MI: Marszałkowie z nową rolą w noweli Funduszu Autobusowego (FRPA)
26 lutego zakończył się w Krakowie Konwent Marszałków Województw RP, podczas którego m.in. rozmawiano o transporcie publicznym.
Była to dobra okazja do zaprezentowania kluczowych propozycji zmian w systemie przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu.
Rozkład jazdy:
- Jakie nowe kompetencje dla marszałków województw przewiduje nowelizacja ustawy o Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych (FRPA)?
- Jakie kryteria mają zostać uwzględnione w nowym algorytmie podziału środków Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych?
- Jakie nowe standardy jakościowe dla pojazdów dotowanych z Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych zostały zaproponowane podczas Konwentu Marszałków Województw RP?
Co można zrobić?
Podczas pierwszego dnia obrad przedstawiono nowe kompetencje marszałków województw, zmiany w podziale środków z Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych (FRPA) oraz dodatkowe rozwiązania mające poprawić efektywność finansowania publicznego transportu zbiorowego. Założenia nowelizacji ustawy o FRPA przedstawił Stanisław Bukowiec, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Pełnomocnik Rządu ds. Przeciwdziałania Wykluczeniu Komunikacyjnemu.
Wiceminister Bukowiec podkreślił, że spotkanie z samorządowcami stanowi element pre-konsultacji przed finalizacją projektu ustawy, który ma zostać zaprezentowany do końca marca. Zmiany, nad którymi pracował zespół ekspercki, zakładają nowe podejście do zarządzania przewozami regionalnymi, uwzględniające zarówno transport autobusowy, jak i kolejowy.
Jednym z kluczowych postulatów jest nowa rola marszałków województw jako integratorów przewozów publicznych. W myśl tej koncepcji, samorząd województwa miałby opracowywać kompleksowy plan transportowy na podstawie propozycji zgłaszanych przez samorządy niższego szczebla. Marszałkowie mieliby również przejąć zadania związane z obsługą Funduszu Autobusowego od wojewodów, decydując o podziale środków na przewozy wojewódzkie, powiatowe oraz gminne. Nowe plany transportowe miałyby określać minimalny standard dostępności komunikacyjnej, obejmujący częstotliwość kursowania i jakość taboru.
Podczas dyskusji wiceminister Bukowiec zwrócił uwagę na konieczność stworzenia bardziej elastycznego algorytmu podziału środków Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych. Zaproponowane rozwiązania miałyby uwzględniać m.in. gęstość sieci kolejowej, liczbę linii autobusowych, uwarunkowania demograficzne oraz ekonomiczne funkcjonowania transportu w danym regionie. Celem tych zmian jest optymalizacja wykorzystania dostępnych funduszy, tak aby skuteczniej eliminować obszary wykluczenia transportowego.
Zaangażowanie ITD?
Wśród innych postulatów znalazły się także nowe standardy jakościowe dla pojazdów objętych dofinansowaniem z Funduszu, w tym obowiązkowe wyposażenie autobusów w systemy geolokalizacji oraz możliwość wsparcia przewozów typu door-to-door dla osób z ograniczoną mobilnością. Ważnym elementem reformy miałoby być również zaangażowanie Inspekcji Transportu Drogowego (ITD) w kontrolę wykorzystania środków z FRPA i przestrzegania standardów jakościowych na liniach dotowanych z Funduszu.
Podczas panelu Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego i Prezes Zarządu Związku Województw RP, zaznaczył, że wypracowanie spójnego systemu transportowego wymaga rewizji roli poszczególnych instytucji oraz większej koordynacji na poziomie regionalnym. Łukasz Smółka, Marszałek Województwa Małopolskiego, podkreślił, że w jego regionie integracja przewozów autobusowych i kolejowych przynosi już pozytywne efekty, dlatego nowy model powinien uwzględniać praktyczne doświadczenia samorządów.
Prace nad zmianami w ustawie o FRPA trwają od jesieni 2024 roku. Zespół ekspercki, powołany przez Ministerstwo Infrastruktury, składa się z przedstawicieli uczelni technicznych, organizatorów transportu oraz korporacji samorządowych, w tym Związku Województw RP. Kolejne etapy prac nad reformą przewidują szerokie konsultacje społeczne oraz dopracowanie szczegółów legislacyjnych we współpracy z marszałkami województw. Wprowadzenie zapowiadanych zmian może znacząco zwiększyć skuteczność walki z wykluczeniem transportowym, usprawniając organizację i finansowanie przewozów na poziomie regionalnym.
Komentarze