Rzeszowski MOF oceniony przez ekspertów IRMiR: Najlepsza integracja

Rzeszów na czele

Raport opracowany przez badaczy Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR bierze pod uwagę 22 obszary miejskie w Polsce. Uwzględnia wiele elementów funkcjonowania komunikacji miejskiej, biorąc pod uwagę m.in. integrację systemu, analizę dostępności oraz formy organizacji transportu zbiorowego w miastach. Na potrzeby oceny stopnia integracji transportu publicznego w badanych MOF-ach wyróżnionych zostało pięć kryteriów:

1. Zakres dostępności bezpośredniego połączenia komunikacją publiczną z gmin położonych

w strefie zewnętrznej do miasta centralnego/obszaru rdzeniowego MOF-u.

2. Funkcjonowanie transportu publicznego w ramach zintegrowanej taryfy biletowej.

3. Polityka parkingowa w oparciu o system park & ride.

4. Możliwość zakupu biletu w aplikacji.

5. Funkcjonowanie systemu informacji pasażerskiej.

Poniżej przeprowadzona ocena na bazie danych zebranych w pierwszym kwartale 2022 r. – czyli ocena stopnia integracji systemu transportu publicznego w miejskich obszarach funkcjonalnych:

Uwagi: 2 pkt lub 1 pkt (w zależności od punktacji 2–0 pkt lub 1–0 pkt) – najlepsza ocena danego zjawiska, 1 pkt lub 0,5 pkt (wartość pośrednia w zależności od punktacji 2–0 pkt lub 1–0 pkt) – dane zjawisko występuje, ale nie osiąga najlepszego możliwego stanu, 0 pkt – dane zjawisko nie występuje.

Podsumowując

Z tabeli wynika, że najlepiej oceniane pod względem integracji systemu transportu publicznego są MOF-y Rzeszowa, a następnie konurbacji katowickiej, Poznania, aglomeracji trójmiejskiej, Warszawy, Białegostoku i Wrocławia, osiągające od 75% do 100% maksymalnej możliwej oceny.

Jedna tylko MOF rzeszowski uzyskał maksymalną liczbę punktów.

Najmniej korzystnie wypadają MOF-y Koszalina, Łodzi, Gorzowa Wielkopolskiego i Olsztyna – punktacja w przedziale od 31% do 38% oceny maksymalnej. Najlepiej ocenianym obszarem jest funkcjonowanie systemu informacji pasażerskiej, możliwość zakupu biletu przez aplikację oraz funkcjonowanie transportu publicznego w ramach zintegrowanej taryfy biletowej.

Widoczne są zatem działania samorządów w zakresie potrzeby integracji transportowej na poziomie obszaru funkcjonalnego i organizacyjnego. Wprowadzane są również nowe rozwiązania mające na celu usprawnienie podróżowania w MOF-ach. Przykładem są parkingi park & ride. Głównym problemem pozostaje wciąż mała liczba gmin z bezpośrednim połączeniami komunikacją publiczną z rdzeniem.

Raport „Transport publiczny w miastach i miejskich obszarach funkcjonalnych” dostępny jest TUTAJ.

Transportowe ciekawostki

Jak dodatkowo informują autorzy raportu:

• Systemy publicznego transportu zbiorowego (PTZ) funkcjonują w 70% badanych miast, z tego we wszystkich miastach dużych, w 96% średnich i ponad połowie ośrodków małych.

• W porównaniu z rokiem 2017 (w którym przeprowadzono poprzednie badania) zauważalny jest wzrost liczby miast średnich i małych, w których funkcjonuje transport publiczny – odpowiednio o 6,2% i 86,0%.

• Ponad połowa miast (ok. 52,3%), w których funkcjonowanie transportu publicznego nastąpiło po 2017 r., organizuje go jedynie we własnych granicach administracyjnych.

• Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych prowadzony przez Ministerstwo Infrastruktury miał znaczący wpływ na zwiększenie liczby lokalnych systemów transportowych, zwłaszcza w miastach małych.

• Najczęstszą formą organizacyjno-prawną systemów publicznego transportu zbiorowego są porozumienia międzygminne (48,6% miast). Działalność organizatora determinuje jakość funkcjonowania oraz dostępność transportu publicznego w obszarze objętym porozumieniem.

• 36,2% miast organizuje transport zbiorowy wyłącznie na swoim terenie. Ta forma funkcjonowania transportu zbiorowego występuje tylko w kategorii miast małych (43,9%) i średnich (35,6%).

• Odsetek miast, w których organizacja transportu zbiorowego zlecona została związkom międzygminnym, wynosi 16,5%.

• 11,3% miast należy do związków powiatowo-gminnych, w ramach których organizowana jest komunikacja zbiorowa. Ta forma organizacji transportu najliczniej występuje w miastach małych – realizuje ją 18,5% z nich – zazwyczaj w gminach w otoczeniu miast powiatowych (przy czym często same centralne miasta nie są członkami związku – w 6 przypadkach na 16).

• W miastach system publicznego transportu zbiorowego jest oparty przede wszystkim na komunikacji autobusowej. W ponad połowie miast dużych jego podstawą są natomiast sieci autobusowe i tramwajowe.

• Poziom dostępności transportu publicznego w Miejskich Obszarach Funkcjonalnych (MOF) w 2022 r.1 potwierdza wniosek z badań wykonanych w 2016 r.: „(…) na ogół gminy położone dalej od rdzenia cechuje niższy poziom dostępności do komunikacji zbiorowej i nawet w ośrodkach z ogólnie lepszym wskaźnikiem dostępności wciąż występuje wiele gmin w ogóle pozbawionych dostępu do sieci publicznej komunikacji zbiorowej” (Janas, Jarczewski 2017: 54).

• Występują znaczne dysproporcje pomiędzy poziomem dostępności transportu publicznego w mieście-rdzeniu i w gminach należących do strefy zewnętrznej MOF-u – na korzyść tych pierwszych. Przy czym dla wszystkich miast centralnych przytoczone wskaźniki wykazują zbliżone wartości.

• Głównym problemem integracji pozostaje wciąż niewielka liczba gmin z bezpośrednim połączeniem komunikacją publiczną z rdzeniem.

• Spośród 14 MOF-ów, w których znajdują się parkingi park & ride, wyróżniają się Wrocław, Kraków, Poznań i Warszawa, które mają ich zdecydowanie najwięcej (a tym samym posiadają największą liczbę miejsc postojowych w tym systemie).