Powstanie nowy dworzec w Brnie

Węzeł kolejowy w Brnie już od lat stwarza wiele problemów eksploatacyjnych. Skomplikowany układ, niska prędkość przejazdu, czy perony w ciasnych łukach nie przystają dla potrzeb współczesnej kolei, zwłaszcza wobec planów budowy KDP. Rozwiązaniem tego problemu ma być budowa całkowicie nowego dworca, powiązana z przebudową układu torowego węzła.

 

Kolej do Brna, z racji niedalekiej odległości od Wiednia, dotarła bardzo szybko, bo już w 1838 roku. Pierwotnie mały czołowy obiekt z biegiem lat był rozbudowywany, jednak z racji ograniczeń wywołanych istniejącą miejską zabudową nowe inwestycje wymagały szeregu kompromisów dotyczących szerokości, długości czy też umieszczenia peronów w łukach. Aktualnie dworzec posiada sześć torów czołowych (dwa perony dwukrawędziowe i dwa jednokrawędziowe) jak również sześć torów przelotowych (dwa dwukrawędziowe i dwa jednokrawędziowe). Z peronów czołowych istnieje możliwość wyprawiania pociągów do Austrii, Słowacji jak również południowej części Moraw i poprzez łącznicę w kierunku Ostrawy, natomiast perony przelotowe służą głównie dla relacji z północnych Czech oraz dla pociągów przelotowych. Duże ograniczenia jakie stawia obecny dworzec sprawiły, iż w Brnie wybudowano obwodnicę towarową położoną około 600 metrów na południowy wschód od dworca pasażerskiego.

Jak już zostało wspomniane obecny węzeł kolejowy w Brnie jest nie tylko wąskim gardłem ale również stwarza wiele problemów eksploatacyjnych. Sprawa bezpieczeństwa wymiany pasażerów i odprawiania pociągów z peronów w łukach, czy też nietypowy układ semaforów stwarzały wiele problemów czy nawet wypadków. W jednym z niedawnych zdarzeń dwa pociągi spotkały się razem bokami po tym jak ruszyły na wskazanie jednego semafora, który odnosił się do obu torów aczkolwiek wymagał śledzenia dodatkowych sygnałów. Pomimo sporów jakie często mają miejsce odnośnie drugiego co do liczebności miasta w Czechach (aglomeracja Ostrawska czy Brno) Brno jest uznawane za ważniejsze. To właśnie tam prowadzi autostrada, czy też do tego miasta ma prowadzić przyszła pierwsza linia KDP. Jednak zanim to się stanie Brno stanowi ważny punkt I korytarza kolejowego w Czechach. Korytarz ten składa się na ciąg Berlin –Praga –Brno –Wiedeń i właśnie z myślą o obsłudze szybkich pociągów na tej trasie koleje ČD zakupiły składy Pendolino. Jak wiadomo z projektu niewiele wyszło i pociągi są nadal obsługiwane składami wagonowymi, jednak mimo tego prowadzony jest szereg działań mających na celu maksymalne skrócenie czasu jazdy tych ważnych pociągów. Praktycznie modernizacja całej trasy została zakończona, włącznie z budową nowego połączenia w Pradze. W efekcie tego jedynie węzeł w Brnie pozostaje do kompleksowej przebudowy.

Jak to już tradycyjnie w Czechach bywa planowanie tej inwestycji rozpoczęto bardzo dawno. Jeszcze przed upadkiem socjalizmu istniało wiele koncepcji przebudowy układu dworcowego, które w 1991 roku zostały skumulowane w cztery podstawowe koncepcje. Dwie z nich zakładały przeniesienie dworca w rejon obecnej obwodnicy towarowej, natomiast pozostałe przewidywały rozbudowę istniejącej stacji lub jej nieznaczne przesunięcie aczkolwiek w istniejącym korytarzu. Od tego czasu trwały ciągłe dyskusje na temat przyszłej lokalizacji inwestycji. Jedna grupa domagała się pozostawienia dworca położonego bardzo blisko centrum miasta, druga grupa powołując się na znaczne skomplikowanie rozbudowy istniejącej stacji powiązanej z koniecznością wyburzeń w historycznej zabudowie skłaniała się do budowy stacji od podstaw w nowym miejscu. Te dyskusje ostatecznie kończy przyjęcie przez władze miasta Brna planu zagospodarowania przestrzennego w którym nowy dworzec znajduje się w odsuniętej lokalizacji w miejscu obecnej stacji towarowej.

Inwestycja będzie wymagała kompleksowej przebudowy układu węzła związanej nie tylko z nowymi wjazdami do dworca głównego ale również z rozbudową obecnego układu torowego obwodnicy towarowej. Obecne przestrzeń dworca towarowego zostanie przeznaczona na budowę nowej stacji jak również torów odstawczych w dalszej części. Pociągi towarowe będą przejeżdżały po dwóch torach bez krawędzi peronowej, natomiast wszystkie czynności towarowe zostaną przesunięte na główną stację rozrządową zlokalizowaną na rozwidleniu linii do stacji Czeska Trzebowa i Hawliczków Brod. W ramach inwestycji powstaną również trzy przystanki dla pociągów podmiejskich kursujących w ramach wspólnego systemu transportowego miasta/kraju (województwa). Nowy dworzec główny zostanie wybudowany na estakadach, pozwalając na umieszczenie przestrzeni do odprawy pasażerów oraz szeregu parkingów na 600 samochodów tuż pod peronami. Stacja będzie miała 14 torów dla obsługi pociągów pasażerskich oraz dwa przelotowe dla towarowych. Z tej liczby 5 torów przy peronach 1, 2 oraz przy jednej krawędzi peronu 5 będzie przeznaczonych do obsługi ruchu lokalnego, natomiast perony 3, 4, 6, 7 i jedna krawędź peronu 5 będzie przeznaczona do obsługi pociągów dalekobieżnych. Perony 6 i 7 są projektowane jako dodatkowe i powstaną w dalszej kolejności wraz ze wzrostem przewozów w tym głównie po budowie KDP.

Wraz z budową nowego dworca konieczne będzie stworzenie rozległej infrastruktury drogowej, która połączy stację z istniejącą siecią ulic, jak również tramwajową. Dzięki temu przesunięcie dworca o 600 metrów powinno zostać zniwelowane. Tuż obok planowanego dworca kolejowego znajduje się dworzec autobusowy, co zapewni dobre powiązanie obu środków transportu. Nowe ustawienie stacji ma również pomóc w jej lepszym wpisaniu w połączenia kolejowe. Pomijając główny ciąg Praga –Brno –Wiedeń / Bratysława przebudowane torowisko pozwoli na lepsze wprowadzenie linii kolejowej z Przerowa (Ostrawy, Polski). Trasa ta ma zostać przebudowana w najbliższym czasie na dwutorową o prędkości maksymalnej 200 km/h, co pozwoli na przetrasowanie pociągów międzynarodowych z Polski do Austrii właśnie przez Brno. Brno choć atrakcyjne dla podróżnych z Polski aktualnie wymaga dokonania przesiadki na pociąg pospieszny.