Petycja w sprawie budowy linii kolejowej Gdańsk – Wiślinka – Nw. Dwór Gdański – Elbląg
23 maja powstała petycja w sprawie budowy linii kolejowej Gdańsk – Wiślinka – Nw. Dwór Gdański – Elbląg
Petycja zawiera
“Mając na uwadze plany dynamicznego rozwoju Portu Gdańsk i ryzyko ich niezrealizowania wskutek kongestii (zatłoczenia) na linii Gdańsk-Tczew, a także oczekiwania społeczne w zakresie rozwoju kolei pasażerskiej, apelujemy do władz publicznych o budowę nowej linii kolejowej Gdańsk-Elbląg i uznanie jej za inwestycję priorytetową, ważną dla gospodarki i obronności państwa.
Nasza propozycja to wyższa jakość życia dla mieszkańców Trójmiasta oraz całego Pomorza i Warmii. Czystsze powietrze i adaptacja nowoczesnych rozwiązań transportowych, które są standardem na zapleczu wiodących portów europejskich. Bezpieczeństwo i rozwój to postulaty które nam przyświecają. Poprzyj naszą petycję, również, jeżeli jesteś urzędnikiem, samorządowcem, politykiem lokalnym lub przedsiębiorcą. Postaw na nowoczesną kolej do Portu Gdańsk, kolej na Żuławy, SKM do Mostu Sobieszewskiego, Nowego Dworu Gdańskiego i Elbląga. Postaw na wiedzę ekspercką i sprawdzone zachodnioeuropejskie rozwiązania, z których od lat korzysta europejska gospodarka morska i zachodnie społeczeństwa, a na które zasługujemy również my, dumni mieszkańcy i miłośnicy polskiej delty Wisły.
1. Opis zamierzenia
1.1. Cel
Postulowana linia kolejowa powinna być wykorzystywana dla transportu towarowego (w tym do i z Portu Gdańsk), pasażerskiego dalekobieżnego (Intercity Gdynia – Gdańsk – Nowy Dwór Gdański – Elbląg – Morąg – Olsztyn – Białystok) lub z Elbląga alternatywnie w kierunku Warszawy oraz w ruchu regionalnym i aglomeracyjnym. Nowa linia zapewni znaczące skrócenie czasu przejazdu pociągiem Regio z Elbląga do Gdańska, umożliwi powstanie nowej linii SKM przez Olszynkę do Mostu Sobieszewskiego (most Wiślinka-Sobieszewo nad Martwą Wisłą) i do Nowego Dworu Gdańskiego. Postulowana linia jest niezbędna dla zapewnienia alternatywnego dostępu kolejowego do Portu Gdańsk na wypadek problemów na linii Gdańsk-Tczew, co w obecnej sytuacji międzynarodowej jest kluczowe dla obronności państwa. Proponowaną linię kolejową można zbudować w ramach sieci kolejowej CPK, w której zdecydowanie zbyt mało miejsca poświęcono komponentowi morskiemu i lepszemu skomunikowaniu polskich portów morskich z zapleczem.
1.2. Postulowany przebieg linii
Proponowana linia stanowiłaby odgałęzienie linii kolejowej nr 226 Pruszcz Gdański – Gdańsk Nowy Port (wraz z łącznicą nr 721 Gdańsk Główny – Gdańsk Południowy – Gdańsk Olszynka). Od stacji Gdańsk Olszynka nowa linia byłaby poprowadzona w pobliżu Rafinerii i istniejących tu obiektów magazynowo-logistycznych, następnie przebiegałaby przez miejscowości Przejazdowo, Wiślinka, Kiezmark (wraz z nowym mostem kolejowym na Wiśle), Nowy Dwór Gdański do Elbląga, wraz z łącznicą kolejową prowadzącą w stronę Portu Elbląg i nieczynnej, ale możliwej do reaktywacji Kolei Nadzalewowej (Tolkmicko, Frombork, Braniewo). W rejonie miejscowości Wiślinka proponujemy utworzenie hubu “Wiślinka – Most Sobieszewski”, składającego się z przystanku kolejowego, obszernego parkingu Park&Ride, do obsługi ruchu do centrum Gdańska i na Wyspę Sobieszewską oraz rozbudowanych pętli autobusowych umożliwiających przesiadkę z ruchu lokalnego autobusowego Przejazdowo, Bogatka, Wiślinka, Wyspa Sobieszewska na pociąg w Kierunku Gdańska lub Elbląga. Na pozostałym odcinku linia wykorzystywana byłaby zarówno w ruchu pasażerskim (dalekobieżnym, regionalnym i aglomeracyjnym), jak i towarowym.
Należy nadmienić, że w rejonie Rafinerii i Przejazdowa lokowane są inwestycje magazynowo-logistyczne, a brak dostępu magazynów i centrów logistycznych do transportu kolejowego, w tym bocznic kolejowych, jest sprzeczny z obowiązującymi dobrymi praktykami i europejską polityką rozwoju transportu, powodując równocześnie nadmierną kongestię na drogach. Dokładny przebieg linii zostałby oczywiście opracowany w ramach standardowej procedury podczas przygotowywania studium wykonalności i innych dokumentów koncepcyjno-badawczo-planistycznych, na podobnej zasadzie jak to miało miejsce w przypadku projektu PKM Południe.
2. Powody i korzyści, dla których ta linia powinna powstać
2.1. Zapewnienie rozwoju Portu Gdańsk
Dynamiczny rozwój Portu Gdańsk już dziś napotyka na poważne problemy po stronie bezpośredniego zaplecza portu, a te problemy dodatkowo nasilą się po jego planowanej rozbudowie. Niska przepustowość obecnych linii kolejowych może zagrozić planom rozwojowym Portu Gdańsk i całej polskiej gospodarki morskiej, a my jako społeczność lokalna i przyszły partner Portu Gdańsk w rozmowach o rozwoju branży morskiej wychodzimy temu naprzeciw. Proponując konkretne rozwiązania transportowe dla portu, gdzie linia kolejowa Gdańsk-Elbląg zintegrowana dodatkowymi łącznicami pozwoli wyprowadzić znaczną część ruchu kontenerowego poza siatkę drogową.
Obecny układ kolejowy na bezpośrednim zapleczu Portu Północnego jest niewydolny, a niedawne inwestycje kolejowe w samym porcie i planowana budowa nowego mostu kolejowego na Martwej Wiśle poprawią sytuację tylko częściowo. Problemem, który rozwiązany zostanie dzięki budowie nowej linii Gdańsk – Nowy Dwór Gdański – Elbląg jest istniejąca już teraz kongestia na linii kolejowej Gdańsk – Tczew, która jest obecnie jedyną trasą kolejową wyprowadzającą ładunki (w tym kontenery) z Portu Gdańsk na jego zaplecze. Linia Gdańsk-Tczew już teraz nie ma rezerw przepustowości, a pociągi pasażerskie muszą konkurować o miejsce na szlaku z pociągami towarowymi. To z tego względu nie jest dziś możliwe uruchomienie dawno oczekiwanych przez mieszkańców linii SKM do Pruszcza Gdańskiego i Tczewa, gdyż nie ma na takie pociągi miejsca na torach. Nawet ewentualna budowa dodatkowych torów na odcinku Gdańsk-Tczew, którą popieramy, pomoże tylko częściowo i nadal nie zapewni pełnej przepustowości dla dynamicznie rosnącego ruchu pociągów pasażerskich dalekobieżnych, pasażerskich regionalnych i aglomeracyjnych, a także towarowych. Skutkiem niedostatecznej przepustowości linii kolejowych na zapleczu Portu Gdańsk jest zbyt duże jak na standardy europejskie wykorzystanie uciążliwego dla mieszkańców Gdańska i dla środowiska transportu samochodowego, czego skutkiem są nie tylko spaliny i hałas, ale też zakorkowane drogi (w tym obwodnica Trójmiasta) utrudniające mieszkańcom codzienne dojazdy samochodem do pracy.
2.2. Zwiększenie bezpieczeństwa Państwa
Wojna na Ukrainie pokazała, jak ważne dla przetrwania i sprawnego funkcjonowania państwa i jego gospodarki jest zapewnienie sprawnego działania najważniejszych portów morskich i wielu alternatywnych szlaków komunikacyjnych, łączących te porty z zapleczem. Strategicznego znaczenia Portu Gdańsk w czasach pokoju i w czasach ewentualnego konfliktu zbrojnego nie trzeba nikomu tłumaczyć. Tym bardziej niepokojąca jest obecna sytuacja, w której wystarczy jedno zdarzenie nadzwyczajne na linii Gdańsk-Tczew skutkujące czasową nieprzejezdnością tej trasy (np. dywersja), by całkowicie sparaliżować funkcjonowanie strategicznie ważnego Portu Gdańsk, zarówno w obsłudze cywilnego handlu zagranicznego, jak i dostawy sprzętu wojskowego i innych wrażliwych ładunków. Przykładem może być zdarzenie z 26 października 2022 r. na węźle Sucharskiego i Elbląskiej, gdzie wypadek jednego samochodu spowodował zatrzymanie komunikacji kolejowej na odcinku na 12 godzin.
Linia kolejowa Gdańsk – Wiślinka – Nowy Dwór Gdański – Elbląg będzie alternatywnym szlakiem transportowym zwiększającym odporność państwa polskiego na ataki dywersyjne i zwiększającym bezpieczeństwo państwa zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie, gdy np. zajdzie potrzeba szybkiego przerzucenia sprzętu lub zaopatrzenia z Portu Gdańsk w rejon tzw. przesmyku suwalskiego lub Obwodu Królewieckiego. Postulowana linia kolejowa istotnie skraca dystans z Portu Gdańsk na Mazury i Suwalszczyznę, co może okazać się kluczowe nie tylko w czasie wojny, ale po to, by tej wojnie zapobiec poprzez szybką reakcję logistyczną na zagrożenie, o którym już dziś wiemy, że jest poważne.
2.3 Rozwój metropolii Zatoki Gdańskiej, Trójmiasto – Elbląg
Chociaż Elbląg administracyjnie przynależy do Województwa Warmińsko-Mazurskiego, mieszkańcy tego miasta są silnie związani z Pomorzem i Trójmiastem, w którym wielu elblążan studiuje lub pracuje. Obecnie codzienne dojazdy z Elbląga do Gdańska są uciążliwe czasowo i dodatkowo pomnażają problem z korkami w konurbacji Trójmiasta. Czas podróży Elbląg – Gdańsk Główny pociągiem Intercity to ok. 1 godzina, a pociągiem Regio ok. 1 godzina i 20-30 minut. Przejazd z Elbląga do Gdańska Głównego nową linią przez Nowy Dwór Gdański pociągiem Intercity zajmie zaledwie 20 minut, a pociągiem Regio około 40 minut. Do Wrzeszcza, Oliwy, Sopotu, Gdyni odpowiednio dłużej, ale również w akceptowalnym czasie i konkurencyjnym dla przejazdu samochodem. Otworzy to zupełnie nowe możliwości dla całego regionu i przyspieszy wzrost gospodarczy, zapewniając wyższy komfort życia i nowe możliwości zawodowe oraz edukacyjne dla mieszkańców, a także nowe możliwości biznesowe dla pomorskich i elbląskich firm.
2.4. Przywrócenie SKM do Nowego Portu
Spora część mieszkańców Gdańska zabiega o przywrócenie SKM do Nowego Portu i Brzeźna, jednak linia Gdańsk Nowy Port – Gdańsk Śródmieście jest za krótka, by było to uznane przez władze lokalne za zasadne. Argumentem przeciwko jest konkurencja na tym odcinku w postaci transportu tramwajowego. W opinii władz lokalnych za zasadne mogłaby zostać natomiast uznana linia Gdańsk Nowy Port – Gdańsk Brzeźno – Gdańsk Letnica – Gdańsk Stocznia – Gdańsk Główny – Gdańsk Śródmieście – Gdańsk Olszynka – Rafineria – Przejazdowo – Wiślinka – Wiślinka Most Sobieszewski lub linia z Nowego Portu do Pruszcza Gdańskiego, gdzie połączenie kolejowe jest bezapelacyjnie bardziej atrakcyjne czasowo, niż połączenia autobusowo-tramwajowe z przesiadkami. Traci na znaczeniu argument konkurencji z tramwajami, bo tramwaje do Sobieszewa ani do Wiślinki nie dojeżdżają.
2.5. Utworzenie SKM do Pruszcza Gdańskiego i Tczewa
Mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego i Tczewa od lat apelują o przywrócenie SKM na trasie Wejherowo – Pruszcz Gdański – Tczew. Nie jest to możliwe ze względu na wspomniany już brak rezerw przepustowości: linia Gdańsk – Tczew nie przyjmie już dodatkowych pociągów. To się zmieni po zbudowaniu postulowanej przez nas linii kolejowej Gdańsk – Wiślinka – Nowy Dwór Gdański – Elbląg, która odciąży zakorkowaną linię Gdańsk – Tczew, umożliwiając uruchomienie oczekiwanych od lat połączeń SKM Wejherowo – Tczew oraz Gdańsk Nowy Port – Gdańsk Brzeźno – Gdańsk Główny – Pruszcz Gdański. Ponadto północne części gmin powiatu gdańskiego: Pruszcz Gdański i Cedry Wielkie, zyskają możliwość sprawnej komunikacji z aglomeracją Trójmiejską i z Elblągiem, poprzez duży węzeł przesiadkowy.
2.6. Poprawa skomunikowania Olszynki
Mieszkańcy gdańskiej Olszynki są wyjątkowo poszkodowani – mimo, że mieszkają relatywnie blisko centrum Gdańska i otoczeni są liniami kolejowymi, to jednocześnie są wykluczeni komunikacyjnie, a ich osiedle traci przez to na atrakcyjności. Skutkuje to pomijaniem przez decydentów i media wielu ważnych i słusznych postulatów mieszkańców Olszynki. Utworzenie linii kolejowej Gdańsk – Nowy Dwór Gdański – Elbląg oznaczać będzie budowę przystanku SKM Gdańsk Olszynka i włączenie osiedla w system komunikacji szynowej Trójmiasta. To spowoduje fundamentalną zmianę: szybkie i komfortowe dojazdy do pracy i szkoły, przezwyciężenie peryferyjnego charakteru, o wiele większe uwzględnianie postulatów i potrzeb Olszynki w życiu Gdańska i Trójmiasta. Podobną pozytywną przemianę przejdą również inne tereny w okolicy, zarówno na terenie Gdańska, jak i gminy Pruszcz Gdański.
2.7. Integracja kolejowa z Wyspą Sobieszewską
Wyspa Sobieszewska to jedno z najatrakcyjniejszych miejsc turystycznych w Polsce, teren niezwykle cenny przyrodniczo i kulturowo. Niestety, wyspa jest poddawana rosnącej presji antropogenicznej, czego przejawem są uciążliwe korki uliczne w sezonie turystycznym, szczególnie w weekendy. Samochód jest wybierany jako środek transportu w dojazdach pomiędzy Wyspą Sobieszewską a resztą Trójmiasta ze względu na słabą alternatywę w postaci transportu publicznego. Autobusy miejskie nr 112 i 186 co prawda kursują dość często i są obsługiwane nowoczesnymi pojazdami, ale czas podróży jest długi, od 40 minut do godziny. W godzinach szczytu autobusy utykają w korkach ulicznych na ostatnim odcinku, wydłużając czas dojazdu o kolejne kilkanaście do kilkudziesięciu minut. Ponadto autobusy zapewniają dojazd jedynie do centrum Gdańska, które z reguły nie jest celem podróży mieszkańców Wyspy Sobieszewskiej, ani źródłem podróży na Wyspę mieszkańców Trójmiasta. Mieszkańcy Wyspy nie pracują i nie uczą się na Głównym Mieście, ale we Wrzeszczu, Oliwie czy Gdyni. To tam są miejsca pracy, najważniejsze centra pracy biurowej, wyższe uczelnie, cele podróży. Taka podróż transportem zbiorowym z Wyspy Sobieszewskiej do Oliwy lub Gdyni zajmuje aż półtorej lub dwie godziny i wymaga przesiadki między różnymi środkami transportu. Z tego samego powodu podróż rekreacyjna na Wyspę dla mieszkańców Gdyni, Przymorza, Zaspy, Moreny wydaje się nieatrakcyjna. To stanowczo za długo! Uruchomienie SKM np. w relacji Gdynia Chylonia – Wiślinka Most Sobieszewski całkowicie zmieni tę sytuację.
Wymagane jest przybliżenie przebiegu linii kolejowej możliwie blisko mostu sobieszewskiego i utworzenie węzła parkingowo-kolejowo-autobusowego. Dzięki temu będzie można podjąć kolejne działania w tym:
1) ograniczenie w ruchu samochodowym na wyspę dla “jednodniowych” turystów i zapewnienie w zamian wygodnej komunikacji transportu zbiorowego,
2) zmniejszeniu liczby połączeń autobusowych do Gdańska, na rzecz zwiększenia połączeń autobusowych po wyspie,
3) zachęcenie mieszkańców do rezygnacji z wykorzystania samochodu na rzecz skorzystania ze sprawnej komunikacji publicznej.
Można założyć, że brak działań w tym zakresie, powoduje zwielokrotnienie obecnych problemów w przeciągu kilku lat, w szczególności mając na względzie dynamiczny rozwój budownictwa na wyspie i w Wiślince.
2.8. Rozwój Nowego Dworu Gdańskiego i Mierzei Wiślanej
Nowy Dwór Gdański jest położony w potencjalnie atrakcyjnym miejscu – w pobliżu Gdańska, Elbląga i kurortów Mierzei Wiślanej, jednak miasto obecnie nie wykorzystuje potencjału tego położenia z powodu braku dostępu do kolei. Codzienne dojazdy do Gdańska lub Elbląga transportem drogowym (samochód, autobus) są uciążliwe z powodu korków przy wjeździe do tych miast, zwłaszcza w godzinach szczytu. Szybkie i wygodne połączenia kolejowe, zarówno Regio, SKM jak i Intercity, zapewnią mieszkańcom Nowego Dworu Gdańskiego nowe możliwości zatrudnienia, wyższy komfort życia oraz wzrost atrakcyjności gospodarczej samego miasta, które stanie się bardziej atrakcyjne dla inwestorów i biznesu. Połączenie kolejowe może okazać się na tyle atrakcyjne, że wyprze chęć podróżowania samochodem, czy to w kierunku Trójmiasta, czy to w kierunku Elbląga i konieczność utykania w korkach.
Kolej w Nowym Dworze Gdańskim to zupełnie nowy rozdział w historii miasta – w tym również nowe możliwości dla rozszerzenia działalności Żuławskiej Kolei Dojazdowej, która zyska skomunikowanie z siecią normalnotorową oraz możliwość reaktywacji linii kolejowej Nowy Dwór Gdański-Malbork.
2.9. Czystsze powietrze w Trójmieście, mniejsze korki na obwodnicy i ulicach
Kto z nas nie irytował się zakorkowaną obwodnicą Trójmiasta lub drogami dojazdowymi do niej? Sporą część tych korków tworzy ruch towarowy generowany przez TIRy jadące do lub z Portów Gdańsk i Gdynia. Porty morskie Niemiec (Hamburg, Lubeka, Brema, Bremerhaven), Holandii (Rotterdam, Amsterdam), Belgii (Antwerpia), Rumunii (Konstanca) i innych krajów dokładają starań, by maksymalnie obniżyć udział transportu samochodowego w obsłudze portu od strony lądu, stawiając na kolej lub tam, gdzie to ma sens – na żeglugę śródlądową. Porty trójmiejskie oraz zespół portów Szczecin-Świnoujście są na tym tle niechlubnym ewenementem, będąc daleko w tyle za europejskimi liderami. Spowodowane jest to nadmiernym udziałem samochodów i zbyt niskim udziałem kolei, z powodu wspomnianej już wcześniej braku przepustowości linii Gdańsk-Tczew i braku sensownych linii alternatywnych. Efektem są uciążliwości dla mieszkańców Gdańska i Gdyni oraz dla kierowców korzystających z obwodnicy Trójmiasta, drogi S7 i autostrady A1. Ma to wpływ na jakość powietrza, poprzez nadmierną emisję spalin.
3. Akcje do wykonania
Nie ma wątpliwości, że na wielu poziomach, strategicznym regionalnym i lokalnym projekt niesie ogromne korzyści dla społeczeństwa.
Jeżeli:
- zależy ci na realizacji projektu – podpisz petycję,
- chcesz, by informacja dotarła do większej liczby osób – umieść link w mediach społecznościowych, prześlij informację mailem do znajomego lub porozmawiaj o tym ze znajomymi,
- jesteś lokalnym działaczem, społecznikiem, radnym, parlamentarzystą, politykiem – rozpocznij dyskusję w swoim środowisku i zacznij działanie na rzecz Państwa i obywateli, których reprezentujesz.”
Zapraszamy do podpisywania petycji
Komentarze