Jastrzębie Zdrój już nie będzie największym miastem bez dostępu do kolei

W ramach programu Kolej plus

Projekt odbudowy połączenia, w programie Kolej Plus, koordynuje samorząd woj. śląskiego jako lider przedsięwzięcia. W kwietniu br. spółka PKP Polskie Linie Kolejowe, prowadząca program Kolej Plus poinformowała, że projekt został zakwalifikowany do realizacji.

Podczas środowego podpisania umowy wiceminister infrastruktury Andrzej Bittel zgodził się z marszałkiem woj. śląskiego Jakubem Chełstowskim, co do dobrej współpracy rządu i samorządu przy tym projekcie. Jak ocenił, ta współpraca „zaistniała i doprowadzi do realizacji projektu o wartości ok. 500 mln zł, którego nie zrealizowaliby samodzielnie ani samorząd ani zarządca kolejowej infrastruktury”.

Bittel przypomniał w środę, że dzięki zwiększeniu wartości finansowania programu z pierwotnych ok. 6 mld zł do ponad 13 mld zł zamiast 17 przedsięwzięć inwestycyjnych, zostanie zrealizowanych ich 34. „Zbudujemy lub zmodernizujemy ok. 1,2 tys. km linii kolejowych, a Jastrzębie-Zdrój jest największym miastem, do którego zostanie przywrócony ruch kolejowy, zlikwidowany w 2001 r.” – wskazał Bittel.

„To jest to, co chcemy realizować w ramach programu Kolej Plus, czyli tam, gdzie ruch został wygaszony i popyt został wygaszony, przywrócić maksymalnie ruch kolejowy. I tak będzie tutaj, na Śląsku” – podkreślił wiceminister infrastruktury.

Marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski mówił, że projekt jest bardzo potrzebny m.in. z perspektywy transformacji regionu, tworząc połączenie służące dojazdom do pracy czy miejsc nauki, ale też rekreacji i turystyce. „Ta trasa pozwoli przywrócić ruch kolejowy na bardzo ważnym odcinku, prowadzącym do bardzo ważnego regionu gospodarczego” – akcentował.

Członek zarządu PKP PLK Arnold Bresch zapowiedział, że po podpisaniu umowy między spółką a marszałkiem (11. tego typu umowy w całym programie), jeszcze w tym roku powinien zostać ogłoszony przetarg na zaprojektowanie odbudowy wraz z uzyskaniem potrzebnych decyzji i uzgodnień, aby podjąć realizację prac w terenie w 2026 r.

Samorząd woj. śląskiego przystąpił do Kolei Plus w czterech przedsięwzięciach: w trzech jako partner i w jednym (połączenie do Jastrzębia-Zdroju) jako lider. Realizowane w Kolei Plus będą dwa z nich. Projekt „Uzupełnienie sieci kolejowej o połączenie kolejowe Jastrzębia-Zdrój z Katowicami” znalazł się na szóstym miejscu ogólnopolskiej listy rankingowej, w której do realizacji wybrano 34 projekty (w tym siedem z woj. śląskiego).

Zgodnie z założeniami projektu, który zakłada zapewnienie przez woj. śląskie oferty przewozowej na trasie Jastrzębie-Zdrój – Żory – Katowice w postaci 12 par pociągów na dobę przy prognozowanym czasie przejazdu z Jastrzębia-Zdroju do Katowice 74 minuty, prace obejmą ok. 35 km linii kolejowych, przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury (po śladzie linii nr 159), w tym budowę ok. 20,6 km nowych linii.

Przełoży się to na: budowę fragmentu nowej linii oraz odbudowę części linii 159 na terenie Jastrzębia-Zdroju, a także rewitalizację istniejącego fragmentu LK159 pomiędzy Jastrzębiem-Zdrój i Żorami oraz odbudowę fragmentu linii 159 pomiędzy Żorami i Orzeszem. Zakładana jest również budowa 10 nowych punktów obsługi podróżnych (przystanków i stacji).

Jak uzgodniono, inwestycja ma zostać sfinansowana w 85 proc. (kosztów kwalifikowanych) ze środków PKP PLK w ramach Kolei Plus, a w 15 proc. ze środków pochodzących z samorządów; przy czym VAT od wydatków kwalifikowanych podlega rozliczeniu przez PKP PLK. Samorządy mają pokryć, o ile się pojawią, wydatki niekwalifikowane (brutto).

Łączną kwotę wydatków kwalifikowanych oszacowano na 475,1 mln zł netto, z czego 71,3 mln zł (15 proc.) ma zapewnić woj. śląskie. Kwota ta ma zostać sfinansowana przez partnerów w częściach: 40 proc. woj. śląskie (28,5 mln zł), 25 proc. Jastrzębie-Zdrój, 10 proc. Pawłowice, 17,5 proc. Żory i 7,5 proc. Czerwionka-Leszczyny.

Wcześniej woj. śląskie, decyzją regionalnego sejmiku, zgodziło się m.in. na zaproponowane przez urząd marszałkowski zmiany wieloletniej prognozy finansowej woj. śląskiego, wśród nich przeznaczenie 2 mln zł na sfinansowanie wykonania tzw. studium planistyczno-prognostycznego dla projektu pn. „Uzupełnienie sieci kolejowej o połączenie kolejowe Jastrzębia-Zdroju z Katowicami”.

To jeden z projektów z woj. śląskiego, które dostały zapewnienie finansowania w programie Kolej Plus; z tym przedsięwzięciem wiąże się projekt wnioskowany przez Mikołów (przy wsparciu GZM), który zakłada budowę drugiego toru na odcinku Katowice Ligota – Orzesze Jaśkowice na linii wiodącej m.in. z Katowic do Rybnika i Raciborza oraz dobudowę tam dodatkowych przystanków.

Wartość tego projektu oszacowano na 460,5 mln zł, przy dotacji z Kolei Plus 345,4 mln zł. Woj. śląskie współpracuje tu z GZM, zapewniając część dofinansowania na terenie poza Metropolią (gmina Orzesze – ok. 30 mln zł). W pozostałej części – w miastach Katowice, Mikołów i Łaziska Górne – to projekt metropolitalny.

Pięć kolejnych zakwalifikowanych do Kolei Plus projektów dotyczy obszaru Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i wiąże się z projektem Kolei Metropolitalnej, czyli przygotowywanej we współpracy z PKP PLK oferty częstych i szybkich połączeń aglomeracyjnych. W tym wypadku wkład własny do tych sześciu przedsięwzięć, przekraczający 305 mln zł, zapewnia GZM.

Są to projekt bytomskiego samorządu dotyczący prac na liniach nr 189 i 132 i budowy nowych łącznic w celu stworzenia połączenia Ruda Chebzie – Bytom, wraz z budową nowych przystanków Ruda Orzegów i Bytom Zabrzańska – za 273,6 mln zł, przy 205,2 mln zł z Kolei Plus.

Ruda Śląska zgłosiła przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice liniami kolejowymi nr 141, 164 i 651 – za 352,6 mln zł, przy 271,5 mln zł z Kolei Plus. Samorząd Katowic zaproponował przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice, zrewitalizowaną linią nr 142 przez dzielnicę Murcki – za 142,6 mln zł, przy 109,8 mln zł z Kolei Plus.

Dąbrowa Górnicza planuje rewitalizację linii nr 162 Strzemieszyce – Huta Katowice z jej odbudową do stacji Dąbrowa Górnicza, wraz z budową przystanku Tworzeń i rozbudową przystanku Gołonóg – za 115,7 mln zł, przy 98,4 mln zł z Kolei Plus, a Pyskowice chcą odbudować rozebraną linię kolejowej nr 198 Pyskowice – Pyskowice Miasto (ok. 3 km, za 94,1 mln zł, przy 70,6 mln zł z Kolei Plus).

Jednocześnie dokumentację przedprojektową budowy odcinka nowej linii kolejowej, łączącej Katowice z Ostrawą, z połączeniem do Jastrzębia-Zdroju, wykonuje dla spółki CPK konsorcjum firm z grupy Egis. Chodzi o opracowanie tzw. Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowego (STEŚ) dla projektu „Budowa linii kolejowej na odc. Katowice – granica państwa – Ostrawa”, które ma m.in. pomóc w określeniu optymalnego przebiegu nowej linii Kolei Dużych Prędkości (KDP).

Projekt ten ma obejmować odcinek przyszłej linii kolejowej nr 170 pomiędzy przystankiem Katowice Piotrowice lub Katowice Podlesie (w zależności od wariantu) i granicą państwa, przedłużenie po stronie czeskiej w kierunku Ostrawy oraz odcinek linii kolejowej Jastrzębie-Zdrój – Wodzisław Śląski wraz z odgałęzieniami do planowanej stacji Jastrzębie-Zdrój Centrum i w kierunku Rybnika.

Cele tego projektu to: utworzenie szybkiego połączenia pomiędzy Katowicami i Ostrawą – będącego połączeniem polskiej i czeskiej sieci kolei dużych prędkości, umożliwiającego uruchamianie szybkich połączeń kolejowych do Pragi, Bratysławy, Budapesztu i Wiednia; a także włączenie do sieci kolejowej Jastrzębia-Zdroju.(PAP)