Interpelacja ws. Centralnej Magistrali Kolejowej: Ministerstwo odpowiada: brak GSM-R

Modernizacja Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK) do prędkości 250 km/h wchodzi w decydującą fazę, jednak pełne wykorzystanie jej potencjału jest nadal niemożliwe.

Piotr Malepszak z Ministerstwa Infrastruktury odpowiadając na interpelację posła Michała Moskala, poinformowało, że kluczowe prace budowlane zostały już zakończone, ale uruchomienie ruchu z prędkością 250 km/h jest nadal uzależnione od opóźnionego wdrożenia systemu GSM-R – bezprzewodowego systemu łączności kolejowej.

Rozkład jazdy:

1. Dlaczego mimo zakończenia prac torowych na CMK wciąż nie można uruchomić ruchu z prędkością 250 km/h?
2. Kiedy realnie planowane jest osiągnięcie pełnej prędkości na tej trasie?
3. Jakie skrócenie czasów przejazdu między Warszawą a Katowicami oraz Krakowem zakłada resort po wdrożeniu ERTMS/ETCS i GSM-R?

Prace torowe zakończone, czekamy na systemy

Zgodnie z odpowiedzią resortu, a dokładniej Piotra Malepszaka, zakończono już zasadnicze roboty torowe, modernizację stacji oraz obiektów inżynieryjnych. W grudniu 2024 r. przeprowadzono szlifowanie szyn na całym odcinku Grodzisk Mazowiecki – Zawiercie, w tym na kluczowych stacjach technicznych. Wszystkie te działania mają na celu dostosowanie infrastruktury CMK do prędkości maksymalnej 250 km/h.

Obecnie w realizacji pozostają:

• wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziom 2,
• uruchomienie GSM-R (system łączności cyfrowej),
• zakończenie certyfikacji,
• budowa infrastruktury technicznej wymaganej decyzją środowiskową.

W 2025 roku planowane jest uruchomienie zdalnego sterowania ruchem kolejowym z LCS Idzikowice na całym odcinku Korytów–Zawiercie.

Kluczowy problem: opóźniony GSM-R

Największym wyzwaniem, jak podkreślił resort, pozostaje dostępność systemu GSM-R, wdrażanego w ramach osobnego projektu. Obecnie trwają mediacje pomiędzy PKP PLK S.A. a wykonawcą, z udziałem Prokuratorii Generalnej RP. To właśnie ten element odpowiada za brak możliwości przeprowadzenia certyfikacji oraz uzyskania dopuszczenia do eksploatacji linii z maksymalną prędkością 250 km/h.

Ministerstwo zapewnia, że PKP PLK „dokłada wszelkich starań” oraz prowadzi intensywną współpracę z wykonawcą systemu, aby jak najszybciej zakończyć wdrożenie. Priorytetem pozostaje osiągnięcie maksymalnej prędkości na całej trasie CMK.

Modernizacja linii nr 4 realizowana jest w ramach dwóch projektów:

• „Dostosowanie CMK do prędkości 250 km/h” – ze środków KPO (224 mln zł, zaawansowanie finansowe: ok. 11%),
• „Modernizacja linii kolejowej nr 4 – CMK etap II” – z budżetu państwa (1,59 mld zł, zaawansowanie finansowe: ok. 99%).

Łączny koszt inwestycji przekracza 1,8 mld zł.

Skrócenie czasów przejazdu

Resort zaprezentował także szacunkowe skrócenie czasów jazdy po pełnym wdrożeniu prędkości 250 km/h:

Pendolino (ED250):

• Warszawa – Katowice: 2h 31 min → 1h 54 min (–37 min)
• Warszawa – Kraków: 2h 23 min → 1h 56 min (–27 min)

IC (składy wagonowe, przy Vmax 200 km/h):

• Warszawa – Katowice: 2h 38 min → 2h 04 min (–34 min)
• Warszawa – Kraków: 2h 37 min → 2h 06 min (–31 min)

Skrócenie dotyczy zarówno CMK, jak i odcinka Będzin–Katowice (linia nr 1).

Nadzór i działania naprawcze

Ministerstwo wskazało, że formalnie nie prowadzi bezpośredniego nadzoru nad realizacją inwestycji – ten spoczywa na PKP PLK S.A.. Jednocześnie podkreślono, że resort podejmował działania nadzorcze i interwencyjne, w tym zlecenie prac studialnych dotyczących migracji z ETCS poziom 1 na poziom 2, co było analizowane jako optymalne rozwiązanie.

Realizacja projektu jest monitorowana na bieżąco przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) w zakresie środków z KPO.

Choć zakończenie robót torowych i inżynieryjnych sugerowałoby szybki finał inwestycji, brak jasnego terminu wdrożenia GSM-R oraz trwające mediacje opóźniają projekt. Ministerstwo nie wskazało konkretnej daty uruchomienia prędkości 250 km/h, choć wiadomo, że realnym terminem pozostaje najwcześniej rok 2027, co potwierdzano już w ubiegłym roku.

Zdaniem posła Moskala

Odpowiedź udzielona przez MI, potwierdza – zdaniem posła Michała Moskala (PiS) – niedostateczną skuteczność resortu, które odziedziczyło ambitny projekt zainicjowany za czasów Prawa i Sprawiedliwości, ale nie radzi sobie z jego efektywną realizacją, dopuszczając do dalszych opóźnień i braku jasnych informacji.

-„To skandal, że po latach inwestycji i miliardach złotych z budżetu państwa oraz funduszy unijnych, rząd Koalicji Obywatelskiej nie jest w stanie podać nawet przybliżonego terminu, kiedy Polacy skorzystają z szybszych połączeń na CMK – to dowód na chaos i brak wizji w resorcie infrastruktury” – komentuje poseł Michał Moskal i dodaje: – „Podczas gdy Prawo i Sprawiedliwość konsekwentnie wspierało rozwój kolei, w tym program CPK, obecna ekipa marnuje czas na mediacje bez końca, co odbija się na pasażerach i gospodarce. Żądam od ministra Klimczaka natychmiastowego przedstawienia planu naprawczego i konkretnych dat, bo mieszkańcy Mazowsza, Łódzkiego, Świętokrzyskiego i Śląska zasługują na  szybką i nowoczesną kolej, a nie na puste obietnice” – dodaje poseł Moskal.

Na koniec parlamentarzysta, wzywa do pilnego audytu projektu i wzmocnienia nadzoru, aby CMK jak najszybciej osiągnęła zakładaną prędkość, przynosząc realne korzyści dla polskiego transportu kolejowego. Więcej na https://sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/interpelacja.xsp?typ=INT&nr=10417&view=null