Rząd o wykluczeniu transportowym w Lubuskim: Znamy temat

Ministerstwo Infrastruktury odpowiedziało na interpelację Anity Kucharskiej-Dziedzic, która wraz z grupą posłów chciała się dowiedzieć o działaniach likwidujących wykluczenie komunikacyjne mieszkanek i mieszkańców Gorzowa Wielkopolskiego oraz okolicznych gmin.

W wystąpieniu padły także pytania o działania inwestycyjne. Odpowiada z upoważnienia Ministra Infrastruktury Andrzej Bittel, sekretarz stanu.

Ad 1. Czy Ministerstwo prowadzi prace koncepcyjne nad budową nowych torów stacyjnych w mieście Kostrzyn nad Odrą (o długości około 1500 metrów) łączących linię kolejową 203 z linią 273?

Taka inwestycja spowodowałaby wytrasowanie nowych i atrakcyjnych połączeń między Szczecinem, Gorzowem Wielkopolskim i Poznaniem w ruchu pasażerskim i towarowym bez zbędnych manewrów i zmiany kierunku jazdy na stacji kolejowej. Uprzejmie informuję, że dokumentem wskazującym cele i kierunki rozwoju sieci kolejowej jest opracowany przez Spółkę PKP PLK S.A. dokument pn. „PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – zamierzenia inwestycyjne  na lata 2021 – 2030 z perspektywą do 2040 roku”, który jest podstawą do dalszych prac planistycznych. Mając na uwadze powyższy dokument, PKP PLK S.A. jako zarządca infrastruktury kolejowej obecnie jest  w trakcie opracowywania studium wykonalności dla projektu pn. „Prace na ciągu C-E 59 – linia kolejowa 273 na odcinku Rzepin – Szczecin Podjuchy”. W ramach ww. dokumentu analizowany jest kompleksowo zakres rac na stacji Kostrzyn nad Odrą. W celu poprawy jej funkcjonalności i użyteczności. Jednym z ważnych elementów powyższych analiz jest umożliwienie bezpośredniego połączenia Gorzowa Wielkopolskiego  ze Szczecinem. W związku z tym w ramach ww. studium analizowana jest m.in. budowa łącznic linii kolejowej nr 203 z linią kolejową nr 273. Łącznice umożliwiałyby wytrasowanie pociągów w relacji Gorzów Wielkopolski – Szczecin (i odwrotnie) oraz Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra (i odwrotnie) po liniach kolejowych nr 203 i 273 bez konieczności zmiany czoła pociągu i wykonywania dodatkowych manewrów  na stacji Kostrzyn nad Odrą. Dalsza realizacja prac w ramach powyższego projektu planowana jest w nowej perspektywie finansowej UE 2021-2027, co będzie uzależnione od dostępności środków finansowych, w tym alokacji UE.

Ad 2. Czy inwestycje znajdujące się obecnie na liście rezerwowej projektów do realizacji w ramach zadania Kolej Plus mają szansę zostać zrealizowane w ramach tej, lub kolejnych edycji tego programu? Jeżeli tak, jakie są możliwości przekazania do realizacji jednego z takich projektów, tj. linii komunikacyjnej Gorzów Wielkopolski Strefa Ekonomiczna – Gorzów Wielkopolski – Skwierzyna – Międzychód (Wronki/ Szamotuły) – Poznań?

Projekt pn. „Rewitalizacja linii kolejowej nr 368 Międzychód – Szamotuły” znajdujący się na terenie województwa wielkopolskiego, stanowiący potencjalny korytarz Gorzów Wielkopolski – Szamotuły – Poznań znajduje się na liście podstawowej Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej + do 2029 roku i zgodnie z deklaracją Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego przewidywany jest do realizacji w formule „Projektuj i Buduj”. Natomiast projekt pn. „Remont linii nr 363  na odcinku Skwierzyna – Międzychód” znajduje się na liście rezerwowej ww. Programu. Potencjalne zmiany w rankingu projektów zależą od dostępności środków finansowanych przeznaczonych na jego realizację.

Ad 3. Czy Ministerstwo prowadzi prace koncepcyjne nad przebudową układu torowego stacji Świebodzin oraz wybudowaniem dwóch brakujących odcinków linii kolejowej o wysokich parametrach (o zakładanej łącznej długości około 31 kilometrów)? Inwestycja ta otworzyłaby bowiem nowe możliwości organizacji przewozów oraz pozwoliłaby na obsługę około 60% mieszkańców województwa lubuskiego. Dzięki niej skróceniu uległby przede wszystkim czas podróży pomiędzy stolicami województwa lubuskiego, tj. Zieloną Górą i Gorzowem Wielkopolskim) do około 80 minut.

Z informacji przekazanych przez PKP PLK S.A. wynika, że prace na stacji Świebodzin są ujęte w ramach projektu pn. „Prace na ciągu E 20 na odcinku Poznań Główny – Kunowice (granica państwa), etap I: modernizacja odcinka Zbąszyń – granica państwa, w tym również odbudowa łącznic Zbąszyń – Szczaniec oraz Zbąszyń – Dąbrówka Wielkopolska z dostosowaniem do wymogów TEN-T”. Obecnie trwa realizacja studium wykonalności dla ww. projektu, a dalsza jego realizacja jest uzależniona od dostępności środków finansowych w perspektywie budżetowej 2021 – 2027.

Należy nadmienić, że w ramach powyższego studium wykonalności w jednym z wariantów na stacji Świebodzin przewidywane jest zachowanie rezerwy terenowej dla wyjścia linii kolejowej w kierunku Gorzowa Wielkopolskiego i Zielonej Góry. Aktualnie Spółka nie planuje budowy nowych odcinków linii kolejowych na ciągu Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra, tym niemniej nie wyklucza takiej możliwości w przyszłości. Ewentualna koncepcja budowy nowych linii w relacji Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra może być rozpatrywana po 2040 r. Dla takiej inwestycji konieczne będzie przeprowadzenie szczegółowych analiz ruchowo-przewozowych oraz finansowych i ekonomicznych.

Ad 4. Czy Ministerstwo zna problem braku bezpośredniego połączenia kolejowego pomiędzy Zieloną Górą a Gorzowem Wielkopolskim? Jakie działania będą podejmowane ze strony Ministerstwa i podległych mu spółek kolejowych, które rozwiązały tę wyjątkową niedogodność i naprawiły wieloletnie zaniedbania władz krajowych w tym zakresie?

Zasady organizacji i funkcjonowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym transporcie kolejowym oraz zasady jego

finansowania, określa ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz z art. 7 ust. 4 pkt 6 ww. ustawy, realizacją zadań związanych z organizacją publicznego transportu zbiorowego, w transporcie kolejowym, na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich zajmują się właściwi terytorialnie marszałkowie województwa. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, minister właściwy do spraw transportu jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym na liniach komunikacyjnych albo sieciach komunikacyjnych w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich. Mając powyższe na uwadze, organizatorem publicznego transportu zbiorowego w przypadku przewozów kolejowych w relacji Zielona Góra – Gorzów Wielkopolski jest Marszałek Województwa Lubuskiego. Marszałek województwa wykonuje, więc określone ustawą zadania organizatora w przypadku województwa, natomiast minister właściwy do spraw transportu jest organizatorem na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym.

Organizacja rynku transportu publicznego na terenie województwa oraz oferta przewozowa usług w tym zakresie wynikają z autonomicznych decyzji organizatora. To marszałek województwa, jako organizator publicznego transportu zbiorowego, przygotowuje i przeprowadza postępowania prowadzące do zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Określanie potrzeb przewozowych i organizacja przetargów w celu ich zaspokojenia na terenie województwa stanowi wyłączną kompetencję województwa.

Jednocześnie informuję, że w obowiązującym rozkładzie jazdy, jak i w nowym, który wejdzie w życie od dnia 11 grudnia 2022 r. przewoźnik kolejowy Polregio sp. z o.o. złożył wnioski o przydział trasy dla relacji Zielona Góra – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra. Trasy zostały przydzielone zgodnie z wnioskami niemniej na odcinku Zielona Góra – Zbąszynek przejazdy realizowane są zastępczą komunikacją autobusową z uwagi na trwającą obecnie modernizację linii kolejowej nr 358. Prace na ww. linii kolejowej polegają na dostosowaniu jej do prędkości 120 km/h dla pociągów pasażerskich, co umożliwi skrócenie czasu przejazdu pociągów pomiędzy stacjami Zbąszynek – Czerwieńsk – Zielona Góra. Oddanie linii kolejowej nr 358 do eksploatacji po wykonanych pracach przewidywane jest w I połowie 2023 r.

Zaznaczam również, że pasażerowie zarówno z Zielonej Góry jak i Gorzowa Wielkopolskiego mogą skorzystać z licznych połączeń, których organizatorem jest minister właściwy ds. transportu. Wszystkie szczegóły dotyczące rozkładu jazdy dostępne są na stronie internetowej zarządcy infrastruktury pod adresem www.portalpasazera.pl.

Podkreślić należy, że podczas tworzenia oferty przewozowej uwzględnia się szereg czynników, takich jak zdolność przepustową infrastruktury kolejowej, potrzeby społeczne, różne preferencje podróżnych, a przede wszystkim limit dofinansowania przewozów międzywojewódzkich, który zaplanowany jest na dany rok w ustawie budżetowej i wykaz połączeń możliwych do dofinansowania z budżetu państwa, określonych w Planie Transportowym ministra właściwego do spraw transportu. Ministerstwo Infrastruktury, jako organizator dalekobieżnych przewozów kolejowych każdorazowo, na etapie prac nad rozkładem jazdy, dąży wspólnie z operatorem tych przewozów – PKP Intercity S.A. oraz PKP PLK S.A. do wypracowania rozwiązań, które w jak największym stopniu spełnią oczekiwania całego społeczeństwa.

Ad 5. Przedstawiciele Ministerstwa wielokrotnie podkreślali, że przy remoncie dworców kolejowych priorytet będą miały te dworce PKP, które dzięki współpracy z samorządami mają szansę stać się elementami węzłów przesiadkowych integrujących różne rodzaje transportu. Czy w związku z powyższym Polskie Koleje Państwowe S.A. w najbliższym czasie planują rozpisanie przetargu  na realizację dworca PKP w Gorzowie Wielkopolskim, który zintegrowałby blisko siebie wszystkie formy transportu zbiorowego dostępne w tym mieście – tj. kolej, tramwaj, autobus miejski, autobus dalekobieżny typu PKS oraz transport indywidualny?

W dniu 21 lutego br. został ogłoszony przetarg na wybór wykonawcy prac w trybie projektuj i buduj dla zadania inwestycyjnego polegającego na modernizacji dworca kolejowego Gorzów Wielkopolski oraz placu przydworcowego powiązanego z miejskim centrum transportowym. Inwestycja miała być realizowana wspólnie przez PKP S.A. oraz Miasto Gorzów Wielkopolski na podstawie zawartego porozumienia o współpracy. Nieoczekiwanie w maju br., Miasto Gorzów Wielkopolski poinformowało PKP S.A., że nie będzie realizowało swojego zakresu z powodu braku wystarczających środków budżetowych. Mając powyższe na uwadze, PKP S.A. zmuszone zostały unieważnić ogłoszony przetarg i zaktualizować program funkcjonalno-użytkowy dla tej inwestycji.

W dniu 1 października br. przedstawiciele Miasta Gorzów Wielkopolski zwrócili się do PKP S.A. z prośbą o przywrócenie rozmów na temat wspólnej realizacji inwestycji dworcowej i towarzyszącego jej węzła przesiadkowego. Dalsze prace PKP S.A. w przedmiocie ww. inwestycji będą uzależnione od ustaleń poczynionych z Miastem Gorzów Wielkopolski.”