MZA Warszawa zamawia pierwsze w Polsce autobusy autonomiczne. Co o nich wiemy?

Rozkład jazdy:

1. Jakie są dwa tryby jazdy przewidziane dla autobusów z systemem autonomii w przetargu MZA?
2. W jaki sposób dyspozytor może kontrolować pojazdy autonomiczne na terenie zajezdni?
3. Jakie technologie będą wykorzystywane do nawigacji i detekcji przeszkód w autobusach autonomicznych MZA?

Pierwsze takie w kraju

To historyczny moment dla polskiej komunikacji miejskiej – Warszawa może stać się pierwszym miastem w kraju, które wdroży autobusy zdolne do autonomicznej jazdy na terenie zajezdni. Nowoczesne pojazdy będą nie tylko ekologiczne, ale także wyposażone w najnowsze technologie wspierające kierowców oraz umożliwiające ich samodzielne przemieszczanie się bez potrzeby ingerencji człowieka.

Czym będą wyróżniały się te autobusy? Jakie będą ich możliwości i funkcje? Czy Warszawa jest gotowa na autonomiczne pojazdy w komunikacji miejskiej? Przyglądamy się szczegółom przetargu i temu, co może zmienić się w transporcie publicznym stolicy.

Warszawskie Miejskie Zakłady Autobusowe (MZA) ogłosiły przetarg na dostawę pięciu autobusów elektrycznych klasy I kategorii MAXI z systemem autonomii (plus pięć w kolejnych w prawie opcji), przeznaczonych do eksploatacji na terenie zajezdni. System autonomicznej jazdy ma umożliwić pojazdom samodzielne przemieszczanie się bez udziału kierowcy w określonych, zamkniętych przestrzeniach. Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis wymagań dotyczących funkcjonalności oraz technologii systemu autonomii.

Z systemem autonomii

Pojazdy muszą posiadać dwa tryby jazdy:

• Tryb klasyczny – pełna kontrola przez kierowcę (eksploatacja na liniach miejskich).
• Tryb autonomiczny – samodzielne przemieszczanie się pojazdu na terenie zajezdni bez kierowcy. W tym trybie autobus nie może przekraczać prędkości 5 km/h.

System autonomii musi umożliwiać zdalne sterowanie pojazdem przez dyspozytora, który nadzoruje trasę i procesy techniczne poprzez aplikację sterującą.

Obsługa trybu autonomicznego ma wyglądać następująco:

• Uruchomienie trybu autonomicznego następuje poprzez przełączenie przycisku na pulpicie kierowcy przed opuszczeniem pojazdu.
• Po aktywacji trybu, autobus pojawia się w systemie dyspozytorskim, umożliwiając zdalne sterowanie i monitoring.
• Autobus może poruszać się wyłącznie po zaprogramowanych trasach na terenie zajezdni – bez możliwości wyjazdu na drogi publiczne.
• Dyspozytor ma pełen podgląd obrazu z kamer przednich, bocznych i tylnych autobusu.
• Pojazd realizuje samodzielne przejazdy między punktami zajezdni, m.in.:
  • Brama wjazdowa → miejsce postojowe.
  • Miejsce postojowe → brama wyjazdowa.
  • Przejazd do stanowisk obsługi technicznej, myjni, przeglądów SKP.
• W trybie autonomicznym pojazd nie może wjeżdżać do budynków – np. hal serwisowych.

Do tego system musi wykorzystywać:

• Zeskanowaną mapę terenu zajezdni, zawierającą układ dróg, miejsc postojowych i budynków.
• Nawigację satelitarną (GPS) oraz alternatywne metody lokalizacji (RFID, lidar, markerowanie fizyczne) w miejscach o słabym sygnale GPS.
• Detekcję przeszkód – autobus zatrzymuje się automatycznie, jeśli wykryje przeszkodę na trasie.
• Algorytm unikania kolizji, dostosowujący prędkość i tor jazdy.
• „Czarną skrzynkę” – system rejestrujący dane telemetryczne z przejazdów autonomicznych.
• Zabezpieczenie przed nieautoryzowaną aktywacją trybu autonomii (przycisk aktywacyjny zabezpieczony przed przypadkowym użyciem).

Autonomiczna kompletacja

Na liście wyposażenia każdego autobusu MZA z systemem autonomii mamy:

• System sensoryczny: Lidar, radary, kamery, czujniki ultradźwiękowe monitorujące otoczenie pojazdu.
• Obustronna transmisja danych między pojazdem a dyspozytorem, przesyłana za pomocą co najmniej dwóch niezależnych kanałów komunikacyjnych.
• Precyzyjne pozycjonowanie na terenie zajezdni (±5 cm) w celu dokładnego parkowania.
• Integracja z systemami zarządzania flotą MZA, w tym przesyłanie informacji o aktualnym stanie pojazdu.
• Światła sygnalizacyjne LED barwy turkusowej, aktywne w trybie autonomicznym.

Co ważne dyspozytor może w każdej chwili:

• Przerwać autonomiczną jazdę.
• Zmodyfikować trasę.
• Wysłać pojazd na nową trasę z listy zapisanych tras.
• Monitorować status pojazdu i stan techniczny.

Podsumowując – system autonomii w przetargu MZA to zaawansowane rozwiązanie, które ma na celu zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa operacji na terenie zajezdni. Dzięki połączeniu nowoczesnych technologii, takich jak radar, GPS oraz systemy predykcyjne, autobusy będą mogły samodzielnie parkować, przemieszczać się między stanowiskami serwisowymi i podlegać zdalnemu nadzorowi dyspozytora.

To krok w stronę pełnej automatyzacji flot miejskich, który znacząco obniży koszty operacyjne, poprawi bezpieczeństwo i zoptymalizuje logistykę ruchu autobusów na terenie bazy. Dodajmy, że pierwsze testy autonomicznej jazdy odbędą się u producenta, z udziałem przedstawicieli MZA.

SWZ zamówienia MZA na https://mza.eb2b.com.pl/open-preview-auction.html/466135/zakup-i-dostawa-90-szt-autobusow-elektrycznych-wraz-z-prawem-opcji