Interpelacja w sprawie wsparcia dla osób niepełnosprawnych przez rząd 

16 lipca ruszyła interpelacja nr 42848 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie wsparcie rządu dla osób niepełnosprawnych 

Jak pisze poseł Przemysław Czarnecki: 

Szanowna Pani Minister, 

rząd Prawa i Sprawiedliwości w trakcie swojego wieloletniego funkcjonowania przeznaczył na wsparcie osób niepełnosprawnych i ich opiekunów rekordowe środki.  

Podejmuje on szereg działań mających na celu poprawę sytuacji osób z niepełnosprawnościami, w tym umożliwienie im rehabilitacji nie tylko zdrowotnej, ale również społecznej i zawodowej. Zwiększono dofinansowanie kosztów pobytu osoby niepełnosprawnej w warsztatach terapii zajęciowej, ułatwiono dostęp do środowiskowych domów samopomocy.  

Umożliwiono opiekunom otrzymanie zasiłku dla bezrobotnych lub świadczenia przedemerytalnego, a także dano możliwość korzystania z programu „Za życiem”. Dla najbardziej potrzebujących stworzono świadczenie opiekuńcze.  

Mogą je otrzymać rodzice lub opiekunowie osób niepełnosprawnych w sytuacji, gdy zrezygnują z pracy w celu sprawowania nad nim opieki. To tylko niektóre z form wsparcia, jakie do tej pory wprowadził rząd Prawa i Sprawiedliwości. Jednakże skala potrzeb osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów jest nadal duża. 

Uprzejmie proszę o udzielenie informacji 

Na to sekretarz Paweł Wdówik odpowiedział: 

Szanowna Pani Marszałek, 

odpowiadając na interpelację poselską nr 42848 Posła na Sejm RP – Pana Przemysława Czarneckiego w sprawie dalszej pomocy dla osób z niepełnosprawnościami uprzejmie informuję, co następuje. 

W Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej nieustannie podejmowane są działania na rzecz poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami. Działania legislacyjne prowadzone na rzecz tej grupy społecznej uwzględniają przede wszystkim fakt, że zbiorowość osób niepełnosprawnych jest znacznie zróżnicowana pod względem struktury, co automatycznie warunkuje zróżnicowanie ich potrzeb, w tym konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów związanych np. z leczeniem czy rehabilitacją; dlatego też dokłada wszelkich starań, by oferowane wsparcie – w jak największym stopniu – odpowiadało na potrzeby tej grupy społecznej. 

Wyrazem szczególnej troski państwa o osoby niepełnosprawne są regulacje prawne, które rozszerzają wsparcie finansowe dla tych osób. Uchwalona w ostatnim czasie ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym^[1], wprowadza od 1 stycznia 2024 r. do systemu prawnego nowe świadczenie dedykowane osobom z niepełnosprawnościami – świadczenie wspierające. 

Świadczenie to będzie kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, w wieku od ukończenia 18 roku życia, bez względu na osiągany przez tą osobę dochód (brak kryterium dochodowego), będzie wolne od egzekucji. 

Uprawnionymi do świadczenia wspierającego będą osoby legitymujące się odpowiednim orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność oraz decyzją ustalającą odpowiedni poziom potrzeby wsparcia. Poziom ten będzie określany przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności na podstawie obserwacji, wywiadu bezpośredniego oraz oceny funkcjonowania osoby ubiegającej się o to wsparcie. 

Należy podkreślić, że procedura uzyskania oceny poziomu potrzeby wsparcia nie łączy się w żaden sposób z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian. 

Kwota otrzymywanego świadczenia wspierającego będzie powiązana z wysokością renty socjalnej i wyniesie od 40 % do 220 % renty socjalnej (obecna wysokość renty socjalnej wynosi 1588,44 zł miesięcznie brutto). 

Wysokość świadczenia będzie uzależniona od uzyskanej oceny poziomu potrzeby wsparcia osoby z niepełnosprawnością i będzie wynosić od 635 zł miesięcznie (jeśli potrzeba wsparcia będzie określona na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia) do 3493 zł miesięcznie (w przypadku ustalenia poziomu potrzeby wsparcia między 95 a 100 punktów). 

Nadmieniam, że wraz z coroczną waloryzacją renty socjalnej, corocznej waloryzacji będzie podlegała także wysokość świadczenia wspierającego. 

Przedmiotowe świadczenie będzie przysługiwało niezależnie od innych form wsparcia. 

Odnośnie wsparcia rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych informuję, że planowane jest zwiększenie dofinansowania kosztów rocznego pobytu uczestnika warsztatu terapii zajęciowej (WTZ) i osoby z niepełnosprawnością zatrudnionej w zakładzie aktywności zawodowej (ZAZ). 

Aktualnie trwają prace nad możliwością zwiększenia tego dofinansowania. Planuje się, że finansowanie ZAZ zwiększy się w perspektywie stycznia roku 2024 do 37 000 zł (wzrost o 6 000 zł.). Natomiast dla WTZ zakładane jest zwiększenie kwoty od początku roku 2024, nie o przyjęte już w 2023 r. blisko 2000 zł, a o 3000 zł. 

Ponadto, Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych wraz z organizacjami pozarządowymi: Polskim Związkiem Głuchych, Polską Organizacją Pracodawców Osób Niepełnosprawnych oraz Stowarzyszeniem Czas, Przestrzeń, Tożsamość realizują projekt „Włączenie Wyłączonych aktywne instrumenty wsparcia osób niepełnosprawnych na rynku pracy”. Celem projektu jest wypracowanie i przetestowanie różnych form wsparcia aktywizacji zawodowej, zarówno pomocy osobom niepełnosprawnym w poszukiwaniu i utrzymaniu zatrudnienia i w założeniu firm, jak i pracodawcom w podjęciu decyzji o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych i stworzeniu dla nich miejsc pracy. 

Finalnym rezultatem prac w ramach projektu będzie przygotowanie kompleksowej propozycji wdrożenia do systemu prawnego nowych lub zmodyfikowanych instrumentów wspierania aktywności zawodowej – zatrudnienia i utrzymania się na rynku pracy osób niepełnosprawnych. Podniesiona zostanie jakość i efektywność działań realizowanych przez publiczne i niepubliczne podmioty na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych, w szczególności nakierowanych na wspieranie zatrudniania osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. 

Dodatkowe informacje na temat projektu można znaleźć na stronie internetowej Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw osób niepełnosprawnych – www.niepelnosprawni.gov.pl oraz na stronie utworzonej w ramach projektu platformie partycypacyjno-konsultacyjnej – www.wlaczeniewylaczonych.pl. 

Warto także dodać, że dzięki środkom Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wdrażane są nowoczesne programy wspierające aktywność osób z niepełnosprawnościami we wszystkich wymiarach życia społecznego, aby osoba z niepełnosprawnością mogła funkcjonować tak, jak każdy inny obywatel. Na przykład – w ramach pakietu „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” – są realizowane cztery programy: 

1. Mieszkanie dla absolwenta, którego celem jest wzrost niezależności beneficjentów oraz ułatwienie im aktywności zawodowej i społecznej poprzez zapewnienie samodzielnego mieszkania spełniającego indywidualne kryterium dostępności dla beneficjenta. Cel będzie realizowany poprzez dofinansowanie kosztów wynajmu mieszkania lub domu na okres poszukiwania pracy i rozpoczęcia zatrudnienia, nawet przez okres 36 miesięcy. 

2. Dostępne mieszkanie – mający na celu wzrost niezależności beneficjentów oraz ułatwienie im aktywności zawodowej i społecznej poprzez zapewnienie mieszkania wolnego od barier architektonicznych, jako podstawy samodzielnego realizowania planów zawodowych i społecznych. Cel będzie realizowany poprzez dofinansowanie dopłaty do zmiany mieszkania na pozbawione barier architektonicznych, znajdujące się w lokalizacji umożliwiającej samodzielne opuszczenie budynku, aż do poziomu zero przed budynkiem. 

3. Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe, którego celem jest stworzenie infrastruktury Wspomaganych Społeczności Mieszkaniowych (WSM). WSM mają służyć zapewnieniu niezależności osobom z niepełnosprawnościami w zakresie stylu życia i codziennych czynności. WSM mają jednocześnie umożliwiać świadczenie całodobowych usług wspomagających dostosowanych do indywidualnych potrzeb mieszkańców WSM. 

4. Mobilność osób z niepełnosprawnością, którego celem jest wzrost niezależności beneficjentów oraz ułatwienie im aktywności społecznej lub zawodowej poprzez zapewnienie dostępu do korzystania z samochodu osobowego jako kierowca lub pasażer. Program ma ułatwić przemieszczanie się osób z najcięższymi niepełnosprawnościami, które nie mogą przemieszczać się bez użycia wózka inwalidzkiego. Cel będzie realizowany poprzez dofinansowanie części kosztów zakupu dostosowanego samochodu osobowego. 

Przedstawiając powyższe pragnę podkreślić, że działania podejmowane na rzecz osób z niepełnosprawnością ukierunkowują politykę państwa na upodmiotowienie osoby niepełnosprawnej, oraz realizują – formułowane w ostatnich latach – oczekiwania i potrzeby zgłaszane przez środowisko skupiające osoby z niepełnosprawnościami. 

Z wyrazami szacunku