Horyzontalny rozkład jazdy pociągów od 2030 roku

Efekty modernizacji

Będzie on uwzględniać efekty modernizacji i budowy linii kolejowych przez spółkę CPK oraz budowę linii w ramach komponentu kolejowego CPK.

Dlaczego akurat taki okres? W latach 2030-2031 część linii kolejowych będzie jeszcze wciąż w modernizacji i budowie. Gotowe powinny być jednak niektóre nowe inwestycje, np. odcinek Kolei Dużych Prędkości (KDP): Warszawa – CPK – Łódź – Wrocław, Centralna Magistrala Kolejowa (CMK) z prędkością maksymalną podniesioną do 250 km/godz., polskie odcinki szlaku Rail Baltica i wiele innych linii remontowanych w ramach unijnej perspektywy 2021-2027. Pozwoli to na zaoferowanie czasów przejazdu koleją konkurencyjnych względem transportu drogowego.

Co istotne, rozkład jazdy 2030/2031, zgodnie z wymogami IV pakietu kolejowego, powinien zostać dostosowany do otwarcia polskiego rynku przewozów dalekobieżnych dla przewoźników spoza Polski, a nowe umowy na ich realizację zostaną zawarte najprawdopodobniej do 2040 roku. Perspektywa 2050 r. daje z kolei możliwość przedstawienia docelowego kształtu polskiej sieci kolejowej. Tak odległy horyzont wynika także z wymagań UE, która dofinansowuje m.in. analizy studialne dla inwestycji kolejowych w Polsce.

Wdrożenie HRJ będzie bardzo dobrą wiadomością dla pasażerów. HRJ będzie rewolucyjną zmianą, która do rozkładu jazdy wprowadzi stabilność i powtarzalność połączeń, a także, poprzez nowe standardy oferty przewozowej, np. minimalną częstotliwość kursowania pociągów – ułatwi korzystanie z kolei pasażerom. Siatka połączeń dla HRJ powstaje przede wszystkim w oparciu o prognozowane potoki pasażerskie, które są opracowywane na bazie symulacji Pasażerskiego Modelu Transportowego. Jest to narzędzie analityczne do obliczania dobowej liczby podróży między miastami w różnych systemach transportu: kolejowym, drogowym, autobusowym dalekobieżnym i lotniczym. Podczas prognozowania w PMT eksperci wzięli też pod uwagę rozwój sieci drogowej (autostrad i dróg ekspresowych). W modelu zawiera się też tzw. podział modalny (ang. modal split), czyli określenie, jaki procent podróży wykonywanych jest przy wykorzystaniu poszczególnych środków transportu.

Inspiracje z Europy

Zakres prac i przyjęte rozwiązania merytoryczne HRJ współgrają ze standardami realizacji podobnych projektów np. w Szwajcarii, Czechach, Niemczech i Austrii. Polski HRJ inspiruje się działaniami w innych krajach, czerpiąc z nich najlepsze wzorce, uwzględniając jednocześnie krajową specyfikę prowadzenia ruchu pociągów. Czeskie ministerstwo transportu wspólnie z zarządcą infrastruktury opracowało docelowy schemat linii komunikacyjnych do r. 2050, wskazując w nim m.in. częstotliwość kursowania i postojów pociągów ich kategorie i prędkości maksymalne. Podobnie określone schematy oferty przewozowej zostały przyjęte w Szwajcarii w ramach programu STEP 2035. Szwajcarzy np. zobrazowali układ tras pociągów w referencyjnej godzinie na obszarze całego kraju, który jest powtarzany w ciągu całego dnia. Analogiczne prace analityczne toczą się również w Niemczech. Od kilku lat prowadzony jest tam projekt DeutschlandTakt, który – zgodnie z założeniami ma określić docelowy rozkład jazdy pociągów po 2030 r.