek cen wyniósł 33 i 21  procent. Również w miastach tak chętnie odwiedzanych przez turystów jak Monachium, Berlin czy Lipsk odnotowano około 15% spadek cen. Przeciętny koszt noclegu w Niemczech obniżył się do 86 Euro za osobo/dobę. Dla zapewnienia właścicielom hoteli możliwości utrzymania swoich obiektów rząd federalny wprowadził ustawę, na mocy której od 1 stycznia 2010 obniżona została z 19 do 7 procent stawka VAT na usługi noclegowe. Natomiast stawki od sprzedaży posiłków, w tym śniadań, oraz usług towarzyszących (np. wellness) pozostają w dotychczasowej wysokości.

Turystyka z Niemiec do Polski

Wg obserwacji POIT główne cele wizyt turystów niemieckich w Polsce to wyjazdy turystyczne, wypoczynkowe, zdrowotne, odwiedziny znajomych i krewnych oraz podróże służbowe. Do rozwijających się produktów turystycznych należą turystyka aktywna (rowery, wędrówki, sporty wodne), rekreacyjna i specjalistyczna, turystyka kulturowa i  miejska (zwiedzanie dużych miast,  imprezy kulturalne),  turystyka przygraniczna, turystyka na terenach wiejskich oraz wellness &spa. Wg statystyki F.U.R Polska od trzech lat znajduje się w grupie dziesięciu najbardziej ulubionych zagranicznych destynacji urlopowych Niemców i zajmuje 8. miejsce wśród krajów europejskich. Badania F.U.R potwierdzają też dalszy wzrost zainteresowania Polską, przy czym jest ono różne w poszczególnych landach. Największy odsetek zainteresowanych stanowią mieszkańcy Północnej Nadrenii-Westfalii (21% badanych) oraz Berlina i Brandenburgii (19,2%), a następnie Saksonii (8,7%), Saksonii Dolnej (8,2%) i Badenii – Wirtembergii (6,9%). Instytut badawczy LEIF z Lipska przedstawił wyniki swoich badań statystycznych za 2009   rok,   dotyczących   podróżowania   mieszkańców   wschodnich   Niemiec: Meklemburgii-Pomorza   Przedniego,   Brandenburgii,   Saksonii,   Saksonii-Anhalt, Turyngii i Berlina. Według tych danych Polska znajduje się wraz z Danią na 9. miejscu w rankingu krajów najchętniej odwiedzanych przez Niemców wschodnich (po Austrii, Hiszpanii, Włoszech, Turcji, Francji, Czechach, Grecji i Wielkiej Brytanii). Polskę jako miejsce swojego urlopu wybiera 1,62 % badanych. Coraz większego znaczenia nabierają krótkie podróże (od  1-4 dni) i wyjazdy jednodniowe (bez noclegu). 8% Niemców z landów wschodnich odbyło przynajmniej jedną zagraniczną podróż krótką i 9% jeden lub więcej zagranicznych wyjazdów jednodniowych.

W rankingu krótkich podróży Polska zajmuje 2. miejsce, po Czechach, przed Austrią, Szwajcarią, Francją, Włochami i Hiszpanią. Ponad 2% wyjazdów prowadzi do naszego kraju. Regionami najczęściej odwiedzanymi w Polsce były województwa dolnośląskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie i małopolskie. Trzy najważniejsze motywy wyjazdów to odwiedziny znajomych i przyjaciół, imprezy kulturalne i urlop. W podróżach jednodniowych Polska zajmuje 1 miejsce, przed Czechami. Wyjazdy do Polski stanowią aż 86% podróży jednodniowych, odbywanych przez mieszkańców Niemiec wschodnich. Podstawowym powodem tych wyjazdów są zakupy towarów i usług,  odwiedzanie miast, znajomych i przyjaciół oraz zwiedzanie. W dalszej kolejności  wymieniane  są  wycieczki,  udział  w  imprezach  kulturalnych  oraz wypoczynek aktywny i wellness. Najchętniej odwiedzanymi regionami Polski w podróżach jednodniowych są Zachodniopomorskie, Dolnośląskie, wybrzeże Morza Bałtyckiego i Wielkopolska. Łącznie w 2009 roku, wg szacunków instytutu LEIF, przybyło do Polski ponad 1,4 mln turystów z landów wschodnich. Także Commerzbank, jeden z największych banków niemieckich, zalicza Polskę już od kilku lat do grupy krajów Top 10 pod względem wielkości wydatków ponoszonych  przez Niemców podczas podróży zagranicznych. Według wstępnych danych w roku 2009 była to kwota 2,45 mld euro, tj. o ok. 1% większa niż w 2008 roku. Z informacji uzyskanych od biur podróży sprzedaż polskiej oferty w roku 2009 była zadowalająca mimo kryzysu gospodarczego. Bardzo dobrze sprzedawały się wyjazdy do polskich uzdrowisk, turystyka objazdowa oraz, podobnie jak w roku ubiegłym, wynajem domów letniskowych. Dużym zainteresowaniem cieszyły się w dalszym ciągu tzw. „wyjazdy szyte na miarę’, uwzględniające indywidualne życzenia klienta. Dotyczy to turystyki aktywnej, ale  również  turystyki  kulturowej   (krótkie  2-3-dniowe  wyjazdy  związane  z wydarzeniem kulturalnym). Regiony najchętniej odwiedzane to Pomorze i Mazury, spadek zainteresowania Krakowem i regionem Dolnego Śląska. Specyfiką   roku   2009   była   opóźniona   sprzedaż   spowodowana   nastrojami kryzysowymi. Klienci dopiero od kwietnia/maja rozpoczęli poważne planowanie i tym samym rezerwacje wyjazdów urlopowych. Niemieccy partnerzy Ośrodka bardzo pozytywnie oceniali powstającą bazę noclegową w Polsce i dobrą jakość usług. Negatywnie mówiono o wysokich cenach w hotelach i stanie polskich dróg. Utrzymujący się na stabilnym poziomie kurs euro wobec złotego pozwala na pozytywne prognozowanie sprzedaży polskiej oferty w roku 2010. Klienci wprawdzie „oswoili’ się już z sytuacją kryzysową, będą jednak w dalszym ciągu poszukiwać tańszej oferty;przede wszystkim dla wyjazdów rodzinnych. Źródłem informacji o sprzedaży polskiej oferty były biura Keck Reisen, Jawa Reisen, InNatur Reisen, TUI Deutschland, DNV Tours i Po(o)st Kutsche.

Badania własne

W 2009 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, Ośrodek przeprowadził także własne badanie ankietowe klientów, do których były wysyłane materiały promocyjne. Na ok. 9 tys. wysłanych ankiet uzyskano 738 odpowiedzi, tj. ok. 8,2%. Należy mieć na uwadze, że badanie prowadzono na grupie respondentów, którzy poprzez zamówienie materiałów potwierdzili już swoje zainteresowanie Polską. Z analizy ankiet wynika, że 66% respondentów było już w Polsce. Podstawowym motywem  wyjazdu  był  wypoczynek  nad  morzem,  zwiedzanie  miast,  podróż sentymentalna i kuracja. 26% respondentów nawiązało kontakt z Ośrodkiem po wizycie na stronie internetowej www.polen.travel, 24% w związku z artykułami i reportażami o Polsce, a 16% w związku z informacją uzyskaną od znajomych. Na wyciągnięcie wniosków dotyczących najbardziej poszukiwanych atrakcji pozwala także analiza zapytań kierowanych do Ośrodka. Na jej podstawie można stwierdzić, że największym zainteresowaniem klientów cieszy się w dalszym ciągu turystyka campingowa. Niemieccy turyści chętnie spędzają swoje wakacje na polskich polach namiotowych – grupowo, we dwójkę albo z rodziną. Około 70% pytających było już przynajmniej raz w Polsce, w związku z czym zapytania były bardzo konkretne i dotyczyły noclegów w małych miejscowościach, połączeń autobusowych i kolejowych na terenie Polski, pomocy w uzyskaniu informacji  o  niektórych  urzędach,  o  wydarzeniach  kulturalnych,  jak  również konkretnych porad w zakresie turystyki pieszej i rowerowej. Najczęściej deklarowanymi celami podróży miejskich były Kraków, Wrocław, Szczecin (wyjątkowo dużo zapytań!), Poznań, Gdańsk i Warszawa.

Obok wyjazdów  do  wyżej  wymienionych miast,  większość  klientów  Ośrodka interesują wyjazdy nad morze (całe wybrzeże) i jeziora (głównie Mazury) oraz w góry (Dolny Śląsk i Tatry). Sporą grupę stanowią osoby, które planują kilkudniowy pobyt w naszym kraju z powodów sentymentalnych.  Są to z reguły osoby starsze, poszukujące wspomnień z lat dziecięcych. Znacznie spadła natomiast liczba zapytań o ofertę leczniczą i uzdrowiskową. W 2009 roku Ośrodek udzielił łącznie 12.600 informacji turystycznych, wysłał ok. 9.000 paczek z materiałami promocyjnymi i przyjął ok. 1.300 osób.

Prognoza na 2010 rok

Z uwagi  na  utrzymującą się  niestabilną sytuacją gospodarczą  w  Niemczech prognozowanie zachowań konsumpcyjnych w roku turystycznym 2010 jest trudne. Jednak obserwacja zimowego sezonu urlopowego 2009/2010 pokazuje, że popyt utrzymuje się prawie na poziomie ubiegłorocznym. Pozwala to oczekiwać, że także w sezonie  letnim  nie  nastąpią  istotne  zmiany  w  zachowaniach  konsumentów niemieckich. Tezę tę potwierdzają ekonomiści Commerzbank. W ich ocenie wysoka pozycja urlopu w planowaniu budżetu domowego gospodarstw niemieckich utrzyma się także w 2010 roku i Niemcy zachowają swoją pozycję „mistrza świata w podróżowaniu’. Przy planowaniu urlopu będą się jednak kierować bardziej niż dotychczas rozsądkiem, co oznaczać będzie m.in. skracanie urlopu lub przesuwanie go na niski sezon, wybór nieodległych destynacji, wzrost zainteresowania pakietami urlopowymi oraz ograniczanie wydatków podczas urlopu. Podobnie jak w 2009 roku opóźni się termin zakupu ofert urlopowych.

Głównym krajem docelowym będą Niemcy, ale utrzyma się też zainteresowanie krótkimi podróżami zagranicznymi (turystyka miejska i kulturowa), nawet kosztem skracania urlopu podstawowego. Kierunki zagranicznych podróży urlopowych nie ulegną w 2010 roku zmianie, przy czym należy się spodziewać dalszego spadku wyjazdów do tradycyjnych destynacji Śródziemnomorskich (Hiszpania, Włochy) i Portugalii na korzyść regionów niemieckich i Turcji oraz tych państw Europy
Środkowo-Wschodniej, które oferują korzystny stosunek cen do jakości usług. Warto w  tym  miejscu  przypomnieć,  że  Federalny  Związek  Banków   Niemieckich opublikował w zeszłym roku wyniki analizy porównawczej siły nabywczej euro w krajach będących najważniejszymi celami podróży urlopowych Niemców z której wynika, że Polska jest tym krajem, w którym za 1 euro można kupić najwięcej towarów i usług. Podobna jest prognoza F.U.R: potrzeba obniżania kosztów urlopu spowoduje, że Niemcy zrezygnują z wyjazdów odległych, przede wszystkim samolotowych, a wybiorą podróże do bliskich destynacji (takich jak Polska), które osiągnąć można drogą lądową. F.U.R prognozuje, że z tego właśnie powodu w najbliższych dwóch latach zwiększy się liczba turystów niemieckich odwiedzających nasz kraj. Również instytut LEIF przewiduje na 2010 rok optymistyczny dla nas rozwój przyjazdów turystów z landów wschodnich. LEIF podaje, że wg badań ok. 5% mieszkańców tej  części Niemiec deklaruje chęć wyjazdu do Polski. Na liście wymarzonych celów podróży mieszkańców landów wschodnich Polska zajmuje 8. miejsce, po Hiszpanii, Włoszech, Austrii, Grecji, Turcji, Francji i Wielkiej Brytanii. Jak podaje LEIF, aż 74% Niemców wschodnich nie zrezygnuje z urlopu w 2010 roku, a 24% wybierze jako cel podróży kraj europejski.

Prognozy na 2010 rok wyraża także branża niemiecka.  W grupie  62 touroperatorów, zapytanych przez czasopismo branżowe FVW, aż 44 przedstawia optymistyczne prognozy na 2010 rok, spodziewając się wzrostu obrotów o 1,7% i liczby  uczestników  podróży  o  6,8%.  Ta  prognoza jest jednak  nie  w  pełni reprezentatywna, ponieważ nie wypowiedziało się dotychczas sześciu największych touroperatorów niemieckich, generujących ok. 75% obrotów. Ciekawą prognozę długoterminową, dotyczącą wpływu zmian demograficznych na preferencje   turystyczne   Niemców,   opublikował   niedawno   niemiecki   klub automobilowy  ADAC.  Szacuje  on,  że już w  roku  2020  co  drugi  niemiecki podróżujący będzie miał ponad 50 lat. Ta grupa turystów (50+), nastawiona na komfort i wysoki standard podróży, będzie poszukiwać wrażeń i ciekawych miejsc do zwiedzania. Tradycyjna forma wypoczynku urlopowego nad morzem będzie miała dla tej grupy coraz mniejsze znaczenie i będzie zastępowana wyjazdami do ośrodków wellness i spa oraz do miejsc położonych z dala od zgiełku i codzienności, ale gwarantujących obsługę i zakwaterowanie na najwyższym poziomie.