Poseł zadał 15 pytań o tabor PKP Intercity. Resort odpowiada

Rafał Weber z upoważnienia Ministra Infrastruktury odpowiedział na imponująca listę pytań Michała Jarosa w sprawie taboru PKP Intercity S.A. Zaczynamy!

Ad 1. Jaka była kwota rekompensat oraz odszkodowań wypłaconych z powodu opóźnionych pociągów Intercity w latach  2019-2021  oraz  w  roku  2022  do  dnia  odpowiedzi  na  niniejszą  interpelację?  Proszę o uwzględnienie w odpowiedzi podziału na lata.

Zgodnie z informacją przekazaną przez PKP Intercity S.A. (dalej: PKP IC, Spółka, operator, przewoźnik) dane dotyczące wypłaconych odszkodowań/rekompensat w związku z opóźnieniami pociągów stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa „PKP Intercity” S.A.

Ad 2. Jakie są główne powody opóźnień?

Wprawdzie obecny rok przyniósł rekordowo wysokie zainteresowanie podróżami koleją, a w drugim kwartale br. na tory wyjechało blisko 35 tysięcy pociągów PKP Intercity, które jeżdżą przez całą Polskę, jednak Ministerstwo Infrastruktury wyraża zaniepokojenie ostatnimi wskaźnikami punktualności pociągów. Organizator,  jak również operator kolejowy dokładają wszelkich starań, aby pociągi kursowały zgodnie         z obowiązującym rozkładem jazdy. Niemniej jednak zdarzają się sytuacje awaryjne, których przewoźnik, pomimo zastosowania niezbędnej staranności, nie może uniknąć, ani których skutkom nie może zapobiec.

To bardzo wysokie zainteresowanie usługami PKP Intercity sprawiło, że pracownicy spółki musieli znacząco zwiększyć   działania   operacyjne   zapewniające   większą   liczbę   miejsc   w   pociągach.   Monitorowano  i analizowano zainteresowanie danymi relacjami i połączeniami, reagując na zwiększającą się frekwencję. Pozwoliło to na wzmacnianie składów nadprogramowymi wagonami na najpopularniejszych trasach – tam gdzie tylko było to możliwe. Aby zapewnić możliwie jak najwięcej dodatkowych miejsc, w lipcu i sierpniu 1609 pociągów zostało wzmocnionych 2574 wagonami. To więcej niż podczas czerwca, lipca i sierpnia 2019 roku, kiedy to do 1370 składów dodano 2283 dodatkowe wagony. W okresie długiego weekendu w sierpniu, kiedy zainteresowanie przejazdami sięgało zenitu, przewoźnik uruchomił również dodatkowe pociągi.

Podany przez Urząd Transportu Kolejowego wskaźnik punktualności w trzecim kwartale wyniósł 62,3%. Warto tutaj zaznaczyć, że większość (63,1%) przypadków opóźnień pociągów PKP Intercity była wynikiem sytuacji, na które Spółka nie miała wpływu. Dodatkowo 52% biletów zostało kupionych przez podróżnych     w dniu lub w przeddzień odjazdu pociągu, co miało znaczący wpływ na punktualność w związku ze wzmacnianiem składów. W takich sytuacjach decyzja o doczepieniu dodatkowych wagonów musiała być podejmowana w ostatniej chwili.

Dla porównania warto wskazać, że w trzecim kwartale podobny wskaźnik punktualności odnotowały

niemieckie pociągi dalekobieżne DB – w lipcu wyniósł on 59,9%, w sierpniu – 56,8%, a we wrześniu 62,8%.

Ponadto, częściowa reorganizacja ruchu kolejowego związana z pomocą uchodźcom wojennym z Ukrainy spowodowała bardzo dużą eksploatację wagonów i lokomotyw PKP Intercity. Część planowanych przeglądów technicznych i napraw musiała zostać przesunięta w czasie, co sprawiło, że poza kadrowym osłabieniem, PKP Intercity zmagało się także z częstszymi niż pierwotnie planowane w tym okresie wyłączeniami pojazdów z użytkowania.

Rekordowa popularność kolei sprawia także, że na niektórych stacjach potrzebny jest dłuższy niż zakładany w rozkładzie czas na wyjście i wejście wszystkich pasażerów z pociągu. Bezpieczeństwo podróżnych, w tym także  osób  z  małymi  dziećmi,  osób  starszych,  osób  z  dużym,  nieporęcznym  bagażem  czy  osób        z ograniczoną mobilnością, którzy często potrzebują dodatkowej chwili na to, aby bezpiecznie wsiąść lub wysiąść z pociągu, jest dla organizatora i operatora absolutnym priorytetem.

W okresie 1 stycznia – 31 października 2022 roku główne przyczyny opóźnień wg czasu trwania

przedstawiają się następująco:

• Silne wiatry, wichury, huragany, trąby powietrzne,
• WCJ – wydłużony czas przejazdu,
• Niewłaściwa organizacja prac budowlanych (zamknięcia, ograniczenia, uszkodzenia urządzeń),
• Naprawa lub wymiana na skutek awarii taboru (poza tym korzystanie z pomocy innych lokomotyw),
• Samobójstwa i wypadki z udziałem ludzi,
• Urządzenia zasilania trakcji elektrycznej. Spadki, zaniki, brak napięcia w sieci trakcyjnej,
• Lokowanie podróżnych (duża liczba pasażerów),
• Opóźnienia wtórne na sieci PKP PLK S.A. spowodowane przez zdarzenia przypisane

przedsiębiorstwu kolejowemu, od którego przyjmowany jest pociąg.

Ad 3. Czy przewoźnik pracuje nad zmniejszeniem skali opóźnień? Jeśli tak, to jakie działania dotychczas

podjęto, a jakie planuje się wprowadzić?

W związku ze spadkiem punktualności pociągów dalekobieżnych, co jest całkowicie nieakceptowalne dla resortu infrastruktury, zostały przywrócone działania zespołu pod przewodnictwem MI w sprawie poprawy punktualności pociągów. Ministerstwo Infrastruktury wspólnie z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A oraz PKP Intercity S.A. prowadzi analizy opóźnień każdego pociągu, wraz z propozycją działań zaradczych.

Duży nacisk kładziony jest na weryfikację kontowania opóźnień pociągów na podstawie danych w Systemie Ewidencji Pracy Eksploatacyjnej (SEPE) i porównanie ich przyczyn z tymi zgłaszanymi przez drużynę pociągową. Ponadto analizie poddawane są pociągi, które notują opóźnienia i poszukiwane są systemowe przyczyny opóźnień na poziomie operacyjnym. W tym celu odbywają się codzienne spotkania robocze          z przedstawicielami Zakładów Spółki PKP Intercity, aby wypracować działania wpływające na poprawę punktualności konkretnych pociągów przy jednoczesnym utrzymaniu standardu w pozostałych pociągach. Stopniowo wypracowywane są wspólnie rozwiązania pozwalające eliminować kolejne przyczyny opóźnień m.in. zmiany planów pracy dla zespołów czyszczących składy, plany pracy przy przygotowywaniu dokumentacji pociągowej, sprawniejsze wymiany drużyn trakcyjnych i drużyn konduktorskich oraz wymiany składów celem lepszego przygotowania taboru. Prowadzone są chronometraże newralgicznych czynności powodujących opóźnienia pociągu. Zidentyfikowano również problemy w prowadzeniu jazd manewrowych.

W  ramach  poprawy  punktualności  Spółka  PKP  Intercity  planuje  prowadzić  szereg  inwestycji  w  tabor   i infrastrukturę, zapewniając tym samym wyższy wskaźnik dostępności taboru, wyższe parametry techniczne oraz sprawne przygotowanie składów do trasy. Powyższe działania realizowane będą w ramach strategii rozwoju i inwestycji Spółki z perspektywą do 2030 r. Ponadto Spółka wprowadziła system premiowania pracowników. Celem wprowadzenia systemu jest wynagradzanie pracowników za osiągane kluczowe wyniki Spółki, takie jak punktualność czy właściwe zestawienie składów.

Jednocześnie informuję, że opóźnienia wtórne na sieci PKP PLK S.A. spowodowane przez zdarzenie przypisane przedsiębiorstwu kolejowemu, od którego przyjmowany jest pociąg w zasadniczej mierze wpływa na powstanie  wielu  opóźnień  wtórnych.  Dlatego  też  Spółka  PKP  Intercity  przeprowadziła  konferencję  z niemieckim przewoźnikiem Deutsche Bahn (DB) na temat współpracy pomiędzy Spółkami. Wypracowane działania przyniosły poprawę punktualności pociągów na przyjęciu zza granicy – z 36% w lipcu do 66% we wrześniu. Ustalono, iż dyspozytury PKP Intercity i DB będą na comiesięcznych spotkaniach omawiać bieżące sprawy i reagować w przypadku zidentyfikowania nieprawidłowości w realizacji przejazdów.

We wrześniu 2022 roku przeprowadzono również konferencję z przewoźnikiem Ceske Drahy a.s. (CD) celem wypracowania rozwiązań minimalizujących bardzo duże opóźnienia pociągów odnotowywane na przyjęciu z terytorium Czech. Przewoźnik czeski zadeklarował pracę nad poprawą punktualności pociągów międzynarodowych.

Ponadto Spółka zapewniła 2-osobową drużynę trakcyjną w pociągach, które do tej pory mierzyły się

z najpoważniejszymi opóźnieniami przez wydłużony czas jazdy.

Efekty podejmowanych działań widoczne są w postaci poprawy punktualności pociągów oraz zmniejszenia liczby minut opóźnień. Wypracowane działania przyniosły poprawę punktualności pociągów Artus, Chełmoński, Hutnik i Piast z 27,39% w czerwcu, lipcu, sierpniu do 57,47% we wrześniu i październiku 2022 roku.

Ponadto informuję, że Minister Infrastruktury, jako ustawowy organizator kolejowych połączeń międzywojewódzkich i międzynarodowych zamawia na podstawie umowy z PKP Intercity S.A. pasażerskie połączenia kolejowe o charakterze usług publicznych. Minister, zawierając z PKP Intercity S.A. umowę, szczególną wagę przywiązuje do kwestii jakości świadczonych przez operatora usług. Ministerstwo Infrastruktury na bieżąco monitoruje i kontroluje wykonanie umowy przez PKP Intercity. PKP Intercity, jako wykonawca zleconych mu przewozów, zobowiązany jest do zachowania określonych parametrów jakości świadczonych usług przewozowych. W sytuacji niezachowania wymaganych standardów jakościowych operator obciążany jest karami umownymi, które niejednokrotnie są dla niego bardzo dotkliwe.

Minister Infrastruktury w celu zwiększenia liczby nowych maszynistów podjął decyzję o wprowadzeniu zmian w rozporządzeniu w sprawie licencji maszynisty oraz w rozporządzeniu w sprawie wymagań zdrowotnych, badań lekarskich i psychologicznych oraz oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się       o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności – w zakresie obniżenia wymogów zdrowotnych dla kandydatów na maszynistów. Obydwa rozporządzenia są już podpisane przez Ministra i w grudniu bieżącego roku zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw.

Przedmiotowe zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. i przyczynią się do zwiększenia liczby kandydatów na maszynistów, którzy będą spełniali wymagania zdrowotne, co pozwoli na zmniejszenie deficytu maszynistów na rynku pracy powstałego wskutek występowania luki pokoleniowej na tym stanowisku pracy. Z deficytem maszynistów borykają się zarówno przewoźnicy pasażerscy, jak i towarowi.

Należy przy tym podkreślić, że złagodzenie wymogów zdrowotnych dla kandydatów na maszynistów nie nastąpi kosztem obniżenia poziomu bezpieczeństwa ruchu kolejowego, gdyż nowe wymagania zdrowotne będą nadal mieściły się w wymaganiach określonych w dyrektywie 2007/59/WE, która jest stosowana we wszystkich państwach członkowskich UE.

Ad 4. Jaki był łączny czas opóźnień na stacji końcowej połączeń realizowanych przez spółkę PKP Intercity na terenie Polski, które uruchomione zostały w okresie od stycznia do końca października 2022 r.?

Proszę o wskazanie, na ilu przejazdach wystąpiło opóźnienie na końcowej stacji, jaki był łączny czas wszystkich  opóźnień,  a  także  relacji,  na  których  opóźnienie  było  większe  niż  10  minut.  Proszę  też   o wskazanie analogicznych danych z 2019 r.

Ad 5. Ile wagonów posiadała spółka PKP Intercity na koniec października 2022 r.? Proszę o wskazanie       w odpowiedzi informacji o liczbie miejsc siedzących oraz stojących w każdym z wagonów.

Ilekroć w odpowiedzi na pytania zawarte w interpelacji mówi się o miejscach, liczba ta dotyczy miejsc siedzących.   Zarówno   w   elektrycznych    zespołach   trakcyjnych,    jak   i   w   wagonach   pasażerskich, w dokumentacji nie są sprecyzowane liczby miejsc stojących.

Z informacji przekazanych przez PKP Intercity S.A. na koniec października Spółka posiadała:

• 2155 wagonów pasażerskich, które posiadają w sumie 128 537 miejsc dla podróżnych,

• 76 elektrycznych zespołów trakcyjnych, w których łącznie jest 25 230 miejsc dla pasażerów.

Ad 6. Ile wagonów pasażerskich należących do spółki PKP Intercity było wykorzystywanych w regularnym ruchu, ile było w rezerwie, ile było w przeglądach lub naprawach a ile było niewykorzystywanych w ruchu na koniec października 2022 r.?

Według stanu na koniec października 2022 w pociągach „PKP Intercity” S.A. znajdowało się 1136 wagonów pasażerskich. W rezerwie znajdowało się 187 wagonów, w przeglądach okresowych i naprawach – 318 wagonów. Niewykorzystywanych w ruchu było 514 wagonów, z czego w ramach podpisanych kontraktów zaplanowane jest wykonanie napraw P5 i modernizacji 248 wagonów, na kolejne 95 wagonów pasażerskich wszczęto wewnętrzną procedurę zakupową na wykonanie modernizacji, zaś 92 wagony zostały zakwalifikowane do sprzedaży z uwagi na brak możliwości ich dalszej eksploatacji.

Ad 7. Jaka jest łączna liczba miejsc (na koniec października 2022 r.) w należących do PKP Intercity wagonach będących w ruchu oraz w rezerwie wagonach biorąc pod uwagę te, które są Elektrycznym Zespołem Trakcyjnym (EZT) m.in. Pendolino, Flirt, Dart?

Według stanu na koniec października 2022 łączna liczba miejsc w wagonach/członach w elektrycznych

zespołach trakcyjnych „PKP Intercity” S.A. wynosiła 23 220.

Ad 8. Jaka jest planowana na koniec 2023 r. (uwzględniając podpisane umowy na zakup taboru) liczba miejsc w pojazdach  PKP  Intercity  uwzględniając  wagony  będące  w  ruchu  oraz  te  w  rezerwie,  w  tym z Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych (EZT)? Proszę o wskazanie analogicznych danych na koniec 2024 oraz 2025 r.

Uwzględniając zawarte kontrakty, planowana łączna liczba miejsc w pojazdach „PKP Intercity”:

• na koniec 2023 – 1598 wagonów i 81 ezt – 120 414 miejsc dla podróżnych
• na koniec 2024 – 1577 wagonów i 81 ezt – 118 902 miejsc
• na koniec 2025 – 1529 wagonów i 81 ezt – 115 632 miejsc
• W powyżej prezentowanych danych zostały uwzględnione jedynie posiadane obecnie pojazdy oraz te, które są planowane do pozyskania w ramach zawartych już kontraktów. Obecnie toczy się kilka postępowań na dostawy nowych pojazdów (m.in. 38 (7 – wagonowych) składów push-pull, 300 + 150 (opcja) nowych wagonów) oraz na wykonanie modernizacji wagonów pasażerskich (m.in. naprawa P5 40 wagonów Z1, naprawa P5 z modernizacją 95 wagonów na wagony COMBO), które nie zostały doliczone do zaprezentowanych liczb, jednak w najbliższych latach pojawią się w pociągach PKP IC.

Ad 9. Jaka była liczba dostępnych wagonów oraz EZT oraz jaka była w nich liczba miejsc siedzących? Proszę o wskazanie danych na koniec 2015 r. oraz na koniec października 2022 r.?

Według stanu na koniec 2015 roku, dostępnych było:

• 1418 wagonów pasażerskich, w których dostępnych było 86 274 miejsc dla pasażerów

• 51 elektrycznych zespołów trakcyjnych, w których dysponowano 17 881 miejscami.

Na koniec października 2022 Spółka posiadała:

• 1561 wagonów pasażerskich, w których są dostępne 91 544 miejsca

• 67 elektrycznych zespołów trakcyjnych z 23 220 miejscami.

Ad 10. Czy strategia taborowa spółki PKP Intercity określa etapy (kamienie milowe) w rozbudowie floty do końca 2023 r. oraz do końca 2025 r.? Jeśli tak, proszę o wskazanie założeń dotyczących planowanej liczby miejsc siedzących w pojazdach, liczby wagonów, Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych oraz lokomotyw.

Ja podaje Spółka, do końca 2023 r. PKP Intercity S.A. planuje zakupić/zmodernizować 152 wagony pasażerskie, 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych i 10 lokomotyw spalinowych i elektrycznych, natomiast do końca 2025 planuje zakupić/zmodernizować kolejnych: 295 wagonów pasażerskich, 4 ezt i 91 lokomotyw spalinowych i elektrycznych.

Ad 11. Kiedy zostaną wycofane z użytkowania lokomotywy EP09 w celu zastąpienia ich nowoczesnymi pojazdami dostosowanymi do prędkości 160 km/h z systemem ETCS ?

Jak podaje Spółka, lokomotywy serii EP09 będą w latach 2024-2030 wraz z osiągnięciem przebiegu

międzynaprawczego kwalifikować się do naprawy głównej P5.

Ad 12. Ile lokomotyw elektrycznych dostosowanych do prędkości 160 km/h z systemem ETCS planuje się zakupić w najbliższych latach, tak, aby w pełni wykorzystywać coraz większą ilość zmodernizowanych do standardu europejskiego, linii kolejowych na sieci PKP PLK S.A.?

W najbliższych latach Spółka „PKP Intercity” S.A. planuje zakupić 118 lokomotyw elektrycznych o prędkości

160 km/h z systemem ETCS

Ad 13. Ile lokomotyw elektrycznych planuje się zmodernizować, aby były one dostosowane do prędkości

160 km/h z systemem ETCS?

Spółka nie planuje modernizacji lokomotyw EU/EP07 do prędkości 160 km/h z systemem ETCS.

Ad 14. Czy spółka planuje zakup lokomotyw dwusystemowych dostosowanych do prędkości 200 km/h         z systemem ETSC ? Jeśli tak to, w jakiej ilości i kiedy?

Do 2028r. „PKP Intercity” S.A. planuje zakupić 110 lokomotyw elektrycznych wielosystemowych o prędkości

200 km/h wyposażonych w system ETCS.

Ad 15. Czy spółka planuje zakup nowoczesnych lokomotyw spalinowych o prędkości przynajmniej 140 km/h przeznaczonych do ruchu dalekobieżnego na niezelektryfikowanych trasach? Jeśli tak to, kiedy i w jakiej ilości?

„PKP Intercity” S.A. planuje zakupić 16 nowych hybrydowych lokomotyw m.in. do ruchu dalekobieżnego na niezelektryfikowane trasy o prędkości 120 km/h.