Raport UNICEF o wykluczeniu transportowym w Sejmie

18 lutego 2025 roku UNICEF Polska zaprezentował swój raport "Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży w Polsce" podczas spotkania parlamentarnego Zespołu ds. Walki z Wykluczeniem Transportowym.

Materiał miał swoją premierę w październiku 2024 r. Zdaniem twórców, to pierwszy dokument, który kompleksowo analizuje ten problemu w naszym kraju. Dlatego on tamtej spotkał się on z dużym zainteresowaniem środowisk eksperckich, a teraz także legislacyjnych.

Rozkład jazdy:

1. Jaki odsetek dzieci i młodzieży w wieku 12-19 lat w Polsce doświadcza wykluczenia transportowego według raportu UNICEF Polska?
2. Jakie grupy społeczne są najbardziej narażone na wykluczenie transportowe w Polsce?
3. Jakie działania zaproponowano podczas posiedzenia Zespołu ds. Walki z Wykluczeniem Transportowym w celu poprawy sytuacji młodzieży?

Wykluczenie transportowe

Zrealizowane przez UNICEF Polska badanie wskazuje, że 14% dzieci i młodzieży w wieku 12-19 lat doświadcza wykluczenia transportowego, a w kontekście wyboru szkoły odsetek ten rośnie do 20%. Szczególnie narażeni na ograniczenia w dostępie do transportu publicznego są uczniowie szkół średnich, dziewczęta oraz mieszkańcy obszarów wiejskich i powiatów peryferyjnych. Co istotne, zagrożenie wykluczeniem transportowym wzrasta wraz z wielkością gospodarstwa domowego, a posiadanie samochodu w rodzinie nie zawsze eliminuje problem.

Konsekwencje tego zjawiska wykraczają poza sferę edukacyjną – mają istotny wpływ na życie społeczne, kulturalne i obywatelskie młodzieży. Ograniczony dostęp do transportu publicznego skutkuje trudnościami w uczestnictwie w zajęciach pozalekcyjnych, wydarzeniach kulturalnych oraz w integracji rówieśniczej.

-"Konwencja o prawach dziecka nie mówi bezpośrednio o prawie do transportu, ale podkreśla prawo młodych ludzi do rozwoju, uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym – mówiła Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska, prezentując raport w Sejmie. – Realizacja tych praw nie może być uzależniona od dostępu do transportu publicznego, a nasz raport pokazuje, że w wielu przypadkach tak właśnie się dzieje – dodała.

Koordynacja na szczeblu ponadgminnym

W trakcie spotkania parlamentarnego prof. dr hab. Tomasz Komornicki z Polskiej Akademii Nauk podkreślił, że skuteczna polityka przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu wymaga koordynacji na szczeblu ponadgminnym oraz integracji z innymi strategiami rozwoju regionalnego. Kluczowe jest dostosowanie rozkładów jazdy do realnych potrzeb młodych ludzi oraz poprawa bezpieczeństwa i dostępności informacji o siatce połączeń.

Podczas posiedzenia Zespołu ds. Walki z Wykluczeniem Transportowym, które odbyło się 18 lutego, uczestnicy – w tym przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury oraz reprezentanci młodzieżowych sejmików wojewódzkich i Parlamentu Młodych RP – odnieśli się do rekomendacji zawartych w raporcie. Dyskusja koncentrowała się na możliwościach legislacyjnych i praktycznych rozwiązaniach, które mogłyby poprawić sytuację dzieci i młodzieży zagrożonych wykluczeniem transportowym.

Pełna relacja z posiedzenia Zespołu dostępna jest na stronach Sejmu. Natomiast raport UNICEF Polska pt. "Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży w Polsce" można pobrać ze strony unicef.pl/transportdlamlodych.