Legendarny autobus „Bałtyk” odnaleziony po latach. Jedyny taki egzemplarz w Polsce

Rozkład jazdy:

1. W jakich latach produkowano autobusy Bałtyk?
2. Na jakich podzespołach bazowały modele Bałtyk?
3. Które instytucje są zainteresowane odbudową odnalezionego wraku?

Bałtyk zniknął niemal bez śladu

O ile o Sanach, Jelczach, czy nawet Somuach słyszał niemal każdy fan klasycznej motoryzacji, o tyle autobus Bałtyk był dotąd prawdziwą białą plamą – wspominaną z rzadka, bez żadnych materialnych śladów. Wyprodukowano go zaledwie w około 150 egzemplarzach w latach 1957–1963 w Fabryce Urządzeń Budowlanych „Bumar” w Koszalinie. Konstrukcyjnie pojazdy te bazowały początkowo na podzespołach Stara 20/21, a w późniejszej fazie – na sprawdzonym układzie Skody 706 RTO, znanym szerzej z Jelcza 043 („ogórka”).

Pierwsze Bałtyki posiadały sześciocylindrowe silniki benzynowe o pojemności 4,2 litra (85 KM), a modele drugiej serii – potężne jednostki wysokoprężne o pojemności 11,8 litra (160 KM). Nadwozia opracowane były lokalnie – te z pierwszej serii przypominały Stara N52, a drugie – czerpały już z doświadczeń czeskiej Skody. Mimo tego Bałtyk nie zdobył szerszej popularności i szybko zniknął z eksploatacji. Ostatnie sztuki można było spotkać na ulicach najpóźniej w latach 80., ale przyjęto, że żaden egzemplarz nie dotrwał do dziś.

Jedyny taki w Polsce?

Wszystko zmienił wpis Agnieszki Gimżewskiej w grupie „Autobusy Polskich Marek” na Facebooku. Udostępniła ona zdjęcia zardzewiałego wraku, którego sylwetka – z charakterystyczną linią bocznych okien i przednią szybą – jednoznacznie wskazuje na Bałtyka drugiej serii. To bez wątpienia największa niespodzianka dla entuzjastów autobusowej archeologii od lat.

Nadwozie jest w kiepskim stanie, mocno skorodowane i niekompletne, ale – jak wskazują znawcy – może posłużyć jako podstawa do rekonstrukcji pełnowartościowego pojazdu. Ze względu na wspólne elementy z Jelczem 043, nie brakuje dostępnych części mechanicznych i ram podwoziowych. Być może po dekadach „oddawania” części Jelczom, teraz role się odwrócą – to teraz „ogórki” będą dawcami dla Bałtyka.

Od znaleziska do renowacji?

Najważniejsze pytanie dziś brzmi: kto się podejmie uratowania tego zabytku? Z komentarzy w mediach społecznościowych wynika, że zainteresowane są przynajmniej dwa podmioty: Muzeum Motoryzacji Wena z Oławy oraz Muzeum Motoryzacji Polskie Drogi. Obie instytucje mają doświadczenie w odbudowie unikalnych pojazdów, ale na razie nie wiadomo, czy właścicielka zgodzi się na przekazanie pojazdu bez prób zarobku.

Miłośnicy alarmują: to nie czas na prywatne spekulacje, tylko na współpracę z profesjonalistami. Bałtyk zasługuje na powrót do życia w pełnej okazałości i to nie jako eksponat na działce, lecz jeżdżący zabytek wystawiany na wydarzeniach retrokomunikacyjnych.