Centralny Port Komunikacyjny zamiast Centralnego Portu Lotniczego?

W dyskusji nad propozycjami i rekomendacjami WEI wzięliudział przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, Lotniska Chopina w Warszawie iPrzedsiębiorstwa Państwowego „Porty Lotnicze”, LOT Polish Airlines, PolskiegoFunduszu Rozwoju, Związku Regionalnych Portów Lotniczych oraz Klubu Ronina.

Tylko w 2016 roku polskie lotniska obsłużyły 34 milionyosób, czyli cztery miliony więcej niż rok wcześniej. Wraz z rosnącą zamożnością społeczeństwadysproporcje te będą malały i za 12 lat Polska powinna obsługiwać ok. 60 mlnpasażerów. Istniejąca infrastruktura nie jest jednak w stanie sprostać zadaniu.Już teraz w Polsce na jednego mieszkańca przypada 0,8 lotu, w Niemczech tenwspółczynnik wynosi 3,8. Z każdym rokiem będzie to trudniejsze, zważywszy, żenajważniejsze Lotnisko Chopina w Warszawie już dziś w godzinach szczytu pracujena granicy swoich możliwości. Według ekspertów Warsaw Enterprise Institute,który zaprezentował raport nt. Centralnego Portu Komunikacyjnego, bez decyzjiPolsce grozi klincz transportowy, poważnie ograniczający nie tylko swobodęporuszania się Polaków, ale też rozwój gospodarczy państwa.

Dyskusja na temat budowy i ewentualnej lokalizacji portutoczy się od bez mała 20 lat. Mimo ostatnich zdecydowanych deklaracjipolitycznych wciąż nie dopracowaliśmy się nawet spójnego planu ewentualnychdziałań. Raport jest próbą przybliżenia stanowisk, zmobilizowania stron dopodjęcia działań, ale również rekomenduje szereg rozwiązań, zarównologistycznych jak i politycznych, które pozwolą ominąć w przyszłości tradycyjnewyboje na drodze do realizacji strategicznych inwestycji ? wyjaśnia TomaszWróblewski, prezes WEI.

W ocenie WEI, Polska stoi obecnie przed dwiema możliwościami? budową Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) lub stworzeniem duoportu nabazie warszawskich lotnisk. Jak przyznają autorzy raportu, to ostatnierozwiązanie jest zdecydowanie tańsze i łatwiejsze w realizacji, jednaknierozwojowe. Wynika to z ograniczonej przepustowości Lotniska Chopina wWarszawie, która wyczerpie się w ciągu 4-5 lat, oraz złej lokalizacji lotniskaw Modlinie pod względem geograficznym i infrastrukturalnym jako ewentualnegogłównego portu lotniczego dla Polski. Dodatkowo pieniądze zostaną wydane napogłębianie rozproszenia potencjału, jaki posiada Polska przy jej położeniugeograficznym i skali rynku lotniczego oraz tempie jego rozwoju, zaś dotowanepublicznymi środkami porty regionalne pozostaną przyczółkami zagranicznych firmkonkurujących z narodowym przewoźnikiem.

Przeinwestowane porty regionalne, budowane do tej pory przezsamorządy bez rządowej strategii, stały się zakładnikami zagranicznych liniilotniczych. Nadpodaż kanibalizujących się wzajemnie portów, desperackowalczących między sobą o przewoźników zapewniających ruch pasażerski,skutkowała tym, że tzw. tanim liniom lotniczym porty zaczęły składać ofertywsparcia finansowego w zamian za realizowanie u nich połączeń. Były to kosztyponoszone nie tylko przez nie same, ale też wprost i bezpośrednio przez lokalnesamorządy ? mówi Mariusz Szpikowski, dyrektor Przedsiębiorstwa Państwowego”Porty Lotnicze”

Stworzenie duoportumoże utrzymać stautus quo i uniemożliwić dynamiczny rozwój Polski jako ważnegomiejsca na lotniczej mapie świata. Niemniej eksperci WEI przyznają, żekoncepcja Duoportu przynajmniej przez pewien czas będzie musiała być wdrożonajako rozwiązanie pomostowe w przypadku podjęcia decyzji o budowie CPK.

Jako alternatywę Warsaw Enterprise Institute proponujestworzenie Centralnego Portu Komunikacyjnego, który pełniłby rolę hubulotniczego, centralnego punktu pasażerskiej i towarowej komunikacji kolejowejkraju oraz zwornika megapolis Warszawa?Łódź. Na obszarze ponad 10 kmkwadratowych powstałoby międzykontynentalne lotnisko mogące pełnić rolę hubudla największych linii lotniczych na świecie, w tym, przede wszystkim, hubu dlapolskich linii lotniczych LOT. Kluczowym elementem CPK będzie Centralny WęzełKolejowy osobowo- towarowy łączący Azję z Europę. Dojazd do lotniska icentralnego węzła kolejowego mają zapewnić m.in. autostrada A2 oraz kolej ? wtym odcinek linii dużych prędkości Warszawa – Łódź. Projekt Warsaw EnterpriseInstitute zakłada dodatkowo budowę trakcji kolejowych łączących promieniściePort Centralny z siecią przewozów towarowych, umożliwiającą szybki dostęp donajwiększych ośrodków handlowych w Polsce i Europie Środkowej z Pragą czyBerlinem na czele.

Realizacja CPK oznaczałaby budowę lotniska centralnegozintegrowanego z dużym dwupoziomowym krzyżowym dworcem kolejowym i wpiętego wsystem krajowej komunikacji samochodowej i kolejowej. Po zrealizowaniu całościinwestycji infrastrukturalnych hub CPK objąłby bezpośrednią, bezprzesiadkowąkomunikacyjną dostępnością kolejową ośrodki miejskie i metropolitalnezamieszkałe przez ponad 12 milionów ludzi we wszystkich regionach Polski. W 120minutowej izochronie dojazdu poza Rzeszowem, Trójmiastem i Szczecinemznalazłyby się wszystkie polskie ośrodki metropolitalne. Oznaczałoby to równieżpowstanie centrum przeładunkowo-logistycznego na szlaku Chiny ? Europa. Terenywokół lotniska, będące jednocześnie najlepiej skomunikowanymi terenami w kraju,w przeciągu kilkunastu lat rozrosłyby się w wielkie centrum biznesowe,administracyjne i – czego szczególnie brakuje w Polsce – ogromne centrumwystawiennicze i kongresowe dla Europy Środkowej.

Centrum logistyki towarowej stworzyłoby unikalną przewagęPolski nad innymi ośrodkami w tej części Europy. Sam PCK stałby się lotnicząbramą do Polski oraz multimodalnym węzłem przesiadkowym. Byłby to również ważnykrok do zasypania różnic pozaborowych w integracji sieci kolejowej Polski. Połączenie w jednym obiekcie – hubie -wielkiego lotniska poziomu interkontynentalnego i głównego dworca kolejowegopoziomu krajowego – będącego jednocześnie centralnym punktem kilkumilionowejMegapolis (Warszawa – Łódź) jest okazją unikalną w skali światowej ? mówiTomasz Wróblewski, prezes WEI.

Wśród rekomendacji, które znalazły się w raporcie WEI, jestjak najszybsze wypracowanie długoterminowej Strategii Rozwoju Narodowegouwzględniającej interesy naszych sojuszników, ale też wyważającej naszedługoterminowe interesy gospodarcze Polski. W ocenie ekspertów potrzebna jestrównież dogłębna analiza i strategia ogólnopolska dla sieci lokalnych lotnisk,zarówno w kontekście ambitnego projektu Centralnego Portu, jak i w kontekściecałościowej polityki transportowej Polski. Częścią strategii powinien być planzagospodarowania duoportu Lotnisko Chopina-Modlin oraz lokalnych portów wokresie przejściowym, jak i po upływie 15- 17 lat koniecznych na powstanie CPK.Wreszcie, niezbędne jest przygotowanie specustawy uwzględniającej innowacyjneaspekty finansowania, zapewniającej również możliwość udziału kapitałowegoobcych inwestorów, jednak bez możliwości kontroli nad projektem iinfrastrukturą.

„