Śluzy Malować, Zalegalizować – edycja II

Nowelizacja była zapowiedziana oficjalnie jesienią 2013 roku przez ministra właściwego do spraw transportu wraz z powołaniem Pełnomocnika do spraw rozwoju ruchu rowerowego.

Projekt nowelizacji idzie zdecydowanie w dobrym kierunku. Eliminuje rozbieżności z ustawą i tworzy nowe, lepsze narzędzia do zarządzania ruchem i poprawy bezpieczeństwa rowerzystów. W szczególności jednoznacznie określa zasady i narzędzia organizacji ruchu rowerów 'pod prąd’ ulic jednokierunkowych.

Jednak projekt uważamy w obecnym kształcie za niedostateczny. Nie spełnia on publicznych zapowiedzi wygłoszonych jesienią 2013 roku przez ówczesnego ministra właściwego do spraw transportu, pana Sławomira Nowaka, wychodzących naprzeciw zidentyfikowanym przez ostatnie kilkanaście lat potrzebom. Co więcej, niektóre proponowane zapisy w obecnym kształcie grożą wręcz bałaganem. W procesie konsultacji społecznych te niedociągnięcia koniecznie muszą zostać naprawione.

Poniżej przedstawiamy listę spraw, które naszym zdaniem muszą zostać pilnie skorygowane:

• W projekcie nie ma zapowiadanych publicznie przez min. Nowaka tzw. 'sierżantów’ – nowych znaków drogowych, modyfikujących znak poziomy P-23 'rower’ i określających 

• miejsce i kierunek ruchu rowerzysty na jezdni. Jak wynika z projektu, mają być częściowo zastąpione istniejącymi strzałkami kierunkowymi P-8 połaczonymi z istniejącym znakiem P-23 'rower’. Jednak nowelizacja nie zmienia odpowiednio znaczenia znaku P-23 'rower’, a proponowane rozszerzenie znaczenia strzałek kierunkowych grozi bałaganem i nie rozwiązuje większości zidentyfikowanych problemów. Na przykład w przypadku tzw. kontraruchu rowerów (ruchu 'pod prąd’ w jezdniach jednokierunkowych) na wlotach skrzyżowań należy – w zależności od sytuacji ruchu – stosować strzałki P-8h, P-8e, P-8f (czyli do jazdy na wprost orazw lewo czy prawo). Będą one zupełnie nieczytelne i pogorszą orientację użytkowników. Projekt nie rozwiązuje też zidentyfikowanego problemu strzałek kierunkowych, które powinny oznaczać dopuszczone kierunki opuszczenia skrzyżowania przez wybrane pojazdy (nie tylko rowery!). 'Sierżanty’ stosuje się dziś powszechnie m.in. na Słowacji, Węgrzech, we Francji czy w Ameryce Północnej. Konieczna jest zmiana §91 rozporządzenia.

  
  
  Fot. miastadlarowerow.pl – 'Sierżant’ na jezdni ogólnodostępnej, Bratysława, Słowacja.
   

• Projekt nowelizacji nie przewiduje korekty znaczenia i zakresu obowiązywania znaków A-7 (’ustąp pierwszeństwa’) i B-20 (’stop’). Powinny one jednoznacznie dotyczyć 'najbliższej jezdni wraz z drogą lub drogami dla rowerów’. Zakończy to dyskusje, czy należy umieszczać je przed przejazdem dla rowerzystów i czy należy je powtarzać za przejazdem a przed jezdnią, co tworzy szkodliwy 'las znaków’ na skrzyżowaniu. (§5 oraz §21 rozporządzenia).
   

• Projekt nowelizacji musi jednoznacznie określić zakres obowiązywania znaku C-13 'droga dla rowerów’ i jego pochodnych zgodnie z obowiązującym paragrafem 2 rozporządzenia. Znak tenpowinien obowiązywać rowerzystę, jeśli jest umieszczony po stronie drogi odpowiadającej kierunkowi, w którym rowerzysta jedzie lub zamierza skręcić. Inne interpretacje mają skrajnie niekorzystne skutki dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Należy również jednoznacznie określić zakres obowiązywania znaku C-13: do najbliższego skrzyżowania lub zjazdu publicznego i rozszerzyć (w stosunku do stanu obecnego i proponowanych w projekcie nowelizacji zmian) katalog znaków odwołujących znak C-13 (nie tylko C-13a czy C-13/C-16, ale także B-1, C-16/T-22 czy D-40). Ograniczy to problem 'lasu znaków’, występujący na polskich drogach. (§37 rozporządzenia).
   

• Projekt powinien jednoznacznie dopuszczać kombinację znaków C-16/T-22 (droga dla pieszych z dopuszczonym ruchem rowerów, z tabliczką T-22 w wersji z napisem 'dopuszczone’), ponieważ to jest jedyny możliwy sposób oznakowania sytuacji, w której:
  – ruch rowerów jest dopuszczony wyłącznie w określonych godzinach lub dniach tygodnia;
  – ruch rowerów jest dopuszczony na chodniku zgodnie z zasadą opisaną w art. 33 ust. 5 pkt. 2 ustawy (chodnik o szer. min. 2,0 m i prędkość dopuszczalna na jezdni powyżej 50 km/godz.) ale dla kierunku przeciwnego, niż zwrócone są lica znaków drogowych określających prędkość na drodze;
  – jako rozwiązanie czasowe (do czasu budowy drogi dla rowerów), tymczasowe (remont) lub nadzwyczajne (zapewnienie legalnego ruchu rowerowego mimo nie spełniania warunków technicznych – np. na obiektach inżynierskich, tj. wiaduktach czy w tunelach);
  – jako rozwiązanie nadzwyczajne w sytuacji, w której dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego należy unikać przekraczania przez rowerzystów osi drogi (np. z dużym udziałem ruchu ciężkiego,dużymi natężeniami tego ruchu czy wysokimi prędkościami miarodajnymi) a nie istnieje możliwość budowy dwukierunkowej drogi dla rowerów, np. brakuje miejsca. (§39 rozporządzenia).
   

• Konieczne jest doprecyzowanie znaczenia znaku łączonego C-13/C-16. Znak z kreską poziomą powinien oznaczać drogę dla rowerów i pieszych, zaś znak z kreską pionową musi oznaczać drogę dla rowerów położoną obok drogi dla pieszych, odpowiednio do położenia symboli na znaku. Jest to ważne, ponieważ ustawa Prawo o Ruchu Drogowym określa w art. 33 ust. 1 zasady ruchu na drodze dla rowerów i pieszych inne (rowerzysta musi ustępować miejsca pieszym) niż w przypadku drogi dla rowerów (art. 11 ust. 4 – pieszy, z wyjątkiem osoby niepełnosprawnej, musi ustępować miejsca rowerowi). Rozporządzenie musi być zgodne z ustawą. Obecne zapisy rozporządzenia są błędne. (§40 rozporządzenia).
   

• Konieczna jest zmiana znaczenia linii segregacyjnych (P-2) oraz linii zatrzymań (P-12, P-13 i P-14) modyfikowanych znakiem poziomym P-23 'rower’ i tworzących odpowiednio pas ruchu dla rowerów lub śluzę dla rowerów. W przypadku linii P-2 należy w przypadku modyfikacji znakiem P-23 'rower’ dopuścić jej przekraczanie rowerem. Dzięki temu rozporządzenie będzie zgodne z ustawą: rowerzysta na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy ma obowiązek korzystania z pasa ruchu dla rowerów – ale jeśli włączy się do ruchu np. między skrzyżowaniami, to ten obowiązek jest sprzeczny z zakazem przekraczania linii P-2 wyznaczającej ten pas. W przypadku linii zatrzymań należy jasno zapisać, że linia modyfikowana znakiem P-23 'rower’ służy do zatrzymania rowerów i to niezależnie od znaku A-7 czy B-20 (w niektórych przypadkach mogą nie być widoczne ze śluzy), a linia zatrzymań położona dalej od skrzyżowania może być przekraczana przez rowery, zatrzymujące się w śluzie przed linią zatrzymań modyfikowaną znakiem P-23 'rower’. Do wyznaczania śluz (różnego typu) służyć powinny linie zatrzymań P-12, P-13 i P-14 a nie, jak przewiduje obecnie projekt nowelizacji – tylko linia P-14. Przedstawiony w projekcie nowelizacji zapis może znacznie ograniczyć możliwość stosowania śluz. (§86 i §89 rozporządzenia).
   

• Proponowany nowy trójkomorowy sygnalizator S-1a (ogólny) jest co do zasady krokiem w słusznym kierunku, ale brak w propozycji nowelizacji sygnalizatora kierunkowego dla rowerzystów (rowerowy odpowiednik sygnalizatora kierunkowego S-3) spowoduje niemożność stosowania nowych sygnalizatorów dla rowerzystów na skrzyżowaniach, na których pozostałe strumienie pojazdów są kierowane sygnalizatorami kierunkowymi. Dlatego proponujemy powrót do projektu przedstawionego przez stowarzyszenie Miasta Dla Rowerów, w którym przewiduje się sygnalizatory rowerowe trojkomorowe z dodatkową, czwartą komorą nadającą stale sygnał w kształcie roweru barwy białej na okrągłym tle niebieskim. Wówczas podstawowe komory tego sygnalizatora będą mogły być analogiczne do komór sygnalizatorów S-1 i S-3. (§95 lub nowy §95a)

Projekt nowelizacji rozporządzenia przekazany w 2013 roku ministerstwu właściwemu do spraw transportu przez stowarzyszenie Miasta Dla Rowerów znajduje się tutaj (pdf).

Całe powyższe stanowisko dostępne jest też w pliku pdf

Marcin Hyła