Polski rynek nowych autobusów w styczniu 2024: Obiecujący start

Autobusowy styczeń

Pierwszy miesiąc 2024 roku przyniósł autobusowemu rynkowi wysoki poziom sprzedaży i to na poziomie 150 sztuk. Dla porównania zeszłoroczna średnia wyniosła 152 szt. miesięcznie. W 2022 roku ten wskaźnik wynosił 95 szt. / miesięcznie, a w 2021 r. – 114 szt. ; w 2020 r. – 125 szt., w 2019 r. – 206 szt. i w 2018 r. – 226 szt. Te dane pokazują, że jesteśmy na dobrej drodze i aktualne wyniki są już porównywalne z przedpandemicznymi latami. Bardzo nas to cieszy i daje nadzieje na powrót sprzedaży na poziomie 200-300 sztuk miesięcznie w skali całego roku.

Patrząc na ostatni miesiąc przez pryzmat segmentów funkcjonalnych wyłania się nam następujący obraz rynku:

• segment MINI z wynikiem za styczeń na poziomie 78 szt. (+56 szt. / +254.6% r/r). To był w zasadzie „spektakl jednego aktora”, czyli marki Mercedes-Benz (61). Uzyskany przez minibusy najwyższy wynik spośród wszystkich segmentów, to zapowiedź, że MINI kategoria wraca do formy i roli strategicznego segmentu w Polsce, detronizując kategorię miejską. Dodajmy, że teraz głównymi programami wspierającymi ten segment jest PFRON („Wyrównywanie różnic między regionami”) oraz Polski Ład. Z kolei najczęściej kupowanym minibusem w styczniu 2024 roku był model Mercedes-Benz Sprinter (61).

• autobusy miejskie odnotowały 41 rejestracji (+7 szt. / +20,6% r/r) i tym samym zostały drugą co do wielkości kategorią Polsce (po MINI). Tutaj nieprzerwanie „rządzi” Solaris (18) i to zarówno zajmując pozycję lidera (z udziałem 43,9%), jak i oferując najczęściej kupowany autobus miejski – czyli Solaris Urbino 12 (18). Co do przyszłości tej kategorii warto dodać, że znajduje się ona aktualnie w „dziurze” pomiędzy unijnymi perspektywami finansowymi. Jedna się kończy i druga się jeszcze nie rozpoczęła. Dlatego na razie „nie ma tutaj szału”, ale wkrótce ruszą unijne granty Funduszy Europejskich, FEniKS, Polski Wschodniej i KPO. I wtedy się zacznie miejski boom z początkiem w 2025 roku.

• kategoria międzymiastowa zaliczyła w styczniu świetny start – sprzedano razem 11 takich autobusów (+10 szt.). Całościowy wynik za 2023 r. to 72 szt., a za rok 2022 zaledwie 33 szt. Dlatego już teraz możemy mówić o historycznych zmianach, natomiast pamiętajmy, że cały czas operujemy na bardzo niskim poziomie sprzedaży. To może zmienić się na plus, dzięki konkursowi od Centrum Unijnych Projektów Transportowych z budżetem z KPO na poziomie 1,6 mld zł, które jak na razie utknęło w międzyresortowych uzgodnieniach. W styczniu ten segment „nakręcała” prawie wyłącznie jedna marka – Iveco (9) a najczęściej kupowanym autobusem międzymiastowym okazał się Iveco Crossway 12 Low Entry Hybrid (7).

• autobusy turystyczne cały czas „na plusie”. Na liczniku mamy już 20 autokarów. Dla porównania w całym 2023 r. zarejestrowano ich 244 szt., a w 2022 roku zaledwie 76. Dlatego można powiedzieć, że mamy „autokarowe odrodzenie”, które już napotkało nowe problemy. Osłabione kryzysem fabryki już osiągnęły swoje limity produkcyjne i na rynku zaczęły się tworzyć kolejki po nowe autokary, w myśl starego przysłowia – „z deszczu pod rynnę”. To też spowoduje, że boom na turystycznym rynku nie tylko rozłoży się w czasie, ale też obejmie większą liczbę marek. Aktualnie liderem jest Irizar (8), a najczęściej kupowanym autokarem po styczniu został integralny model i6s 15 (8).

• autobusy szkolne. To po autobusach międzymiastowych jeszcze bardziej niszowy segment w Polsce. Do tej pory napędzał go rządowy Kangur od NFOŚiGW, który został jednak zamknięty w 2023 roku. Teraz śladowo ten segment wspiera program „Polski Ład”. Natomiast wydaje się, że występuje tutaj jakiś błąd statystyczny, gdyż w ubiegłym roku ruszył mazowiecki program „Mazowsze autobusy szkolne”, natomiast większość pojazdów zakupionych w jego w ramach „wylądowało” w kategorii MINI lub wśród pojazdów międzymiastowych. Dlatego te dane CEP nie do końca wiarygodnie opisują segment szkolny w Polsce. W 2024 sprzedaż wynosi krągłe zero.

Lista rankingowa marek

Liderem w liczbie zarejestrowanych autobusów w styczniu jest marka Mercedes-Benz, która ma swoim koncie już 70 pojazdów (+49 szt. / +233,3% r/r). Dawno nie widzieliśmy tak świetnego początku roku ze strony Mercedesa na naszym rynku. To kontynuacja zeszłorocznego wyniku (684 szt. / +289 szt. / +73,2% r/r), najlepszego od czasów pandemii. Zdecydowanie najkorzystniejsza sytuacja dla Mercedesa panuje w kategorii MINI (poniżej 8 ton DMC), gdzie zarejestrowano 61 pojazdów z trójramienną gwiazdą, w tym 30 zabudowanych przez polskie firmy nadwoziowe z czego najwięcej wykonały firmy Mercus (18) i Bus-Center (8). Ta kategoria plus autobusy turystyczne (7) przede wszystkim pozwoliły marce uzyskać udział na poziomie aż 46,7%, co oznacza wzrost o 13,9 pkt proc. (dla porównania – w całym 2023 r. było to 37,6%).

Styczniowym wiceliderem autobusów w Polsce został Solaris (18), którego od Mercedesa dzieli liczba 52 rejestracji i ponad 34% udziału w rynku. Natomiast warto podkreślić, że producent z Bolechowa jest zarówno wyłącznym specjalistą w segmencie miejskim, jak i w kategorii wagowej powyżej 8t DMC. Dlatego w tym gabarytowym ujęciu – bez kategorii MINI poniżej 8t DMC – wielkopolski producent wyprzedza Mercedesa i to zdecydowanie. Solaris ma w tym ujęciu po styczniu 18 szt. i 25% udziału; a na drugim miejscu są dwie marki Iveco i Mercedes, każda (9 szt. / 12,5%).

I trzecie miejsce, które ponownie z rąk Iveco odbija MAN. I to dzięki minibusom! W styczniu niemiecka marka zebrała 14 rejestracji (o jedną więcej niż Iveco, także tutaj będzie się jeszcze działo), co oznacza wzrost sprzedaży (+3 szt. / +27,3% r/r). ale również zdecydowanie mniejszy udział (9,3%) w porównaniu z zeszłym rokiem (-7,9 pkt proc.). Przypomnijmy, że większość sprzedawanych autobusów MAN w Polsce jest tu również produkowana. Dotyczy to zarówno minibusów (rodzina TGE powstaje w zakładach we Wrześni), jak i autobusów miejskich (cała seria Lion`s City pochodzi ze Starachowic), także jest to najbardziej „krajowa” zagraniczna marka na naszym rynku – po produkcyjnym wyjściu Scanii i Volvo.

Polska produkcja

Od początku 2024 r. zanotowaliśmy sprzedaż 34 autobusy „made in Poland”, co daje dość słaby udział w całym rynku na poziomie 22,6%. Dla porównania – po 2023 roku było to 36,6%, a w 2022 r. aż 48%. Aktualny rezultat to efekt zwiększonej sprzedaży autobusów MINI, międzymiastowych i turystycznych, które są produkowane głównie poza Polską. Pamiętajmy też, że w kategorii MINI prężnie działają polskie firmy zabudowujące, takie jak: Mercus, Auto-Cuby, Bus-Center, Warmiaki, CMS Auto, BusFactory, Polster, MMI, Carpol, Eurobus, Bus Perfect, PC Invest, Automet, SprintCar czy Acbus i inni. Po ich dodaniu, wskaźnik krajowego pochodzenia rejestrowanych autobusów to ponad 2/3. To oznacza, że na każde 10 sprzedawanych w Polsce autobusów blisko 7 jest też produkowanych lub zabudowywanych w naszym kraju. Porównując to z rynkiem pojazdów osobowych czy ciężarowych to świetny wynik, z którego możemy być dumni.

Podsumowując autobusowy styczeń 2024

Rok 2023 dał nam wysoki poziom sprzedaży autobusów w Polsce. To 1821 szt. – dla porównania w 2022 roku był to poziom 1140 szt.; 1362 szt. w 2021 r.; 1495 szt. w 2020 r.; 2478 szt. w 2019r. i 2 706 szt. w 2018 r. Rezultat ten zawdzięczamy turystycznemu odbiciu, międzymiastowemu wzrostowi, ale przede wszystkim dużym dostawom miejskich pojazdów i powrotowi do gry minibusów.
Minimalny cel na rok 2023, czyli przełamanie pandemicznych wyników z 2020, 2021 i 2022 mamy już za sobą, w tym pokonaliśmy najwyższy „covidowy” rezultat z 2020 r., czyli 1 495 szt. Teraz rynek musi się zmierzyć z ostatnim „normalnym” wynikiem, czyli 2 478 szt. z roku 2019. To cel na rok 2024, aczkolwiek biorąc pod uwagę dopiero startujące projekty z KPO, Funduszy Europejskich, Polski Wschodniej nie ma większych szans, aby go przebić.

To zadanie jak najbardziej realne, ale na lata 2025 i 2026. Oczekiwany przez nas rezultat na rok 2024, to utrzymanie wyniku z roku 2023. Minimalistyczne, ale realne.