e-TOLL ma nową infolinię. Co z płaceniem wstecz za przejazd?

nowy numer

Jak poinformowano, dotychczasowe numery infolinii zostaną zastąpione nowym numerem. Dodano, że numer 800 101 101 pozostaje aktywny do 31 października br., a numer +48 22 521 10 10 do 6 listopada br.

Przypomniano, że telefoniczne centrum obsługi klienta e-TOLL działa całodobowo. Konsultanci udzielają informacji w czterech językach: polskim, angielskim, niemieckim i rosyjskim.

O problematycznym korzystaniu z e-TOLL-a informowała posłanka Katarzyna Ueberhanz – chodzi przede wszystkim o możliwość dokonania płatności za trasę w terminie 3 dni od jej zakończenia. To miało być odpowiedzią na sytuacje awaryjne, natomiast aktualnie jest tak, że w momencie wystąpienia błędu aplikacji i braku płatności za przejazd, z automatu jest wystawiany mandat 500 zł, nawet jeśli chciałby skorzystać z płatności po zakończeniu trasy.

Zgodnie z wypowiedziami osób na forach internetowych takie sytuacje mają niestety miejsce. Kierowcy, który w momencie kontroli nie posiadał opłaconego przejazdu, ale kupił bilet ze wsteczną datą, przysługuje mandat. Takie podejście do sprawy pokazuje, że system płatności wstecznej nie ma większego sensu w obecnym kształcie oraz że państwo zrzuca ryzyko wadliwości dostarczonego przez siebie oprogramowania na obywatela. Z uwagi na absurdalność obecnej sytuacji niestosowne byłoby temat ten przemilczeć.

Resort finansów zapewnia, że dołożył wszelkich starań i podjął szereg działań mających na celu wyedukowanie użytkowników, jak i gdzie opłacić przejazd płatnym odcinkiem autostrady, także w zakresie niedziałającej prawidłowo płatności wstecznej. Interesujący i smutny jest zatem fakt, że liczba problemów i nieporozumień wynikająca z wdrożenia systemu e-TOLL powoduje powstawanie artykułów na ten temat, a na forach internetowych ciągle pojawiają się nowe pytania dotyczące systemu.

KAS odpowiada

W odpowiedzi – z upoważnienia Ministra Finansów – odpowiedział Mariusz Gojny, podsekretarz stanu i zastępca szefa KAS.

–„W pierwszej kolejności należy podkreślić, że obie formy uiszczania opłat za przejazd autostradą są równoważne. Ustawa z 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 659 ze zm.) nie przewiduje preferencji, jeśli chodzi o sposób uiszczania opłaty za przejazd autostradą. Wynika to wyraźnie z art. 37a ust. 8 i 9 ww. ustawy, które wskazują, że opłata za przejazd autostradą może być wniesiona bądź w sposób przewidziany dla opłaty elektronicznej na podstawie danych geolokalizacyjnych (ust. 8), bądź za pomocą biletu autostradowego (ust. 9). To od użytkownika autostrady zależy jej wybór i stosowanie w celu uiszczenia opłaty.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że wprowadzenie instytucji biletu autostradowego ustawą z 15 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1005), która weszła w życie 1 grudnia 2021 r., stanowiło m.in. odpowiedź na oczekiwania użytkowników dróg, którzy nie są biegli w posługiwaniu się nowymi technologiami (tzw. osoby wykluczone cyfrowo). To właśnie m.in. ze względu na nich zadbano o to, żeby mogli zakupić bilet autostradowy w ersji papierowej. Mogą to uczynić w punktach podmiotów, które zawarły z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej („Szef KAS”) stosowną umowę na podstawie art. 37a ust. 13 pkt 2 ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.

Odnosząc się do kwestii „wystąpienia błędu aplikacji”, to ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693 ze zm.), która reguluje zagadnienie uiszczania opłat na podstawie danych geolokalizacyjnych, przewiduje odpowiednie sposoby działania w takiej sytuacji. Stanowi o tym art. 13ic ustawy o drogach publicznych. Z przepisu tego wynika wyraźnie (ust. 2), że jeśli brak nadawania sygnału pozycjonowania satelitarnego lub transmisji danych wynika z niedostępności Systemu Poboru Opłaty Elektronicznej KAS („system e-TOLL”), to wówczas nie ma konieczności opuszczania autostrady. Jeśli natomiast przerwa w nadawaniu sygnału pozycjonowania satelitarnego lub transmisji danych trwająca dłużej niż 15 minut wynika z innych przyczyn niż niedostępność systemu e-TOLL, to wówczas należy wykonać czynności wskazane w art. 13ic ust. 1 ustawy o drogach publicznych. W takim przypadku korzystający z autostrady pojazd nieprzekraczający 3,5 t w celu kontynuowania przejazdu autostradą może także wykupić bilet autostradowy.

Mając na uwadze powyższe – ponieważ obowiązujące przepisy nie wprowadzają zasady opłacania przejazdu autostradą przed rozpoczęciem podróży, a wybór metody uiszczania opłaty za przejazd autostradą należy tylko i wyłącznie do użytkownika autostrady – to nie ma żadnych podstaw, by twierdzić, że wydatki poniesione na wdrożenie systemu e-TOLL, umożliwiającego uiszczanie opłat na podstawie danych geolokalizacyjnych (wg nomenklatury interpelacji – automatyczna płatność), były „zmarnowaniem pieniędzy podatników”. Należy również zaznaczyć, że system e-TOLL oparty na geolokalizacji to jedyne narzędzie do uiszczania opłaty elektronicznej, która jest opłatą za przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej (art. 13hb ust. 1bb ustawy o drogach publicznych). System ten służy więc nie tylko do uiszczania opłaty za przejazd autostradą, ale także opłaty elektronicznej.

Koszt budowy i wdrożenia systemu e-TOLL, który służy zarówno do wnoszenia opłat za przejazd autostradą, jak i opłaty elektronicznej, wyniósł 246,2 mln zł, z czego koszt wdrożenia narzędzia, jakim jest aplikacja e-TOLL PL, służąca do nadawania sygnału pozycjonowania satelitarnego, to 9,2 mln zł. Jeśli w trakcie przejazdu autostradą pojazd zostanie zatrzymany do kontroli, która wykaże, że korzystający z drogi nie korzysta z aplikacji e-TOLL PL, jak również nie wykupił biletu autostradowego, to zostanie na niego nałożona kara grzywny w drodze mandatu karnego. Wynika to z art. 37ge ust. 6 ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Ustawa nie przewiduje możliwości anulowania mandatu.

Odnosząc się do wprowadzonej do ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym możliwości uiszczenia opłaty za przejazd autostradą po jego zakończeniu, należy zauważyć, że jest to rozwiązanie mające na celu zapewnić użytkownikom, którzy – mimo przejazdu – nie uiścili opłaty, szansę na uniknięcie naruszenia obowiązku uiszczania opłat. Jest to więc instytucja o charakterze wyjątkowym i preferencyjnym. Okres, w którym można skorzystać z preferencji, jest konsekwencją potrzeby zachowania równowagi pomiędzy interesami Skarbu Państwa związanymi z potrzebą zapewnienia ciągłych i nieprzerwanych wpływów do Krajowego Funduszu Drogowego, a potrzebą zapewnienia okresu przejściowego dla użytkowników autostrad, w którym przyzwyczają się do wnoszenia opłat za przejazd autostradą na nowych zasadach. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że bilet autostradowy można kupić z wyprzedzeniem, a ponieważ jest on ważny przez 48 godzin od wskazanej przez użytkownika autostrady daty i godziny początku okresu ważności biletu, każdy użytkownik ma czas na przygotowanie się do przejazdu autostradą.

Dodatkowo uprzejmie informuję, że jak wynika z analizy danych dot. terminu opłacenia przejazdu autostradą po jego wykonaniu, tylko ok. 3% przypadków dotyczy zakupu biletów po 24h od przejazdu. Oznacza to, że zdecydowana większość opłat za przejazd autostradą wnoszona jest przed przejazdem lub tuż po jego zakończeniu.”