Sejmowe komisje za e-nowelą i nakazem zakupu tylko eko autobusów przez duże miasta

Spis treści:

1. Jakie zmiany wprowadzono w noweli ustawy o elektromobilności?
2. Ile zeroemisyjnych autobusów muszą zakupić miasta powyżej 100 tys. mieszkańców?
3. Jakie wsparcie finansowe dla samorządów zaproponowano na wymianę floty na zeroemisyjną?

Cztery poprawki

8 listopada podczas posiedzenia sejmowych komisji Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu noweli ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw. Posłowie wnieśli cztery merytoryczne poprawki; zgłoszono także poprawki o charakterze legislacyjnym.

• Posłanka KO Jolanta Niezgodzka zaproponowała, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów samochodowych w jednostce samorządu terytorialnego z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 tys. w obsługującym ją urzędzie, wynosił co najmniej 22 proc. zamiast co najmniej 30 proc. liczby użytkowanych pojazdów samochodowych.

• Druga poprawka wniesiona przez Niezgodzką dotyczyła tego, by we flocie urzędów naczelnych i centralnych administracji państwowej, również co najmniej 22 proc. pojazdów było pojazdami zeroemisyjnymi.

• Trzecia poprawka dotyczyła tego, by rada gminy mogła w drodze uchwały ustanawiającej strefę czystego transportu w mieście dowolnie decydować w jakich godzinach dopuszcza wjazd do takiej strefy.

• W wyniku kolejnej poprawki – autorstwa Mirosława Suchonia (Polska 2050-TD) – dyrektor parku narodowego będzie mógł ustalić, że działalność edukacyjna parku i jego udostępnianie może odbywać się z pomocą pojazdów zeroemisyjnych. Ma to znaczenie w przypadku dopuszczenia pojazdów elektrycznych np. na trasie do Morskiego Oka.

Większości nie zdobyła poprawka Włodzimierza Tomaszewskiego z PiS, by jako zeroemisyjne traktować też pojazdy wykorzystujące paliwo syntetyczne. Ostatecznie zgłoszoną ją jako wniosek mniejszości.

Co się zmieni?

Projekt noweli ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych przewiduje mechanizmy, które będą wspierać działania zmniejszające ilość szkodliwych emisji pochodzących z transportu drogowego.

Zgodnie z projektem w miastach, w których liczba mieszkańców jest większa niż 100 tys., wprowadzony zostanie obowiązek ustanawiania stref czystego transportu, w przypadku przekroczenia poziomu dwutlenku azotu (NO2) dopuszczalnego w powietrzu. Przekroczenia średniorocznego poziomu tego zanieczyszczenia odnotowano do tej pory w 4 strefach, w których dokonywana jest ocena jakości powietrza, czyli w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu oraz Katowicach.

Nowe przepisy przewidują ponadto, że wielkość stref czystego transportu zostanie określona przez samorządy. W przypadku, gdy ocena jakości powietrza obejmuje więcej niż jedno miasto powyżej 100 tys. mieszkańców w ramach strefy, dla której jest dokonywana ocena i klasyfikacja, obowiązek utworzenia strefy czystego transportu, dotyczyć będzie jedynie tego miasta, na terenie którego zostało odnotowane przekroczenie zanieczyszczeń.

Z projektu wynika, że jeśli chodzi o komunikację miejską, to od 2026 r. miasta powyżej 100 tys. mieszkańców będą musiały kupować autobusy wyłącznie zeroemisyjne.

-„Jednocześnie, odciążone zostaną samorządy o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys., które obecnie muszą realizować to zadanie publiczne z wykorzystaniem pojazdów zero i niskoemisyjnych. Nowe przepisy znoszą te wymagania” – dodano w komunikacie po posiedzeniu rządu, który przyjął projekt noweli.

7363 autobusy zeroemisyjne

Podczas posiedzenia komisji Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich zwrócił uwagę, że 37 miast w Polsce, które mają powyżej 100 tys. mieszkańców, by spełnić wymogi projektu ustawy musiałoby kupić 7363 autobusy zeroemisyjne. „Według stanu z czerwca br. z tych 37 miast, 9 nie miało ani jednego takiego autobusu” – podkreślił przedstawiciel samorządowej korporacji. Wyliczył, że autobus zeroemisyjny jest o 290 proc. droższy od spalinowego, o 130 proc. droższy od gazowego i 76 proc. droższy od hybrydowego. Apelował też o wsparcie dla samorządów na zakup i eksploatacje takich autobusów. Wyliczył, że na wymianę wszystkich autobusów na zeroemisyjne trzeba będzie wydać 25,7 mld zł. „Poziom wsparcia nie powinien być niższy niż 85 proc., bo samorządy z własnej kieszenie będą mogły wyłożyć tylko 15 proc” – wskazał Wójcik.

Przyznał, że samorządy mają też poważne obawy, czy wzmożone zakupy pojazdów nie spowodują wzrostu ich ceny i czy rynek będzie mógł dostarczyć odpowiednią ilość w krótkim czasie.

Część posłów apelowała o dopuszczenie możliwości kupna przez samorządy dużych miast autobusów na biogaz, których eksploatacja – ich zdaniem – będzie najtańsza.

„Prawda jest taka, że rynek transportu drogowego to będzie elektromobilność” – odpowiedział wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta. Zaznaczył, że taki wymóg wynika z unijnego prawodawstwa, które przewiduje wsparcie dla technologii elektrycznych i wodorowych w transporcie.

Wiceminister zwrócił uwagę, że samorządy będą miały 16 lat na pełną wymianę floty pojazdów. Wskazał, że już wymieniają one pojazdy w tempie „mniej więcej 450 autobusów rocznie”. „Koszt wymiany to około 900 mln zł rocznie ponoszonych przez 16 lat. Pieniądze na wymianę są, ale będziemy się starali w nowej perspektywie unijnej o kolejne środki” – dodał Bolesta.