Jak gasić autobus elektryczny? Strażacy szkolili się w MZK Opole

Rozkład jazdy:

Gdzie są baterie, jak odłączyć napięcie, co może się zapalić?

Szkolenie zostało zorganizowane przez MZK Opole i objęło zarówno teorię, jak i praktykę – kilkunastu strażaków z całego regionu mogło z bliska zobaczyć, jak zbudowane są autobusy elektryczne, gdzie umieszczone są pakiety bateryjne, jak biegną instalacje wysokiego napięcia, oraz w jaki sposób działają systemy ładowania.

– To jest ważne, bo jeśli dojdzie do pożaru baterii w autobusie elektrycznym, strażacy muszą wiedzieć, jak bezpiecznie podejść do pojazdu, gdzie znajdują się kluczowe punkty techniczne, i jak skutecznie zareagować – podkreśla Ewelina Laxy z MZK Opole. – Celem takich szkoleń jest nie tylko edukacja, ale i koordynacja działań ratowniczych, żeby w sytuacji kryzysowej liczyła się każda sekunda.

Szkolenia są organizowane cyklicznie, a ich uczestnikami są funkcjonariusze z jednostek straży pożarnej z całego województwa opolskiego.

Elektryk to nie diesel

– Pojazdy elektryczne nadal są dla nas nowością – przyznaje mł. bryg. Krzysztof Sobkowicz z Komendy Wojewódzkiej PSP w Opolu. – Każdy producent stosuje inne rozwiązania techniczne. Nie ma jednej uniwersalnej procedury: różnią się lokalizacje „zworek” odłączających napięcie, różnią się obudowy baterii, inna jest odporność na uszkodzenia. Musimy być gotowi na wszystko – również na pojazdy, które nie są homologowane na polski rynek, a mimo to pojawiają się na naszych drogach.

Szkolenie obejmowało także tematykę termicznych zagrożeń związanych z zapłonem ogniw litowo-jonowych, scenariusze ewakuacji pasażerów oraz zabezpieczenia miejsca zdarzenia, w którym może dojść do emisji toksycznych gazów.

Rosnąca liczba autobusów elektrycznych w transporcie publicznym to bezdyskusyjna korzyść dla środowiska i mieszkańców miast. Jednak bezpieczeństwo użytkowania takich pojazdów nie może być pomijane. Kluczowe jest, aby służby ratownicze znały ich specyfikę, a operatorzy – tak jak MZK Opole – inwestowali w edukację i praktyczne przygotowanie swoich partnerów.

Szkolenia tego typu są dziś nie tylko zaleceniem, ale wręcz koniecznością – bo nawet najbardziej nowoczesny autobus elektryczny może stać się potencjalnym zagrożeniem, jeśli nie wiemy, jak do niego podejść w sytuacji awaryjnej.

Gaszenie autobusu elektrycznego – ABC

Tutaj klasyczne podejście nie wystarcza — potrzebne są specjalistyczne środki, wiedza i doświadczenie. Oto kluczowe zagrożenia i zalecenia, oparte na europejskich standardach i doświadczeniach branżowych:

• Baterie litowo-jonowe, stosowane w autobusach elektrycznych, mogą ulec zjawisku thermal runaway – lawinowemu wzrostowi temperatury, któremu towarzyszy emisja gazów i duże ryzyko wybuchu.
• Po ugaszeniu ognia może dojść do ponownego zapłonu (rearcing) – dlatego wymagane jest ciągłe chłodzenie i monitorowanie pojazdu.
• Pożary baterii mogą trwać znacznie dłużej niż pożary silników spalinowych – wymagają dużej ilości wody lub chłodzenia mgłą wodną.

Zalecane kroki postępowania

1. Ewakuacja i izolacja pojazdu
   • Szybko ewakuować pasażerów i kierowcę.
   • Jeśli możliwe, odłączyć zasilanie wysokiego napięcia.
   • Oddzielić pojazd od innych, by ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia.
2. Wczesne wykrycie i chłodzenie
   • Korzystać z czujników temperatury, automatycznych detektorów – jeśli są na pokładzie.
   • Rozpocząć intensywne chłodzenie baterii wodą lub mgłą jeszcze przed rozwojem płomieni.
3. Wybór środka gaśniczego
   • Najskuteczniejsze są woda i mgła wodna – dobrze odprowadzają ciepło.
   • Systemy gaśnicze w pojazdach mogą działać automatycznie przy wykryciu pożaru.
   • Unikać stosowania pian, proszków i standardowych środków gaśniczych — nie docierają one do wnętrza baterii.
4. Monitoring po akcji gaśniczej
   • Autobus z bateriami musi być chłodzony i nadzorowany przez wiele godzin po akcji.
   • Powtórne zapłony mogą wystąpić nawet po kilku dniach.
5. Planowanie i zapobieganie
   • Projektować zajezdnie z komorami przeciwpożarowymi i dużymi odstępami między pojazdami.
   • Stosować systemy chłodzenia miejscowego i czujniki dymu/gazu w strefach ładowania.
   • Unikać przeładowania zajezdni – szczególnie w nocy, gdy nie ma załogi.