Dzień Kobiet w transporcie publicznym. Czas na zmiany! [FILM]

Równolegle – stricte męskie, komunikacyjne zawody, jak kierowca autobusu czy kontroler biletów – zaczynają się coraz szybciej feminizować. I bardzo dobrze! Naszym zdaniem jest to pozytywny trend, który daje dodatkowe spojrzenie na naszą codzienną pracę i pokazuje problemy, z których nie zdawaliśmy sobie sprawy.

Z okazji Dnia Kobiet 2021 wszystkim paniom życzymy samych dobrych i bezpiecznych podróży transportem publicznym! W tym temacie jest jeszcze wiele do zrobienia I my te działania będziemy wspierać. To nasza deklaracja na 8 marca!

Większe Bezpieczeństwo

Cel nadrzędny to bezpieczeństwo – zarówno pasażerek, jak i pań prowadzących pojazdy, czy kontrolujących bilety. Działajmy tak, aby każda kobieta mogła poczuć się bezpiecznie i swobodnie w komunikacji miejskiej. To z jednej strony walka z przemocą wobec kobiet, zaś z drugiej – dopasowanie tego sektora transportu do potrzeb związanych z płcią.

Naszym zdaniem największą tutaj barierą jest też brak poczucia bezpieczeństwa w nocy, kobiety są mniej bezpieczne w przestrzeni miejskiej po zmroku – szczególnie w centrum miast i w dzielnicach zdominowanych przez mieszkalnictwo społeczne. Przykład Grenady pokazuje jednak, że można coś z tym zrobić – pisaliśmy o tym szerzej TUTAJ.  Tamtejsze władze ogłosiły, że w nocnych autobusach na terenie miasta pasażerki będą mogły prosić kierowców o zjazd z trasy i dowiezienie ich w miejsce, jak najbliższe celowi ich podróży.

Podobny projekt, służący bezpieczeństwu kobiet, został uruchomiony w kilku miastach aglomeracji Madrytu. W lutym 2018 roku władze miasta Vigo, w północno-zachodniej Hiszpanii, nakazały kierowcom autobusów dbanie o bezpieczeństwo samotnie podróżujących nocą kobiet. Kierowcy zostali zobowiązani do zatrzymywania pojazdu tylko wtedy, kiedy upewnią się, że pasażerce po wyjściu z autobusu nie będzie groziło niebezpieczeństwo.

Z szacunków policji wynika, że w Hiszpanii ofiarami przemocy na tle seksualnym są tam średnio trzy kobiety dziennie. Badania przeprowadzone w Tokio pokazały, że aż 64 proc. kobiet w wieku od 20 do 30 lat było napastowanych w wagonach metra. Władze zdecydowały się na wprowadzenie wagonów ze strefami tylko dla kobiet już w 2005 roku. Ale ten problem dotyczy również innych zakątków naszego globu. W Bombaju, Ahmedabadzie, Indore, Bhopal, Surat i Rajkot z tego samego względu funkcjonują autobusy, w których przednia część rezerwowana jest wyłącznie dla kobiet. Oddzielne pomieszczenia dla kobiet działają również w meksykańskim metrze, autobusach i tramwajach.

Naszym zdaniem wydzielenie osobnych miejsc dla kobiet w transporcie publicznym nie jest idealnym rozwiązaniem – o wiele lepiej byłoby przesunąć te nakłady na edukację, ale w niektórych miejscach na świecie nie ma innej rady – i tego typu rozwiązania są po prostu konicznością.

Dostęp do komunikacji

Kolejny punkt to infrastruktura. Badania pokazują, że zarówno kobiety jak i mężczyźni używają miejskiej przestrzeni i infrastruktury na różne sposoby. Sęk w tym, że zarówno przestrzeń współczesnych miast, jak i infrastruktura, zostały zbudowane z myślą o mężczyznach, izolując kobiety w domach. Ten fenomen najlepiej widoczny jest w krajach, gdzie prawa kobiet do dziś są mocno ograniczane.

Jak pokazują badania, źle pomyślane podziały przestrzenne separują dzielnice mieszkalne od miejsc pracy, co ma większy wpływ na mobilność kobiet niż mężczyzn. Kobiety częściej niż mężczyźni podróżują z dziećmi, a trasy przez nie pokonywane w ciągu dnia są bardziej złożone. Jednocześnie to właśnie kobiety są głównymi użytkowniczkami transportu publicznego. W Wielkiej Brytanii tylko 30 proc. kobiet ma dostęp do samochodu w ciągu dnia. Dlatego tak ważne jest odpowiednie planowanie transportu publicznego, który razem z brakiem dostępu do żłobków, przedszkoli i sklepów w pobliżu miejsc pracy ogranicza dostęp kobiet do rynku pracy.

Jak informuje Krystyna Boczkowska z Partii Zielonych, raporty badające sytuację kobiet w Polsce w czasie pandemii są w większości obszarów zbieżne z raportami światowymi, ale warto zwrócić uwagę na pewne specyficzne obszary, które pogarszają sytuację kobiet w naszym kraju, a o których rzadko wspominają media i raporty.

Jednym z nich to najniższa aktywność zawodowa Polek w Europie. Raport prof. Magdy Igi z Instytutu Badań Strukturalnych z 2020 roku potwierdza, iż „kobiety w Polsce pracują rzadziej niż kobiety w UE”. Poziom aktywności zawodowej Polek to 48 proc., podczas gdy w krajach Europy zachodniej to 53 proc., a w Skandynawii nawet 65 proc. Grupami, które nie wykazują aktywności zawodowej, są kobiety słabiej wykształcone, mieszkające w mniejszych miejscowościach i na wsi, matki dwójki małych dzieci. Wprawdzie Instytut Badań Strukturalnych wymienił bariery ograniczające ich aktywność zawodową, takie jak rynek pracy nieprzyjazny rodzicom, słaba jakość i dostępność usług opiekuńczych oraz małe zaangażowanie mężczyzn, ale nie wskazał jednej z ważniejszych barier, jaką jest wykluczenie transportowe.

Proces wykluczenia transportowego trwa od wielu lat, a ponieważ jest rozłożony w czasie i w przestrzeni, niesłusznie jest pomijany we wszystkich raportach. Pandemia spowodowała pogłębienie się tego wykluczenia. Brak sprawnie i niezawodnie działającego transportu lokalnego i publicznego wyklucza ogromne grupy społeczeństwa, z wielką przewagą kobiet, z możliwości rozwoju czy pracy.

Transportowa Edukacja

Jednym z pierwszych projektów w Polsce, który chce bardziej „sfeminizować” podejście do transportu publicznego, jest warszawski Diamond.

-“Dzięki projektowi DIAMOND, w którym bierze udział warszawski ZTM chcemy to zmienić. Będziemy zbierać dane, które pomogą lepiej ocenić potrzeby kobiet korzystających z transportu publicznego, a także potrzeby kobiet pracujących zawodowo. Dane będą pochodzić z kwestionariuszy, grup fokusowych oraz opinii użytkowników w mediach społecznościowych” – informuje stołeczny Zarząd Transportu Miejskiego.

Zobaczcie na filmie, o co w nim chodzi:

Na koniec wszystkim paniom, wspaniale wykonującym swoje zadania zawodowe w transporcie publicznym, dziękujemy za cierpliwość, za ciepło, za fachowość i za wszystko, co na co dzień nam ofiarujecie!