Polski rynek nowych autobusów po III kwartałach 2019

Ostatnie bardzo słabe trzy miesiące (lipiec, sierpień iwrzesień) w rejestracjach nowych autobusów spowodowały, że skumulowany rezultatjest ponownie na „minusie” i to już na poziomie -107 szt. (-5,1%). Mimo tospodziewamy się, że autobusowy rynek osiągnie w tym roku ponownie wysoki poziomsprzedaży, podobnie jak przed rokiem, kiedy odnotowaliśmy rekordową liczbę 2706rejestracji nowych autobusów. W IVkwartale mają rozpocząć się masowe dostawy nowych autobusów miejskich m.in. dlaGdyni i Wrocławia. Jeżeli przekroczą ubiegłoroczny poziom – będziemy mielipowtórkę bardzo dobrego wyniku z 2018 roku.

Motorem pozytywnej, miejskiej dynamiki są unijne fundusze,które wspierają autobusowy rynek zarówno w ramach centralnego programu POIiŚ,jak i regionalnych – RPO i POPW. Z kolei segment MINI jest wspierany dotacją zPFRON w ramach programu wyrównywania różnic.

Autobusowy wrzesień

Po grudniowym gwałtownym spadku liczby autobusowychrejestracji, styczeń br. przyniósł rynkowi uspokojenie i stabilizację. Z koleiluty i marzec to już całkowita zmiana nastrojów i „minusy” prawie wewszystkich kategoriach funkcjonalnych. To także niepokój o segment autobusówturystycznych, który jakby nie mógł „odtajać” na wiosnę. Naszczęście maj i czerwiec przyniosłyzdecydowaną poprawę sytuacji. Niestety, ta pozytywna dynamika zakończyła się wIII kwartale. W lipcu, sierpniu i wrześniu rynek ponownie opanowała bessa.

We wrześniu br. polscy przewoźnicy zarejestrowali 164 noweautobusy, czyli o 95 szt. mniej niż rok wcześniej (-36,7%). Dla porównania – wczerwcu sprzedaż plasowała się na poziomie aż 397 szt. Dlatego wrześniowy wynikznalazł się zdecydowanie poniżej miesięcznej średniej z 2018 r., która wyniosła225 pojazdów, jak i średniej z 2017 r., czyli 191 autobusów.

W 9. miesiącu br. słabo wypadły niemal wszystkie segmentyfunkcjonalne. Największy ilościowy spadek odnotowaliśmy w kategorii miejskiej,gdzie liczba sprzedanych autobusów była o 65 szt. niższa niż przed rokiem(-42,8%). „Minus” mamy też w segmencie MINI, która ponownie – po lipcu -odnotowała ujemny wynik (-32 szt. / – 31,7%). Z kolei identyczny wynik, jakprzed rokiem zanotowaliśmy w kategorii autobusów międzymiastowych, gdziezarejestrowano jeden pojazd oraz w segmencie pojazdów turystycznych, gdzie mamypięć rejestracji. To oznacza, że we wrześniu w żadnej kategorii nie mieliśmydodatniego bilansu.

Od początku roku

Od stycznia do września 2019 r. na polskim rynku nowychautobusów przybyło łącznie 1978 nowych autobusów (-107 szt. / -5,1%). Prawiewszystkie (poza 7 szt.) miały DMC powyżej 3,5 tony. W grupie od 8 ton, w Polsceprzybyło w br. 1161 pojazdów, czyli o 96 szt. mniej niż w analogicznym okresiew ub.r. (-7,6%) Przypomnijmy, że w całym 2018 roku w Polsce sprzedano 1602pojazdy o DMC od 8 ton, czyli o 367 szt. więcej (+29,7%) niż w 2017 roku.Oznaczało to wyraźne zwiększenie liczby rejestracji autobusów o wyższej masiecałkowitej i wyniknęło bezpośrednio z hossy w segmencie miejskim.

W ogólnej klasyfikacji, w podziale na poszczególne segmenty,skumulowane wyniki po 9. miesiącach 2019 r. wyglądają następująco:

• autobusy MINI – 817 szt. (-11 szt. / -1,3%);

• autobusy miejskie – 823 szt. (-26 szt. / -3,1%);

• autobusy międzymiastowe – 32 szt. (-16 szt. / -33,3%);

• autobusy turystyczne – 302 szt. (-39 szt. / -11,4%);

• autobusy szkolne – 0 szt.

Miejska ofensywa

Jeszcze dwa lata temu motorem napędowym wszystkichautobusowych rejestracji w Polsce była kategoria MINI (1057), która wówczaswyraźnie pokonała na tym polu segment miejski (766 szt.). Z kolei w 2018 rokuzwycięzcą w tej rywalizacji zostały autobusy miejskie z wynikiem 1145 szt.,które zepchnęły segment MINI na drugie miejsce z rezultatem 1104 szt. Naszymzdaniem takim układem sił zakończy się także bieżący rok. Na to m.in. wskazujeaktualny wynik, gdzie to miejskie są górą (823 szt. do 817 szt.), aczkolwiekróżnica jest niewielka.

Od początku roku miejska kategoria notuje stabilny wzrost -w styczniu zarejestrowano 92 autobusy, czyli o 16 szt. więcej niż rok temu(+21%). Gorzej już było w lutym, kiedy sprzedaż autobusów miejskich spadła dopoziomu 72 szt. Natomiast marzec, kwiecień i maj to już gwałtowny wzrostrejestracji – odpowiednio do poziomu 86, 93 i 172 szt. Niestety, w czerwcu,lipcu, sierpniu i we wrześniuodnotowaliśmy serię spadków i słabsze wyniki na poziomie odpowiednio 82, 50, 89i 65 szt. W efekcie skumulowany rezultatdla tej kategorii jest już na „minusie” i wynosi 823 szt., co oznacza, że jestniższy od ubiegłorocznego poziomu o 26 szt. (-3,1%).

W tym roku najwięcej nowych autobusów miejskichzarejestrowały następujące przedsiębiorstwa:

• MZA Warszawa – 99 szt.

• MPK-Łódź – 70 szt.

• ZG PKS Rzeszów – 54 szt.

W miejskim rankingu marek liderem po 9. Miesiącach br. jestSolaris, który zarejestrował 364 autobusy miejskie (44,2% udział w segmencie),drugie miejsce należy do marki MAN, który zajmuje 23% , a trzecie doMercedes-Benz.

Zielone autobusy

Przy okazji analiz danych CEP przygotowanych przez PZPM iJMK, o kategorii autobusów miejskich warto podkreślić, że coraz więcej w Polscerejestruje się pojazdów z napędami alternatywnymi. Dotyczy to, jak na razietylko tego jednego segmentu. Zarówno wśród autobusów turystycznych, jak imiędzymiastowych oraz minibusów dominuje napęd diesla i nic nie wskazuje na to,żeby to się miało zmienić w najbliższym czasie. Natomiast wśród miejskichoperatorów – głównie dzięki unijnym funduszom i antysmogowym strategiom miast -takie ekologiczne rozwiązania stają się coraz popularniejsze.

W 2016 r. na łączną sumę 1942 szt. wszystkich nowychautobusów tylko 42 konstrukcje (czyli 2,2% wszystkich pojazdów) miało napędalternatywny, w tym zarejestrowano:

• 19 pojazdów z napędem na sprężony gaz ziemny (CNG),

• 17 pojazdów z napędem hybrydowym,

• 6 elektrobusów.

W 2017 r. takich eko-autobusów zarejestrowano aż 160 szt.,co dało 7-procentowy udział w całym rynku. W porównaniu z wynikiem 2,2% z 2016r. to znaczący postęp, który prawie wyłącznie jest zasługą komunikacjimiejskiej. W 2017 r. do grona zielonych autobusów dołączyło:

• 85 autobusów z napędem hybrydowym,

• 63 elektrobusy,

• 12 pojazdów z napędem na sprężony gaz ziemny (CNG).

W 2018 roku udział niskoemisyjnej floty w łącznej sprzedażybył najwyższy w historii i ubiegły rok możemy określić mianem najbardziej”zielonego” w całej historii. W ciągu 12 miesięcy na rynku pojawiłosię aż 317 szt. autobusów z alternatywnymi napędami – co daje eko-udział na poziomie11,7%, w tym:

• aż 200 autobusów z napędem hybrydowym,

• 63 elektrobusy,

• 54 pojazdy z napędem gazowym (CNG).

W ciągu III kwartałów 2019 r. na łączną sumę 823 nowychmiejskich autobusów 222 pojazdy miało eko-napęd. Dodatkowo zarejestrowano 10minibusów Iveco Urby z napędem CNG. Razem eko-autobusy osiągnęły w całym rynku11,7% udział a w segmencie miejskim 27%. W podziale na rodzaj napędu, aktualnypoziom rejestracji wygląda następująco:

• 37 elektrobusów

• 42 pojazdy z napędem hybrydowym,

• 153 autobusy z napędem gazowym (CNG).

Jak pokazują „zielone” dane, liczbazarejestrowanych autobusów z alternatywnymi napędami rośnie w rekordowym tempie- przede wszystkim dzięki unijnemu dofinansowywaniu. Rozwojowi tej części rynkubędą sprzyjać też zapisy w Ustawie o elektromobilności i paliwachalternatywnych, o świadczeniu lub zlecaniu świadczenia przez jednostkisamorządu terytorialnego usług komunikacji miejskiej podmiotowi, którego udziałautobusów zeroemisyjnych we flocie użytkowanych pojazdów na obszarze tej jednostkiosiągnie co najmniej 5% od 2021 roku. Jak to wyjdzie w praktyce – zobaczymy.

Dynamiczny jak MINI

Z roku na rok kategoria autobusów MINI umacnia swoją pozycjęna autobusowym rynku w Polsce. W ciągu III kwartałów 2019 r. liczba rejestracjiminibusów była nieznacznie niższa niż rok wcześniej – w efekcie mocnego spadkuwe wrześniu – wyniosła 817 szt. (-11 szt. / -1,3%).

Podobnie jak przed rokiem, sprzedaż w tym segmencie jestmocno wspierana przez PFRON, który dotuje zakupy pojazdów przystosowanych do przewozuosób niepełnosprawnych i tym samym wyrównuje różnice pomiędzy regionami.

Od samego początku zdecydowanym liderem jest tutaj markaMercedes-Benz, która po 9. miesiącach br. osiągnęła rezultat 657 minibusów,osiągając ponad 80% udział. Dla porównania – najlepszy z konkurentów – markaIveco – może pochwalić się 97. zarejestrowanymi minibusami (prawie 12% udział wsegmencie). Tak znacząca przewaga Mercedesa zapewniła niemieckiemu producentowinie tylko tytuł lidera w kategorii MINI, ale także w całym autobusowym rynku.

Na te wyniki zapracowały także polskie firmy zabudowującenajczęściej pojazdy klasy MINI. Wśród nich pierwszy jest Mercus (315),następnie Auto-Cuby, Bus-Center, Warmiaki, CMS Auto, Bus Factory, Polster, MMI,Carpol i Eurobus oraz inni. Najwięcej minibusów zarejestrowano w powieciepruszkowski (149), a następnie na Pomorzu – głównie w powiecie wejherowskim(138).

Turystyczna moc

Patrząc na skumulowany wynik po III kwartałach 2019 r. widaćwyraźnie, że sytuacja w segmencie turystycznym wróciła od normy. Po nerwowympoczątku roku i bardzo pracowitym początku sezonu wakacyjnego, teraz mamypowrót do zeszłorocznej dynamiki. Przypomnijmy – w I kwartale poziom dostaw nowych autokarów wyniósłzaledwie 39 egzemplarzy. Natomiast w II kwartale – aż 227 szt. To pokazuje, żewraz z wiosną na turystyczny rynek wróciła dobra passa. Z kolei trzeci kwartał toczas uspokojenia i słaba dynamika sprzedaży – łącznie 37 egzemplarzy. W lipcuzanotowaliśmy tutaj sprzedaż 19 pojazdów, czyli identycznie jak rok wcześniej,w sierpniu 12 szt., czyli o 3 szt. miej niż rok temu, a we wrześniu dokładnietyle samo, ile przed rokiem – 5 szt. Tym samym autokarowy segment cały czasgoni ubiegłoroczny wynik, co jest pozytywnym sygnałem dla całego rynku. Naszymzdaniem na koniec roku sprzedaż ciągle ma szanse zbliżyć się do wyniku z 2018roku, czyli 368 fabrycznie nowych autokarów. Na razie – od stycznia do września przybyło 302 rejestracje(-39 szt. / -11,4%), czyli strata jest jeszcze spora.

W autokarowym rankingu producentów liderem po 9. miesiącachjest Mercedes-Benz, który zarejestrował 123 autokary, drugie miejsce należy doVDL, a trzecie objęła Setra przed marką MAN.

Międzymiastowe spowolnienie

W 2018 r. w naszym kraju sprzedano 70 szt. autobusówmiędzymiastowych, czyli o 14 pojazdów mniej niż w 2017 r. (-16,7%). W ciągu IIIkwartałów 2019 roku w tej kategorii zanotowaliśmy 32 rejestracje, czyli o 16egzemplarzy mniej niż w analogicznym czasie przed rokiem (-33,3%).

Skala zakupów w tej kategorii najlepiej oddaje, w jakiejsytuacji znajdują się regionalne przewozy w Polsce. Międzymiastowy segmentzasilają głównie kontrakty na zakupy autobusów do przewozów pracowniczych orazkolejne zamówienia ze strony regionalnych przewoźników, którzy pod presjąekspresowych połączeń międzymiastowych zaczynają także inwestować w coraznowocześniejszy tabor. Nabiera wagi możliwość przewozu osób niepełnosprawnych.Jak na razie wdrożony w sierpniu br. Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych niespowodowało żadnej zmiany „in plus” na rynku nowych pojazdów. Brak wymagań codo wieku pojazdów, czy normy emisji spalin oraz krótki czas kontraktowaniaprzewozów powoduje, że głównym beneficjentem tego rządowego programu będą firmyzajmujące się sprzedażą używanych autobusów, które doraźnie uzupełnią taboroperatorów wybranych przez powiaty czy gminy. Mamy nadzieję, że zbliżający sięmoment wejścia ustawy o publicznym transporcie zbiorowym spowoduje (w 2020 r.),że ta kategoria odrodzi się i będzie notowała poziom sprzedaży przynajmniejporównywalny z autobusami turystycznymi. Bez systemowych rozwiązań nie ma tutajszans na zwiększoną sprzedaż.

Międzymiastowym liderem jest marka Iveco (13) z ponad 40%udziałem tej części rynku, która rejestruje tutaj typowo międzymiastowe modele,kupowane przez takie firmy jak PKS Złocieniec, czy PKS Gorzów Wlkp., które sąwykorzystywane w komunikacji regionalnej. Na drugim miejscu jest Mercedes-Benz,który sprzedaje w tym segmencie typowo turystyczne pojazdy, wykorzystywane wkomunikacji między polskimi miastami.

Lista rankingowa marek

Po III kwartałach 2019 r. zdecydowanym liderem autobusowegorynku w Polsce została marka Mercedes-Benz (868), która po ostatnim miesiącuponownie odnotowała spadek sprzedaży przy minimalnym wzroście udziału (-30 szt./ -3,3% r/r; udział +0,8 pkt proc.). Zdecydowanie najlepsza sytuacja dlaniemieckiego producenta panuje w kategorii MINI (poniżej 8 ton DMC), gdziezarejestrowano aż 657 pojazdów z trójramienną gwiazdą i to ten segment pozwoliłmarce uzyskać 43,9% udział w całym rynku.

Na drugim miejscu jest Solaris, który od początku 2019 rokurejestruje wyłącznie autobusy miejskie i to wyłącznie powyżej 8 t DMC.Producent z Bolechowa ma na swoim koncie 364 takie pojazdy, czyli o 17 szt.więcej niż przed rokiem (+4,9%). Zapewniło to marce 18,4% udział (+1,8 pktproc.) Dodajmy, że Solaris w klasyfikacji powyżej 8 ton DMC zajmuje pierwszalokatę z udziałem na poziomie 31,4% udziałem – przed marką MAN (225 szt. i19,4% udział) oraz Mercedes-Benz (211 szt. / 18,2% udział).

Trzecią pozycję w ogólnym rankingu zajmuje MAN, któryzawdzięcza ją przede wszystkim realizacji kontraktów na autobusy miejskie dlaWarszawy, Nowego Sącza i Częstochowy. Dokładając do tego dobrą sprzedażminibusów (15) MAN zamknął okres styczeń-wrzesień br. z wynikiem 240rejestracji (+21 szt. / +9,6%) i udziałem 12,1% (+1,6 pkt proc.).

Czwarte miejsce na autobusowym rynku ma Iveco, którerealizując m.in. kontrakt dla ZG PKS Rzeszów cały czas wysoko plasuje się wsprzedażowych rankingach. W mocno obstawionym segmencie miejskim Iveco ma piątemiejsce (za Solarisem, MAN, Mercedesem i Autosanem), co jest bardzo dobrymrezultatem w historii obecności tejmarki na polskim rynku. Iveco jest też drugie w kategorii MINI (97). Łączniemarka ma na swoim koncie 153 rejestracje i zbliża się do 8% udziału w całymrynku, które wypracowała w najbardziej dynamicznym stylu wśród pierwszychpięciu marek (+55 szt. / +56,1% r/r / udział +3,0 pkt proc.).

Polska produkcja

Na koniec warto zauważyć, jak to wynika z naszej (PZPM iJMK) analizy danych o pierwszych rejestracjach, że w III kwartałach br. udziałautobusów, które powstały w krajowych fabrykach zwiększył się i wolumen jest nadobrym poziomie – głównie dzięki wzmożonej sprzedaży pojazdów miejskich,których najwięcej jest produkowanych w naszym kraju. Aktualny poziom to 666szt., co daje udział pond 33,6% – wobec 29% przed rokiem. Ten dobry dlapolskiego przemysłu prognostyk, który przede wszystkim zawdzięczamyrejestracjom autobusów miejskich – produkowanych głównie w naszym kraju. Dlaporównania – w całym 2018 r. liczba wytworzonych w kraju i tu zarejestrowanychautobusów wyniosła 872 szt., co przełożyło się na 32,2% udział we wszystkichrejestracjach. W 2017 r. były to 602 egzemplarze i 26,2%. Liczymy, że do końcaroku – wraz z kolejną falą miejskich rejestracji – ten wskaźnik pójdzie w górę.

Pamiętajmy też, że w kategorii MINI prężnie działają polskiefirmy zabudowujące, takie jak: Mercus, Auto-Cuby, Bus-Center, Warmiaki, CMSAuto, , Bus Factory, Polster, MMI, Carpol i Eurobus, Bus Perfect, PC Invest,Automet, SprintCar czy Acbus i in.. Po ich dodaniu, wskaźnik krajowegopochodzenia rejestrowanych autobusów wynosi ok. 67%. To oznacza, że na każde 10sprzedawanych w Polsce autobusów blisko 7 jest też produkowanych lubzabudowywanych w naszym kraju.Porównując to z rynkiem pojazdów osobowych czy ciężarowych to świetny wynik imamy nadzieję, że w 2019 roku go powtórzymy.

Statystyczna oferta

Przedstawiony raport to tylko wycinek autobusowych danych,jakie na bieżąco zbiera firma „JMK analizy rynku transportowego”.Zapraszamy do zamawiania aktualnych opracowań. Na rok 2019 przygotowaliśmyszeroki zbiór opracowań. To m.in.:

· comiesięczne analizy rejestracji nowych i używanychautobusów w Polsce;

· kwartalne analizy produkcji nowych autobusów w Polsce;

· analizy on-line przetargów na zakup nowych autobusówmiejskich oraz międzymiastowych, MINI i turystycznych;

· analizy on-line przetargów na obsługę miejskich liniiautobusowych;

· analizy on-line przetargów na obsługę lokalnych imiędzymiastowych linii autobusowych.

Wykonujemy również opracowania pod konkretne zamówienia.Ceny analiz firmy JMK zaczynają się od 150 PLN netto za m-c. Jesteś zainteresowany?Napisz na [email protected] -wyślemy Ci szczegółową wycenę.Zapraszamy!

„