Polski rynek autobusów CNG/LNG w Polsce w 2022 r.

SPADAJĄCY UDZIAŁ

W Polsce autobusy zasilane CNG występują w zasadzie tylko w jednym segmencie – w kategorii autobusów miejskich (plus jeden pojazd w segmencie międzymiastowym), gdzie przy łącznej liczbę rejestracji w 2022 r. na poziomie 603 szt., pojazdy CNG/LNG objęły w zeszłym roku zaledwie 11% udziału.  Całkowita struktura napędowa w tej kategorii wyglądała następująco:

• 363 szt. z klasycznym napędem diesla z udziałem 60%;
• 114 szt. z napędem elektrycznym z udziałem 19% (w tym dwa pierwsze wodorowce w Polsce marek Autosan i Solaris)
• 71 szt. z napędem gazowym z udziałem 11%
• 55 szt. z napędem hybrydowym z udziałem 10%

Z kolei rok wcześniej – w 2021 r. – w Polsce zarejestrowano łącznie 383 autobusy z napędem alternatywnym, z czego zdecydowana większość (374) należała do segmentu autobusów miejskich. To zapewniło elektrobusom, gazowcom i hybrydom udział w tej kategorii na poziomie aż 63,8%, czyli zdecydowanie więcej niż w tym roku. Struktura napędowa miejskiego segmentu wyglądała wówczas tak:

• 213 szt. z napędem elektrycznym (udział 36,3%);
• 209 szt. z klasycznym napędem diesla (udział 36%);
• 150 szt. z napędem gazowym (udział 25,6%);
• 11 szt. z napędem hybrydowym (udział 1,9%).

Te dane pokazuję, że zaledwie w ciągu roku udział gazowców zmniejszył się z 25,6% do 11%! Tak duży spadek można wyjaśnić tylko rosnącymi cenami gazu, co przełożyło się na ich bardzo drogą eksploatację i tym samym mniejsze zainteresowanie zakupami autobusów CNG/LNG w Polsce. Jeżeli ta tendencja się utrzyma, to bez pomocy rządu, to w przyszłym roku ten segment praktycznie może zniknąć z powierzchni rynku.

TEGOROCZNE DOSTAWY

W 2022 r. polscy przewoźnicy zarejestrowali 67 szt. fabrycznie nowych autobusów z napędem CNG/LNG. Natomiast nie są to nowe kontrakty, tylko realizacja zamówień zawartych jeszcze rok czy dwa lata temu. Obecnie żaden przewoźnik (poza PKM Katowice, które korzysta z unijnego dofinansowania oraz MPK Opoczno z dotacją od NFOŚiGW) nie decyduje się na zakup gazowych pojazdów, gdyż po prostu się to nie opłaca. Tym samym doszliśmy do takiego paradoksów, że na weekendowe linie wypuszczane są starsze pojazdy z silnikami diesla, a nie ekologiczne autobusy na gaz. Ekonomia jest jednak nieubłagana, a przy zerowej pomocy państwa dla miejskiej komunikacji, nie ma szans na odwrócenie tego trendu.

Zeszłoroczna sprzedaż gazowców wypracowały kontrakty ze Starachowic (20), Warszawy (41) i Kielc (5). Teoretycznie MZA powinny odebrać jeszcze 59. egzemplarzy Autosan Sancity 18 LF LNG, ale chyba nikomu „nie pali” się do realizacji tego kontraktu, ani operatorowi, ani producentowi. O skali problemu świadczy fakt, że jest to zarazem rekordowe zamówienie na rynku autobusów LNG, a do tego największy, jednorazowy kontrakt dla sanockiej fabryki. Takie czasy…

Dla porównania – w 2021 roku udział autobusów gazowych plasował się na poziomie 25%, czyli co czwarty nowo rejestrowany w naszym kraju autobus miał napęd CNG/LNG. Sprzedano wówczas 150 taki pojazdów, a tak dobrym wyniku zadecydowały przede wszystkim dostawy dla Warszawy (90, Rzeszowa (20) i Suwałk (19).

Z kolei w 2020 r. wśród wszystkich sprzedanych autobusów miejskich (704), 165 egzemplarzy miało napęd CNG, co dało tym konstrukcjom udział rzędu 23,5%.

Podobnie było w 2019 r., kiedy sprzedano aż 182 miejskie autobusy CNG, co dało tej kategorii udział na poziomie 22%.Wówczas miała miejsce realizacja gigantycznych kontraktów z Warszawy, czyli dostaw 100 szt. pojazdów MAN Lion’s City CNG dla MZA Warszawa oraz 54 szt. przegubowych Solarisów Urbino 18 CNG dla Arrivy Warszawa. To już jednak historia.

CO DALEJ?

Jednym z miast, które konsekwentnie stawia na ekologiczny napęd gazowy jest Warszawa, gdzie po ulicach jeździ ok. 300 autobusów na CNG / LNG. W 2020 r. MZA rozstrzygnęło przetarg na dostawy kolejnych 160 autobusów gazowych, w tym 70 szt. na gaz ziemny marki Solaris, w tym 90 szt. na LNG marki Autosan. Wszystkie gazowe Urbino dotarły do stolicy w 2021 roku, a całe zamówienie opiewało na 40 szt. Urbino 12 CNG i 30 szt. Urbino 18 CNG. Równolegle przewoźnik rozszerzył ten kontrakt o kolejne 30 autobusów Urbino 18 CNG, która to opcja zrealizowana została w ubiegłym roku. W 2022 roku do Warszawy dotarły także pierwsze Autosany z kontaktu na 90 szt. pojazdów przegubowych na LNG, który został zawarty jeszcze w 2020 r. Realizacja zamówienie potrwa teoretycznie do stycznia 2023 r., jednak na razie licznik przekazanych pojazdów zatrzymał się na liczbie „31” i nie chce kręcić się dalej.

Jeżeli MZA odbierze w 2023 roku pojazdy z Sanoka, będzie miało to decydujący wpływ na obraz rynku autobusów gazowych. Oprócz zamówienia MZA (59), ten rok to dostawy dla Rzeszowa i Opoczna. Razem daje to – mimo trudnej sytuacji na rynku – całkiem spory gazowy zadatek – na łącznie 84 pojazdy CNG/LNG, gdzie: 59 szt. to warszawskie pojazdy LNG w trakcie dostaw, 17 szt. to gazowe autobusy zamówione prze Rzeszów i Opoczno z terminem dostawy na rok 2023 oraz 8 szt. pojazdów CNG dla PKM Katowice, które ma przyznane dofinansowanie, ale pierwszy przetarg został anulowany z powodu braku ofert. Czekamy na powtórkę.

Niestety, aktualna sytuacja gospodarcza wskazuje na to, że ten rok może być ostatnim z większymi zamówieniami na miejskie autobusy CNG/LNG w Polsce. Sytuacje może zmienić tylko spełnienie przez rząd postulatów zgłaszanych przez branżę, na co jednak się nie zanosi.