Pierwszy autobus elektryczny w komunikacji miejskiej w Chorwacji: Iveco Crossway Elec

Rozkład jazdy:

1. Jaki autobus elektryczny jako pierwszy trafił do Zagrzebia i na jakich liniach jeździ?
2. Dlaczego Zagrzeb dopiero teraz wprowadził elektrobusy, skoro inne kraje UE zrobiły to wcześniej?
3. Jakie inwestycje w transport szkolny i dla osób z niepełnosprawnościami realizuje ZET w 2025 roku?

Elektryczny debiut:

Premierowy Iveco Crossway LE City Elec to w pełni elektryczny autobus klasy MAXI o długości 12 metrów i niskowejściowej konstrukcji. Napędzany silnikiem o maksymalnej mocy 240 kW i momencie obrotowym 3.600 Nm, korzysta z sześciu litowo-jonowych baterii o łącznej pojemności 416 kWh. Zasięg operacyjny pojazdu wynosi nawet 310 kilometrów na jednym ładowaniu, co pozwala na całodzienną obsługę tras bez konieczności częstego doładowywania.

W pierwszym etapie eksploatacji pojazd ładowany jest przez mobilną ładowarkę CCS2 o mocy 150 kW, a infrastruktura stacjonarna ma być wkrótce zainstalowana w zajezdni ZET. Autobus został zaprojektowany z myślą o dostępności – posiada podwójne drzwi o szerokości 1.200 mm, ręczną rampę dla osób z niepełnosprawnościami oraz wyznaczone miejsce na wózek inwalidzki lub dziecięcy.

Wnętrze pojazdu mieści 68 pasażerów, z czego 35 na miejscach siedzących, i wyposażone jest w klimatyzację, porty USB oraz system monitoringu wizyjnego z czterema kamerami, których podgląd dostępny jest dla kierowcy na ekranie kabiny.

Cena jednostkowa pojazdu wyniosła 448.000 euro netto, co czyni go inwestycją konkurencyjną w zestawieniu z podobnymi konstrukcjami europejskimi.

„Jestem dumny z tego, że to pierwszy autobus elektryczny w komunikacji miejskiej w Chorwacji. To dowód na to, że Miasto Zagrzeb wdraża nowe standardy i trendy w dekarbonizacji taboru” – powiedział Tomašević. Podkreślił także, że elektryczny autobus nie emituje szkodliwych substancji, a jego cicha praca znacząco poprawia komfort podróży.

Nowy rozdział

Po premierze pierwszego pojazdu Zagrzeb oczekuje na dostawę drugiego autobusu Iveco, a latem do stolicy Chorwacji dołączą także dwa elektrobusy MAN Lion’s City 12 E. Wszystkie cztery pojazdy będą obsługiwać linie 113 (Ljubljanica – Jarun) oraz 140 (Mihaljevac – Sljeme), pokrywając jedne z ważniejszych miejskich tras.

To dopiero początek. Ministerstwo Morza, Transportu i Infrastruktury Chorwacji przygotowuje przetarg na zakup ponad 100 nowych autobusów, z czego 60–70 pojazdów ma trafić do Zagrzebia. W dłuższej perspektywie miasto planuje pełną elektryfikację floty ZET w ciągu najbliższych 10 lat, wspierając się przy tym funduszami unijnymi. Ambicją władz stolicy jest nie tylko redukcja emisji CO₂ i poprawa jakości powietrza, ale też ograniczenie hałasu w przestrzeni miejskiej.

Wprowadzenie pierwszych elektrobusów do eksploatacji to nie tylko technologiczny postęp – to polityczny i środowiskowy sygnał, że Chorwacja i jej stolica dołączają do ogólnoeuropejskiego trendu zeroemisyjnej mobilności miejskiej. Jeśli kolejne zakupy pójdą zgodnie z planem, Zagrzeb w krótkim czasie może stać się jednym z liderów elektromobilności w regionie Bałkanów.

Nie tylko elektrobusy

8 kwietnia 2025 roku ZET (Zagrebački električni tramvaj) uruchomił siedem nowych autobusów przeznaczonych do przewozu uczniów z 19 szkół podstawowych w Zagrzebiu. To kolejny etap ambitnego programu inwestycyjnego miasta w nowoczesny i dostępny transport publiczny.

Nowe szkolne autobusy kosztowały łącznie 1,6 mln euro i są wyposażone w 55 miejsc siedzących, klimatyzację oraz system monitoringu wizyjnego dla zwiększenia bezpieczeństwa najmłodszych pasażerów. Po tej dostawie ZET dysponuje już 41 pojazdami tego typu, a do końca 2025 roku tabor szkolny ma wzrosnąć o kolejne trzy autobusy, warte łącznie 847.000 euro.

W bieżącym roku szkolnym z miejskiego transportu szkolnego w Zagrzebiu korzysta blisko 4.000 uczniów, co podkreśla wagę i skalę tego przedsięwzięcia

Oprócz floty dla uczniów, ZET modernizuje również system transportu dla osób z niepełnosprawnościami i dzieci z trudnościami w rozwoju. Za 2,9 mln euro zakupiono 24 nowe pojazdy typu kombi, które w 70% zwiększą obecne zasoby floty specjalistycznej. Dziesięć z nich trafi na trasy już w kwietniu, a pozostałe 14 pojazdów w okresie letnim. Aktualnie ZET dysponuje 34 takimi pojazdami, z których korzysta około 1.300 osób.

Prezydent Zagrzebia Tomislav Tomašević zaznaczył, że inwestycje w ZET podwojono w trakcie obecnej kadencji – z 127,5 mln euro w 2021 roku do 243 mln euro w 2025 roku.

„Zagrzeb kontynuuje inwestycje w bezpieczny, nowoczesny i dostępny transport publiczny. Zakupy nowego taboru szkolnego i specjalistycznego, elektrycznych autobusów oraz tramwajów, a także rozbudowa infrastruktury tramwajowej, to realne zmiany w jakości życia mieszkańców” – powiedział prezydent.

Szeroka ofensywa taborowa

Warto przypomnieć, że od lutego 2025 roku trwa dostawa 80 nowych, niskopodłogowych tramwajów, z których trzy już trafiły do ZET. Miasto intensyfikuje również zakup używanego taboru wysokiej jakości i rozbudowę infrastruktury tramwajowej, m.in. na ulicach Sarajevska i Heinzelova. Modernizowane są także stacje prostownikowe i urządzenia zwrotnic.

Dodatkowo, w tym roku rozpoczęto eksploatację pierwszego z czterech elektrycznych autobusów w ramach pilotażu, a kolejne 60 elektrobusów planowanych jest na 2026 rok.

Naszym zdaniem: Zagrzeb wyraźnie przyspiesza w kierunku pełnej transformacji swojego systemu transportowego – łącząc dostępność, ekologię i nowoczesność w jednej strategii miejskiej mobilności.