Milczący gigant na torach. PUN zmienia sposób myślenia o remontach linii kolejowych

Polskie Linie Kolejowe S.A. inwestują w nowoczesne technologie, które zmieniają sposób realizacji prac torowych. Jednym z najbardziej imponujących narzędzi w arsenale spółki jest PUN – Pociąg do Potokowej Wymiany Nawierzchni.

To kilkusettonowa maszyna, która z chirurgiczną precyzją potrafi wymienić kilka kilometrów torów w kilka dni – bez konieczności całkowitego zamykania linii i bez paraliżowania ruchu pociągów.

Rozkład jazdy:

1. Na czym polega przewaga maszyny PUN nad tradycyjnymi metodami wymiany torowisk?
2. Jakie są zalety toru bezstykowego, który układany jest przez PUN?
3. Na jakich odcinkach w Polsce pracował PUN w pierwszej połowie 2025 roku?

Rewolucja w utrzymaniu torów

PUN to potężna, zautomatyzowana maszyna o długości nawet 600 metrów, której zadaniem jest szybka i kompleksowa wymiana nawierzchni torowej. W jednym przejeździe demontuje stare szyny i podkłady, a następnie układa nowe, stabilizuje je i wyrównuje. Wszystko odbywa się w sposób ciągły i z precyzją, jakiej nie są w stanie zapewnić tradycyjne metody robót torowych. Efekt? Do 2000 metrów nowego toru ułożonego w jeden dzień – bez tygodniowych wyłączeń ruchu.

Mniej zakłóceń, więcej bezpieczeństwa

Zaletą technologii PUN jest nie tylko szybkość, ale również minimalizacja wpływu na otoczenie. Prace można prowadzić w trybie dwuzmianowym, ograniczając czas zamknięć torowych do niezbędnego minimum. Dzięki temu ruch pociągów może być utrzymany na sąsiednich torach, a pasażerowie nie muszą się mierzyć z wielotygodniowymi utrudnieniami.

Co więcej, zautomatyzowany proces znacząco poprawia bezpieczeństwo pracowników – udział człowieka w strefie zagrożenia zostaje ograniczony do minimum.

Nowoczesny tor – ciszej, szybciej, trwalej

Zmodernizowane odcinki torów są przystosowane do wyższych prędkości oraz spełniają rygorystyczne normy eksploatacyjne. PUN umożliwia zabudowę tzw. toru bezstykowego, w którym szyny są zgrzewane na całej długości. To rozwiązanie, które zapewnia:

• mniejszy hałas podczas przejazdów pociągów,
• wyższą trwałość torowiska,
• możliwość jazdy z większą prędkością.

Tor bezstykowy stał się dziś standardem w inwestycjach modernizacyjnych prowadzonych przez PLK S.A.

PUN w terenie – przykłady z 2025 roku

W pierwszej połowie 2025 roku maszyny PUN pracowały intensywnie na wielu odcinkach, m.in.:

• Żywiec – Zwardoń – wymieniono 37 km torów w wymagającym, górskim terenie,
• Stary Sącz – Piwniczna – Rytro – po modernizacji pociągi pojadą tu z prędkością do 90 km/h,
• Malbork – Elbląg – kompleksowa rewitalizacja dwóch torów na długości ok. 50 km,
• Stawiany – Sława Wielkopolska – tor ułożony z materiałów staroużytecznych, przystosowany do 120 km/h.

Maszyny wykorzystywane są zarówno w dużych projektach inwestycyjnych, jak i bieżących pracach utrzymaniowych realizowanych przez zakłady linii kolejowych.

Ekologicznie i ekonomicznie

Technologia PUN wspiera także zrównoważony rozwój. Możliwość wykorzystywania materiałów regenerowanych (np. reprofilowanych szyn czy podkładów) pozwala lepiej zarządzać zasobami. Mniej wyłączeń ruchu to także oszczędności eksploatacyjne i mniejsze zużycie sprzętu pomocniczego. Dla pasażerów oznacza to mniej opóźnień, a dla środowiska – mniejsze obciążenie.

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zapowiadają dalszą rozbudowę floty PUN i intensyfikację jej wykorzystania w całym kraju.