Nowe składy metra z Metrowagonmasz

Niedawno rozważaliśmy możliwości dostawy taboru produkcji Rosyjskiej do warszawskiego metra. Zgodnie z naszymi przewidywaniami swoją ofertę zgłosił Wagonmasz w konsorcjum ze Škoda Transportation, natomiast Metrowagonmasz zrezygnował ze złożenia oferty. Jednak jak się okazało producent taboru z Mytiszczi właśnie w tym roku wprowadził do swojej oferty nową generację wagonów metra, która przynajmniej teoretycznie mogła spełnić wymagania Warszawy.

Aktualnie Metro w Moskwie dokonuje regularnych zakupów składów metra produkcji Metrowagonmasz, a dokładniej pociągów typu 81-740/741 znane pod nazwą Русич (Rusicz). W latach 2007 –2009 wyprodukowano następującą liczbę wagonów 128 + 120 + 114, z czego większość trafiła do sieci w Moskwie. Jakie będą dostawy w bieżącym roku przekonamy się wraz z jego zakończeniem, jednak już obecnie znamy liczbę pojazdów zakontraktowanych na 2011 rok. W dniu 7 września miało miejsce oficjalne ogłoszenie planów taborowych przewoźnika, który zakłada w przyszłym roku zakup 67 wagonów nieco unowocześnionej serii 81-740.4/741.2. Dodatkowo przewoźnik wykona naprawy generalne 124 kursujących obecnie wagonów serii 81-717/714. Całościowo realizacja programu ma pochłonąć 5,6 miliarda Rubli. Jest on finansowany z własnych funduszy metra, natomiast władze miejskie planują przyznanie zamówienia na dodatkowe 80 wagonów na początku 2011 roku.

Jednak chyba najciekawszą informacją zawartą w tym komunikacie jest zakontraktowanie na rok 2011 drugiego składu nowej serii 81-760/761. Drugiego, ponieważ pierwszy prototypowy pojazd niedawno wszedł do próbnej eksploatacji. Skoro metro prowadzi regularne zakupy serii 81-740/741 można zapytać co takiego nowego wprowadza kolejna generacja 81-760/761? Pod względem koncepcyjnym możemy raczej stwierdzić powrót do przeszłości, ponieważ producent zrezygnował z dwuczłonowych wagonów przegubowych na rzecz tradycyjnych wagonów z dwoma wózkami. W związku z tym pociąg składa sie z ośmiu a nie pięciu wagonów, z których skrajne mają 21 metrów długości (włącznie ze sprzęgami), natomiast środkowe mają 20. Ogólnie koncepcja jest bardzo zbliżona do wagonów NeVa opracowywanych w konkurencyjnym Wagonmasz. Oznacza to, że wagony są nadal nieprzechodnie, jedynie z drzwiami do awaryjnego przechodzenia między nimi. Podobne jak konkurencja, również Metrowagonmasz w nowej serii 81-76/761 postanowił wprowadzić awaryjne wyjście na czele składu pozwalające ewakuować pasażerów do tunelu w momencie wystąpienia takiej konieczności. Ogólnie rzecz ujmując stylistyka zewnętrzna jest nader chłodna i raczej nawiązuje do pojazdów serii Rusicz. Bez wątpienia pod tym względem nowe pojazdy są dalekie od ich zachodnich odpowiedników. Uwagę zwraca również zastosowanie drzwi odskokowo –przesuwnych, których otwarcie zajmuje dłużej niż drzwi kieszeniowych lub przesuwanych na zewnątrz. Pod tym względem zachodni producenci stosują bardziej tradycyjne rozwiązania, właśnie z powodu prędkości działania wpływającej bezpośrednio na czas wymiany pasażerów.

Po przejściu do środka zastajemy równie chłodne i raczej prosto wykończone wnętrze, choć akurat pod tym względem nowy pojazd może się równać z zachodnimi odpowiednikami. Jedynie pulpit maszynisty zaprojektowano dosyć odważnie, choć prowadzący pojazd będą mieli wiele zastrzeżeń odnośnie jego ergonomii. Już na pierwszy rzut oka widać błyszczące wykończenie paneli oraz brak jakichkolwiek przysłon ekranów, co może powodować liczne refleksy świetlne. Jak już zostało wcześniej wspomniane pociągi nowej generacji dla metra w Moskwie składają się z ośmiu wagonów. Pierwowzory posiadały napęd zabudowany we wszystkich wagonach, jednak rozwój techniki pozwolił na zmniejszenie liczby osi napędnych, przy jednoczesnym zachowaniu właściwości trakcyjnych. Dzięki temu typowy pociąg tworzony jest przez dwa skrajne wagony silnikowe oraz wagony środkowe, które mogą być wykonane jako napędne lub jedynie doczepne. Liczba wagonów silnikowych oraz pozbawionych napędu będzie zależała od konkretnych wymagań danej sieci/ linii. Dodatkowo zastosowanie nowoczesnego układu napędowego (producent nie precyzuje jakiego typu) pozwoliło na zaoferowanie prędkości maksymalnej 90 km/h. Wagon czołowy waży 36 t, wagon środkowy silnikowy 35 t, natomiast wagon środkowy bez napędu 29 ton. Producent przewiduje, że przy napełnieniu 10 osób na metr kwadratowy wagon czołowy może przewieźć 300 pasażerów, natomiast wagon środkowy 320 pasażerów. Pojazdy są przeznaczone do eksploatacji w systemach podziemnych, jednak ich konstrukcja umożliwia eksploatację przez 40 minut na terenach otwartych jak przykładowo wjazd do zajezdni, czy też krótki odcinek linii na powierzchni.

Jednak nowa seria to również poszerzenie opcji dodatkowego wyposażenia. Przykładowo wymuszony system wentylacji wnętrza może być doposażony o system dezynfekcji powietrza, co może zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób wirusowych. Pomijając potencjalne ataki terrorystyczne układ ten w codziennej eksploatacji może zapobiec przykładowo rozprzestrzenianiu się grypy. Nowe pojazdy można również zamówić z urządzeniami klimatyzacyjnymi, o standardowym montowaniu ogrzewania raczej nie ma sensu się rozpisywać. Na liście wyposażenia znalazły się również takie elementy jak elektroniczny system informacji pasażerskiej oparty na monitorach LCD, zastosowanie świetlnego i dźwiękowego informowania o zamykaniu drzwi, czy też wyposażenie pojazdów w miejsca przeznaczone dla inwalidów, choć wyposażenie tych przestrzeni jest raczej skromne i ogranicza się do rezygnacji z kilku siedzeń. Standardem w Rosji stało się obecnie stosowanie materiałów „wandaloodpownych”i podłóg „antypoślizgowych”. Efektem tego jest zastosowanie białych kształtek z tworzyw sztucznych na wykończenie ścian, czy też jako elementy konstrukcyjne siedzisk. Z kolei kabina maszynisty została wyposażona w pełną klimatyzację, jak również w centralny zamek uniemożliwiający wejście osobom niepowołanym do jej wnętrza. Trzeba przyznać, że pomysł wmontowania centralnego zamka jest bardzo dobry i znacznie poprawi bezpieczeństwo oraz komfort obsługi pociągu.

Składy serii 81-760/761 są kolejnym dowodem na wypełnianie luk technologicznych jakie dzieli rosyjskich i europejskich producentów. Oczywiście do osiągnięcia zachodniego poziomu (jakości czy stylistyki) jest jeszcze długa droga, jednak wprowadzane zmiany idą we właściwym kierunku i być może za kilka lat będzie można dokonywać porównywania. Jednak nawet mimo tego warto zauważyć nowy produkt z Metrowagonmasz, czyli zakładu w którym wyprodukowano również część składów eksploatowanych w Warszawie.