Szczecinek – pierwszy w Polsce – wraca do płatnej komunikacji miejskiej. Co poszło nie tak?

Rozkład jazdy:

1. Dlaczego Szczecinek rezygnuje z bezpłatnej komunikacji miejskiej po sześciu latach funkcjonowania BKM?
2. Jakie opłaty za bilety i ulgi przewidziano w nowym systemie transportu publicznego?
3. Jakie mogą być skutki powrotu opłat dla pasażerów i funkcjonowania komunikacji miejskiej w Szczecinku?

Po sześciu latach

Miasto Szczecinek planuje zakończyć 6-letni okres bezpłatnych przejazdów i wdrożyć nowy system taryfowy oparty na powiązaniu opłat z Kartą Mieszkańca „Mój Szczecinek”. Standardowy bilet normalny ma kosztować 6 PLN, jednak dla posiadaczy Karty (czyli osób mieszkających i płacących podatki w Szczecinku) będzie to 3 PLN. Dodatkowo uczniowie szkół podstawowych zapłacą 2 PLN.

Analogicznie zmieni się system biletów miesięcznych: mieszkańcy z Kartą zapłacą 90 PLN, osoby bez Karty – 180 PLN, a uczniowie – 60 PLN.

Miasto podkreśla, że system ulg został skonstruowany tak, aby nie wykluczać żadnej grupy. Z bezpłatnych przejazdów nadal korzystać będą m.in. seniorzy 65+ z Kartą Mieszkańca, dzieci do 7. roku życia, a także funkcjonariusze Policji, ŻW i Straży Miejskiej w czasie służby.

Projektowane zmiany mają wejść w życie w 2026 roku, choć ich dokładny termin zależy od decyzji Rady Miasta. Według danych magistratu ponad 6 tysięcy mieszkańców już posiada Kartę Mieszkańca, co oznacza, że znaczna część pasażerów skorzysta z ulg.

Co poszło nie tak?

System BKM wprowadzono w Szczecinku w marcu 2018 roku. Przez kilka lat był uznawany za lokalny sukces – liczba pasażerów wzrosła z 3 mln w 2019 do blisko 4 mln w 2024 roku. Jednak – jak wskazuje miasto – koszt utrzymania komunikacji w tym samym czasie wzrósł do ponad 12 mln PLN rocznie.

Jak przyznał urząd w oficjalnym komunikacie, „utrzymanie darmowej komunikacji stało się zbyt kosztowne, a rozwój oferty – niemożliwy”. Przy braku dochodów z biletów nie było środków na zwiększenie liczby kursów, modernizację taboru czy nowe linie.

Władze miasta powołują się na wyniki ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców w 2025 roku. Z 3.234 głosów, 1.815 osób (56%) opowiedziało się za powrotem do odpłatności, z czego 1.222 chciały powiązać ją z Kartą Mieszkańca. Zwolenników dalszego utrzymania darmowych przejazdów było 1.384. Dla wielu mieszkańców wyzwaniem okazała się jednak malejąca częstotliwość kursów i brak inwestycji w infrastrukturę.

Techniczne szczegóły systemu i możliwe skutki

Nowy system taryfowy zakłada wdrożenie biletów czasowych (40 minut), co pozwala na przesiadkę na inny autobus w ramach jednej opłaty. Wdrożenie Karty Mieszkańca jako nośnika ulgi ma także ułatwić kontrolę i usprawnić sprzedaż biletów elektronicznych.

Zmiany mają dać miastu większą elastyczność finansową i umożliwić modernizację komunikacji miejskiej. Z drugiej strony, część ekspertów przestrzega przed potencjalnym spadkiem liczby pasażerów, szczególnie wśród osób o niższych dochodach i młodzieży, co może zmniejszyć efektywność całego systemu.

Szczecinek był przez lata pokazywany jako przykład samorządu, który wdrożył bezpłatną komunikację i utrzymywał ją dłużej niż większość innych miast. Potencjalna rezygnacja z tego modelu może stać się precedensem dla innych gmin, które w czasach rosnących kosztów funkcjonowania transportu zaczynają analizować sens dalszego utrzymywania BKM.