Scania Polska ma 30 lat! Historia pisana ciężarówkami z autobusowym tłem

Rozkład jazdy:

1. Jakie kluczowe zmiany zaszły w działalności Scanii w Polsce po wejściu kraju do Unii Europejskiej w 2004 roku?
2. Dlaczego Scania zdecydowała się na zamknięcie fabryki nadwozi autobusowych w Słupsku w 2023 roku?
3. Jakie innowacyjne rozwiązania Scania wprowadziła w ostatnich latach w zakresie zrównoważonego transportu i elektromobilności?

Lata 90. i początki działalności

Utworzenie spółki Scania Polska trzy dekady temu zapoczątkowało bezpośrednią obecność marki na polskim rynku. Przez trzy dekady obecności w kraju, Scania wprowadziła wiele produktów i usług, które przyczyniły się do rozwoju branży w Polsce. Sektor TSL odpowiada obecnie za 7 proc. polskiego PKB, a pod względem zatrudnienia za 6,5 proc. Transport drogowy odpowiada za ponad 80 proc. przewozów w naszym kraju.

Scania oficjalnie rozpoczęła działalność w Polsce w 1995 roku, otwierając biuro dystrybucyjne w Warszawie. Był to czas intensywnych zmian w polskiej gospodarce po transformacji ustrojowej, kiedy kraj przechodził z gospodarki centralnie planowanej na wolnorynkową. W 1997 roku Polska uchwaliła nową konstytucję, co umocniło demokratyczne fundamenty państwa i stworzyło stabilniejsze warunki dla inwestycji zagranicznych. W tym samym czasie Scania rozwinęła swoje struktury, zakładając m.in. Scania Finance Polska, Centralny magazyn części zamiennych w Kutnie i Centrum szkoleniowe w Warszawie.

Natomiast pierwsze autobusowe aktywności zostały podjęte w naszym kraju przez Szwedów już w 1993 roku – w ramach spółki joint venture „Scania-Kapena S.A.”: W pierwszej połowie lat 90. szwedzka Scania nawiązała współpracę z polską firmą Kapena, co zaowocowało utworzeniem spółki joint venture. 16 czerwca 1993 roku z linii montażowej zakładu „Scania-Kapena S.A.” zjechała pierwsza zmontowana ciężarówka.

1994 – Rozpoczęcie produkcji autobusów Scania CN113CLL: W sierpniu 1994 roku rozpoczęto produkcję autobusów miejskich modelu Scania CN113CLL, początkowo na poziomie 20–30 sztuk rocznie. Rok później rozpoczęto eksport podwozi autobusowych do innych zakładów koncernu Scania oraz do zewnętrznych odbiorców w Europie i poza nią. Do 1999 roku wyprodukowano około 750 takich podwozi.

Kolejnym kamieniem milowym było uruchomienie w 1996 roku produkcji pojazdów Scania serii 4 w fabryce w Słupsku. Rok później model Scania serii 4 zdobył prestiżowy tytuł „Truck of the Year”, co dodatkowo podniosło prestiż marki.

1999 – Wprowadzenie modeli OmniCity: W 1999 roku modele Scania CN113CLL MaxCi zostały zastąpione przez nowoczesne autobusy z rodziny OmniCity, charakteryzujące się niskopodłogową konstrukcją. citeturn0search1

Lata 2000-2010 – wejście do Unii

Wejście Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku miało ogromny wpływ na branżę transportową, otwierając granice i likwidując bariery administracyjne dla przewoźników. Przed 2004 rokiem przekraczanie granic wiązało się z długimi procedurami celnymi i koniecznością uzyskiwania specjalnych zezwoleń. Po akcesji do UE polscy przewoźnicy zyskali możliwość swobodnego transportu wewnątrz Wspólnoty, co doprowadziło do gwałtownego wzrostu liczby firm transportowych oraz floty pojazdów ciężarowych.

W odpowiedzi na rosnące potrzeby rynku, Scania intensywnie inwestowała w rozwój usług i technologii. Wprowadzono umowy obsługowo-naprawcze (2002), uruchomiono Szkołę Jazdy Scania (2005) oraz wdrożono system Scania Opticruise (2008), który zrewolucjonizował sposób prowadzenia ciężarówek, eliminując konieczność manualnej zmiany biegów.

Jednym z przełomowych momentów dla transportu było także wprowadzenie tachografów cyfrowych w 2006 roku, które poprawiły kontrolę nad czasem pracy kierowców, zwiększając bezpieczeństwo na drogach.

Autobusowe kamienie milowe w tym czasie to:

2001 – Produkcja serii OmniLink: Od 2001 roku w słupskiej fabryce produkowane były autobusy lokalne z serii OmniLink (Scania CN94UA, Scania CN94UB), które zdobyły uznanie na rynkach europejskich.

2002 – Scania wykupiła udziały w spółce, przekształcając ją w „Scania Production Słupsk S.A.”. Od 1 lipca 2002 roku zakłady w Słupsku skoncentrowały się wyłącznie na produkcji autobusów miejskich i podwozi autobusowych typu N.

2005 – W styczniu 2005 roku zaprezentowano prototyp dwupokładowego autobusu OmniCity DD LF 10.7 z przeznaczeniem na rynek brytyjski, który powstał w fabryce Scania w Katrineholm w Szwecji, ale wdrożenie do produkcji miało miejsce w Słupsku.

2006 – W 2006 roku fabryka w Słupsku rozpoczęła produkcję podwozi typu N przeznaczonych do autobusów niskopodłogowych, zarówno dla modeli Scania Citywide LF, jak i dla zewnętrznych firm budujących na ich bazie kompletne autobusy. Do końca 2021 roku wyprodukowano ponad 7000 takich podwozi.

Lata 2010-2020 i rozwój technologii

Nowa dekada przyniosła dalsze zmiany w branży transportowej, a Scania ponownie stanęła na czele innowacji. W 2011 roku wprowadzono system Scania Fleet Management, umożliwiający monitorowanie pojazdów w czasie rzeczywistym i optymalizację kosztów operacyjnych. Do tego momentu zarządzanie flotą opierało się na telefonicznych zgłoszeniach kierowców i papierowej dokumentacji.

Równocześnie trwała dynamiczna rozbudowa infrastruktury drogowej w Polsce – długość autostrad i dróg ekspresowych wzrosła z około 400 km w 1995 roku do ponad 5000 km w 2025 roku. To znacząco poprawiło warunki transportu, zwiększając efektywność przewoźników.

Ekologia stała się kluczowym tematem w transporcie. Scania zaczęła rozwijać technologie układów napędowych zasilanych paliwami alternatywnymi dla transportu międzynarodowego, a w 2020 roku premierę miała pierwsza ciężarówka Scania z napędem elektrycznym.

Lata 2020-2025 – pandemia i elektromobilność

2021 rok to czas premiery Scania Super, rozwiązania wyznaczającego nowe standardy w zakresie efektywności paliwowej, wydajności i zrównoważonego rozwoju. Nowoczesny układ napędowy, obejmujący zaawansowany silnik z najlepszą w branży sprawnością termiczną na poziomie 50 proc., ulepszoną skrzynię biegów oraz zoptymalizowaną oś napędową, pozwala na znaczące obniżenie zużycia paliwa i emisji CO₂.

2023 – W maju 2023 roku fabryka w Słupsku świętowała wyprodukowanie 10-tysięcznego autobusu w swojej historii, co stanowiło ważny kamień milowy dla zakładu.

2023 – W tym samym miesiącu koncern Scania ogłosił decyzję o zamknięciu fabryki nadwozi autobusowych w Słupsku, co miało nastąpić do końca pierwszego kwartału 2024 roku. Decyzja ta była motywowana negatywnymi zmianami na globalnym rynku autobusów, w tym spadkiem liczby zamówień oraz trwałą utratą rentowności tego segmentu, co było konsekwencją m.in. pandemii. Jednocześnie, zakład produkcji podwozi typu K w Kobylnicy koło Słupska, zatrudniający 200 osób, kontynuuje swoją działalność bez zmian, co wpisuje się w nową strategię koncernu, skupiającą się na produkcji podwozi. Z końcem grudnia 2023 roku w zakładach Scania Production Poland w Słupsku wyprodukowano ostatni autobus miejski.

W 2024 roku w standardowym wyposażeniu pojazdów Scania znalazła się cyfrowa deska rozdzielcza, poprawiająca ergonomię i komfort kierowcy.

Kolejnym przełomem było przekazanie polskiemu klientowi pierwszego elektrycznego ciągnika Scania w 2024 roku oraz otwarcie pierwszego w Polsce hubu do ładowania ciężarówek elektrycznych w Nadarzynie.

Podsumowując – rozwój marki Scania w Polsce jest ściśle powiązany z transformacją gospodarczą kraju. Od pierwszych lat działalności, przez wejście Polski do UE, rozwój infrastruktury drogowej, cyfryzację transportu aż po elektromobilność – każda dekada przynosiła nowe wyzwania i szanse.

–„Obchodząc 30-lecie naszej działalności w Polsce, z dumą spoglądamy na wkład Scania w rozwój i modernizację polskiego transportu. Nasze pojazdy i usługi nie tylko odpowiadają na bieżące potrzeby rynku, ale także wyznaczają kierunki na przyszłość, promując zrównoważony i efektywny transport. Kluczowym elementem naszej strategii przez te wszystkie lata jest rozwinięta sieć serwisowa i najwyższa jakość obsługi, które gwarantują naszym klientom pełną dyspozycyjność i niezawodność. Oferowanie maksymalnej dostępności pojazdów i bycie solidnym partnerem to wartości, które pozostają fundamentem naszej działalności – komentuje Wojciech Rowiński, dyrektor generalny Scania Polska S.A.

Obecnie Scania w Polsce jest dostawcą kompleksowych rozwiązań transportowych, m.in. zarządzania flotą, szkoleń kierowców w Szkole Jazdy Scania, kontraktów obsługowo-naprawczych, 24h serwisu drogowego Scania Assistance, wynajmu krótkoterminowego i długoterminowego oraz usług leasingowych.