Sejm o transporcie publicznym. Nowela PTZ i budżet 2024

Budżet 2024

Sejmowe komisje infrastruktury oraz samorządu i polityki regionalnej pozytywnie zaopiniowały w czwartek projekt ustawy budżetowej na 2024 r. w obszarach, którymi się zajmują. Opinia trafi do komisji finansów publicznych.

Komisje rozpatrywały rządowy projekt budżetu m.in. w zakresie części budżetowej 85, czyli budżetów wojewodów na gospodarkę mieszkaniową i działalność usługową, planów finansowych Krajowego Zasobu Nieruchomości, Funduszu Dostępności oraz Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych.

Jak poinformował wiceminister infrastruktury Paweł Gancarz, projekt budżetu przewiduje, że FRPA zostanie zwiększony o 25 proc., z 800 mln zł do nieco ponad 1 mld zł i takie też mają być jego planowane przychody.

Planowane wydatki na dofinansowanie operatorów przewozów autobusowych mają być równe przychodom, przy utrzymaniu dopłaty na poziomie 3 zł do wozokilometra.

Przedstawiciel Związku Powiatów Polskich wnioskował o podniesienie jej do co najmniej 4 zł, argumentując to m.in. inflacją, jednak Gancarz przypomniał, że umowy na dofinansowanie przewoźnicy zawierają na 10 lat i w umowie zapisany jest poziom dopłaty przez cały ten okres.

Wiceminister zapewnił, że w 2024 r. nadal możliwe będzie przesuwanie pieniędzy z Funduszu niewykorzystanych w jednym województwie do innego.

Z informacji przedstawionych przez Ministerstwo Infrastruktury na posiedzeniu komisji wynika, że plan FRPA na 2023 r. wynosił 800 mln zł, natomiast jego wykonanie będzie na poziomie niespełna 700 mln zł. W 2023 z Funduszu dofinansowano 6,7 tys. nowych linii autobusowych, przez co docierały do prawie 5 tys. miejscowości, do których wcześniej komunikacja publiczna nie docierała. Według MI linie te obsługują ok. 1,5 mln mieszkańców.

Na 16 stycznia 2024 r. planowane jest drugie czytanie projektu na posiedzeniu plenarnym Sejmu, a trzecie czytanie, czyli głosowanie, ma nastąpić 12 stycznia. Senat ma zakończyć rozpatrywanie ustawy do 22 stycznia. Przewidziano, że budżet trafi do podpisu prezydenta 29 stycznia.

Ustawa o PTZ

W Dzienniku Ustaw opublikowano jednolity tekst ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym uwzględniający zmiany wprowadzone w regulacji w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy.

Jak informuje portal „Prawo dla samorządów” – najważniejsza zmiana w zakresie nowych przepisów o PTZ dt. tworzenia zintegrowanych systemów taryfowo-biletowego.

Z dniem 28 września 2023 r. wszedł w życie art. 151 u.p.t.z. Zgodnie z art. 151 ust. 1 u.p.t.z. organizator inny niż związek metropolitalny i minister właściwy do spraw transportu, samodzielnie lub w porozumieniu z innymi organizatorami, może ustanowić, na obszarze swojej właściwości w ramach danego województwa, zintegrowany system taryfowo-biletowy obowiązujący w jego granicach.

W uzupełnieniu powyższego art. 151 ust. 2 u.p.t.z. stanowi, że organizator działający w ramach jednego województwa, w tym związek metropolitalny, może przystąpić do uczestnictwa w systemie taryfowo-biletowym, jeżeli system ten ustanawia województwo.

W zakresie rozliczeń art. 151 ust. 3 u.p.t.z. stanowi jedynie, że wzajemne rozliczenia z tytułu uczestnictwa organizatora w zintegrowanym systemie taryfowo-biletowym określa porozumienie zawarte przez województwo z pozostałymi organizatorami. Milczy natomiast o porozumieniach, którego stroną nie jest województwo.

Z przepisów tych wynika rozróżnienie systemów ustanawianych przez województwo oraz systemów ustanawianych przez pozostałych uprawnionych organizatorów. Nie jest jednak oczywiste, na czym w szczegółach miałoby ono polegać. Zgodnie z art. 151 ust. 2 u.p.t.z. organizator „może” przystąpić do wojewódzkiego systemu, ale przecież dotyczy to także systemów tworzonych na podstawie art. 151 ust. 1 u.p.t.z. Albo jest to zatem powtórzenie przez ustawodawcę kwestii już raz uregulowanej (województwo i inni organizatorzy mogą się po prostu porozumieć), albo przyznanie zainteresowanym organizatorom jednostronnego uprawnienia do przystępowania do wcześniej „zorganizowanego” systemu wojewódzkiego.

Jednak ustawodawca nie określił, czy i w jaki sposób województwo ma ustalać lub ogłaszać warunki funkcjonowania takiego systemu. Utrudnia to zatem przyjęcie wykładni, jakoby województwo miało obowiązek przyjąć pozostałych zainteresowanych organizatorów do swojego systemu.

Tekst jednolity ustawy o publicznym transporcie zbiorowym