Niedziela z Ikarusem w Poznaniu

Najbliższy weekend będzie można spędzić w wysokopodłogowym autobusie Ikarus 280, który 30 lat temu uchodził za „cudowne dziecko węgierskiej motoryzacji”, a teraz stanowi już w Poznaniu zabytek. Pamięć o nim jednak przetrwała –w stolicy Wielkopolski dzięki miłośnikom komunikacji z Klubu Miłośników Pojazdów Szynowych, którzy pasjonują się również starymi autobusami. Dla wszystkich, którzy z nimi tę pasję dzielą przygotowano „Niedzielę z Ikarusem”. 3 lutego na jego „wysokiej podłodze”przejedziemy się trasą linii 82 z Górczyna na os. Wichrowe Wzgórze. Ponieważ była to pierwsza linia, na którą zostały skierowane, gdy ponad 30 lat temu trafiły do Poznania. Podczas przejażdżki pasażerowie będą mogli wysłuchać wielu ciekawostek o historii poczciwych Ikarusów oraz zwiedzić zajezdnię autobusową przy ul. Kaczej. Opłatą za przejazd będą pocztówki-cegiełki, z których dochód zostanie przeznaczony na ratowanie zabytkowych pojazdów. Ikarusy po dziesięcioleciach w żółto-zielonych barwach zniknęły z poznańskich linii w styczniu 2010 roku. Stanowią dziś relikt minionej epoki, choć niegdyś chwalone były za nowoczesną technologię, solidną konstrukcję i wysoki standard. Oceny z tamtych czasów musiały się zmienić, bo dziś linie obsługują wyłącznie niskopodłogowe, ciche i wygodne pojazdy. Porównajmy jak zmienił się komfort jazdy.

Choć największa partia Ikarusów zasiliła tabor WPK Poznań pod koniec 1981 roku, tak naprawdę nie był to pierwszy model pojazdu tej firmy, eksploatowany w naszym przedsiębiorstwie. W 1957 i 1958 roku na liniach miejskich kursowało już bowiem 10 wozów typu Ikarus 60. -„Pojawienie się w Poznaniu Ikarusów to był na owe czasy skok w inną jakość”–ocenia Wojciech Tulibacki, prezes Zarządu MPK Poznań Sp. z o.o. –„Komfort jazdy przegubowym Jelczem i jego węgierskim następcą był nieporównywalny. Można śmiało powiedzieć, że Ikarusy zrewolucjonizowały miejską komunikację”. Także dlatego, że na początku lat 80’tych komunikacja autobusowa przeżywała kryzys, spowodowany ograniczeniami w dostawach paliwa i brakiem części zamiennych. Pozyskanie aż 55 nowoczesnych Ikarusów 280.26 zapobiegło dalszej likwidacji i skracaniu poszczególnych linii.”Pierwszy egzemplarz oznaczony numerem 1001 dotarł do Poznania z Katowic. Był prowadzony przez naszego kierowcę Mieczysława Tylińskiego. -„Myślę, że fakt, iż kupują go nawet Amerykanie o czymś już świadczy”–mówił w wywiadzie dla naszej zakładowej gazety: -„Kierowców cieszyć będzie szczególnie jedna rzecz;mianowicie osobna kabina. W naszej ciężkiej pracy ma to niebagatelne znaczenie. Np. w przegubowym Jelczu nie dość, że jedzie się ciężko i głośno, to jeszcze ludzie niemal na plecy wchodzą. Proszę mi wierzyć, że gdy na pętli wychodzi się z Jelcza linii „64”, to nogi drżą. Ikarusem na tej trasie mógłbym chyba jeździć po 16 godzin. Cisza, spokój i leciutko”.  „1001”początkowo był autobusem szkoleniowym, jednak od 29 czerwca 1981 r. po raz pierwszy wyjechał na linię –linię 82. Od razu wzbudził duże zainteresowanie wśród podróżnych. W kolejnych tygodniach mogli go przetestować także użytkownicy linii 61, 64 i 68.

W dotychczas istniejących zajezdniach przestało wystarczać miejsca dla garażowania takiej ilości taboru. Na szczęście w tym samym czasie na ukończeniu była budowa nowej zajezdni autobusowej przy ul. Kaczej. Wkrótce wprowadziły się tam Ikarusy 280. Rok później park autobusowy wzbogacił się o kolejne 55 egzemplarzy Ikarusów 280.02 oraz 280.26, a następnie także o 25 modeli 260.04. Pierwszy egzemplarz ostatniego z wymienionych typów zawitał do Poznania w ramach 55 Międzynarodowych Targów Poznańskich i był elementem ekspozycji Węgierskiej Republiki Ludowej. Przyjechał tutaj samodzielnie z Budapesztu, a po zakończeniu wystawy, został przekazany naszej firmie. W połowie lat 80’tych na stanie WPK było więc łącznie 200 autobusów Ikarus różnych typów. Kolejne wersje wozów tej marki dotarły (już) do MPK Poznań w 1992 roku. W uwagi na okazyjny zakup 15 Ikarusów IK-160P, z użytkowania wycofano popularne Berliety. Dwa lata później w Biskupicach zmontowano 20 pojazdów przegubowych: 19 Ikarusów 280.70A i jednego Ikarusa 435, znanego dziś jako „Biała Dama”.

U schyłku 'kariery’

Z biegiem czasu „Węgry”zaczęły być stopniowo wypierane przez nowocześniejsze pojazdy niskopodłogowe, jednak dzielnie służyły Poznaniakom do ostatnich dni na liniach. W końcowym okresie tworzyły flotę głównie dla kursów nocnych. Ostatecznie z regularnej eksploatacji wycofano je 31 stycznia 2010 r. Ikarusy nie zniknęły jednak całkowicie z poznańskich ulic. „Biała Dama”do dziś wozi nocą pasażerów, dwa Ikarusy 280 służą nieustannie jako holowniki w autobusowym pogotowiu technicznym, natomiast dwa inne modele: 280.26 i 260 zachowaliśmy jako pojazdy zabytkowe. Pierwszy z nich został odrestaurowany i zyskał eleganckie czerwono-białe barwy z czasów, kiedy decyzją władz państwowych, wszystkie pojazdy komunikacji miejskiej w Polce zostały przemalowane na identyczne kolory. Nie ma więc ryzyka, że prędko o nich zapomnimy.