Jak to jest z nagrywaniem pociągów przez Mikoli? Mamy stanowisko MON

Rozkład jazdy:

1. Jakie obiekty podlegają zakazowi fotografowania zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny?
2. Czy przypadkowe nagranie chronionego obiektu z pociągu jest traktowane jako wykroczenie?
3. Jakie zmiany w przepisach proponuje projekt nowelizacji ustawy o obronie Ojczyzny (druk sejmowy 1270)?

Co mówią przepisy?

Zgodnie z art. 616a ustawy o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2024 r., poz. 248 ze zm.), zakaz fotografowania dotyczy:

• obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa,
• obiektów resortu obrony narodowej, nieuznanych za szczególnie ważne, ale nadal objętych ochroną,
• obiektów infrastruktury krytycznej, jeśli zostały oznaczone znakiem zakazu fotografowania.

Szczegółowe zasady związane z tymi obiektami, w tym tryb uzyskiwania zezwoleń na fotografowanie, filmowanie i utrwalanie obrazu, reguluje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 27 marca 2025 roku (Dz. U. poz. 432). Dokument ten zawiera także wzory znaków zakazu i określa sposób ich widocznego rozmieszczenia.

Nagrywanie przypadkowe nie jest wykroczeniem

MON wyjaśniło, że jeśli do utrwalenia zakazanego obiektu dojdzie przypadkowo – na przykład gdy jednostka wojskowa znajdzie się w tle filmu nagrywanego z pociągu – nie jest to traktowane jako wykroczenie. Nagrania, które nie miały intencjonalnie rejestrować chronionych obiektów, nie podlegają sankcjom.

Podobnie niekaralne jest publikowanie w mediach społecznościowych materiałów zawierających takie przypadkowe ujęcia, o ile nie dotyczą obiektów oznaczonych wyraźnym zakazem fotografowania.

Nowelizacja ustawy w toku

Ministerstwo poinformowało także o trwających pracach legislacyjnych nad nowelizacją ustawy o obronie Ojczyzny. Projekt noweli (druk sejmowy nr 1270) zakłada m.in. zmianę brzmienia art. 616a i 683a ustawy. Celem zmian jest doprecyzowanie przepisów i rozwianie dotychczasowych wątpliwości interpretacyjnych.

W szczególności proponuje się wprowadzenie zapisu umożliwiającego legalne utrwalanie obrazu będącego jedynie szczegółem większej całości – np. nagrania krajobrazu, zgromadzenia publicznego, wydarzenia masowego czy rejestracji obrazu z perspektywy pojazdu w ruchu.

Co to oznacza dla miłośników kolei?

Pasjonaci kolei mogą odetchnąć z ulgą – samo nagrywanie przejazdów pociągów, o ile nie koncentruje się intencjonalnie na chronionych obiektach, jest zgodne z prawem. Oczywiście należy zachować ostrożność, zwłaszcza w pobliżu obiektów oznaczonych zakazem. Z kolei trwające prace nad nowelizacją przepisów mogą jeszcze bardziej uprościć sytuację hobbystów dokumentujących kolejową rzeczywistość.