Interpelacja w sprawie audytu Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ oraz inwestycji w ramach tego programu w woj. Lubelskim 

25 kwietnia poseł Michał Moskal wystosował interpelacje nr 9560 do ministra infrastruktury w sprawie audytu Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ oraz inwestycji w ramach tego programu w woj. Lubelskim 

Jak pisze poseł 

“Szanowny Panie Ministrze, 

na podstawie art. 192 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zwracam się z interpelacją w sprawie audytu Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ oraz inwestycji w ramach tego programu w województwie lubelskim. Program ten miał być kluczowym narzędziem w walce z wykluczeniem komunikacyjnym w Polsce, lecz obecnie budzi poważne wątpliwości co do efektywności realizacji, transparentności działań Ministerstwa Infrastruktury oraz racjonalności wydatkowania środków publicznych. Szczególne zaniepokojenie wywołuje przedłużający się audyt programu, zapowiedziany przez wiceministra Piotra Malepszaka, oraz brak szczegółowych informacji o jego wynikach. W związku z tym proszę o odpowiedzi na poniższe pytania, które mają na celu wyjaśnienie stanu realizacji programu i jego perspektyw. 

Program Kolej+ został zainicjowany w 2018 roku przez rząd Mateusza Morawieckiego, a jego oficjalne uruchomienie miało miejsce w 2020 roku pod nadzorem Ministerstwa Infrastruktury oraz PKP Polskie Linie Kolejowe SA¹⁾. Celem programu było przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu poprzez odbudowę, modernizację i budowę nowych linii kolejowych w regionach o ograniczonym dostępie do transportu kolejowego, szczególnie w miejscowościach powyżej 10 tys. mieszkańców pozbawionych połączeń kolejowych lub posiadających infrastrukturę w złym stanie technicznym²⁾. Początkowa wartość programu wynosiła 6,6 mld zł, z czego 5,6 mld zł pochodziło z budżetu państwa, a 1 mld zł stanowił wkład własny jednostek samorządu terytorialnego. Za rządów Prawa i Sprawiedliwości zwiększono finansowanie programu, aby zrealizować jak największą liczbę inwestycji, co podniosło ostateczną wartość programu do 11 mld zł³⁾. Program obejmuje 34 inwestycje w 11 województwach, w tym budowę nowych linii, rewitalizację nieczynnych tras oraz modernizację szlaków towarowych na potrzeby ruchu pasażerskiego, z planowanym zakończeniem do 2028 roku⁴⁾. 

W związku z powyższym kieruję do ministra infrastruktury następujące pytania: 

1. Przyczyny opóźnień w audycie programu Kolej+ 
Dlaczego audyt programu Kolej+, zapowiedziany przez wiceministra Piotra Malepszaka, wciąż nie został zakończony? Jakie czynniki powodują opóźnienia w tym procesie? Kiedy Ministerstwo Infrastruktury opublikuje szczegółowy raport z audytu zawierający ocenę zasadności realizacji poszczególnych inwestycji⁵⁾? 

2. Modyfikacje listy projektów po audycie 
Które projekty zostały usunięte z programu Kolej+ w wyniku audytu? Proszę wskazać ich nazwy, lokalizacje oraz szczegółowe powody wykluczenia, w tym odniesienie do kwestii niegospodarności lub braku potencjału przewozowego, o których wspominał wiceminister Malepszak⁶⁾. Czy do programu dodano nowe projekty? Jeśli tak, proszę przedstawić ich listę oraz kryteria, na podstawie których zostały włączone. 

3. Aktualny budżet programu 
Jaka jest obecna wartość finansowa wszystkich projektów realizowanych w ramach programu Kolej+ po przeprowadzeniu audytu? Proszę podać zestawienie kosztów w podziale na województwa oraz wskazać, jakie zmiany w budżecie programu zaszły w porównaniu do wartości 11 mld zł. 

4. Projekty w województwie lubelskim 
Województwo lubelskie jest liderem pod względem liczby projektów zakwalifikowanych do programu Kolej+, co podkreślały komunikaty rządowe z 2022 roku⁷⁾. W ramach programu realizowane są następujące inwestycje: 

• utworzenie połączenia kolejowego Lublin-Łęczna/LW Bogdanka, 

• budowa linii kolejowej Szastarka-Janów Lubelski-Biłgoraj wraz z poprawą dostępności transportu kolejowego w m. Kraśnik, 

• rewitalizacja połączenia Chełm-Włodawa wraz z poprawą dostępności transportu kolejowego w m. Włodawa, 

• elektryfikacja linii kolejowej nr 30 Łuków-Lublin, 

• modernizacja linii kolejowych nr 69 i 72 na odcinku Rejowiec-Zawada-Zamość Szopinek. 

5. Proszę odpowiedzieć na następujące pytania dotyczące każdego z tych projektów: 

Na jakim etapie przygotowania znajduje się projekt (np. studium wykonalności, dokumentacja projektowa, przetarg na roboty, realizacja prac)? 

Jakie są szczegółowe harmonogramy dla każdej inwestycji, w tym przewidywane terminy rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych? 

Kiedy pasażerowie będą mogli korzystać z połączeń kolejowych na każdym z tych odcinków? 

Czy audyt wpłynął na zakres, harmonogram lub finansowanie któregoś z tych projektów? Jeśli tak, proszę wskazać, jakie zmiany wprowadzono. 

6. Działania naprawcze w programie 
Wiceminister Malepszak wskazał na problemy programu, takie jak przeskalowanie inwestycji (np. linie Konin-Turek czy Zegrze-Przasnysz) oraz błędy w planowaniu infrastruktury, skutkujące brakiem mijanek czy zbyt długimi odcinkami bez stacji⁸⁾. Jakie konkretne działania podejmuje Ministerstwo Infrastruktury, aby wyeliminować te nieprawidłowości? 

Program Kolej+ miał być przełomowym narzędziem w walce z wykluczeniem komunikacyjnym, szczególnie w regionach takich jak Lubelszczyzna. Jednak przedłużający się audyt, brak transparentności w jego wynikach oraz doniesienia o niegospodarności w realizacji niektórych projektów rodzą poważne pytania o skuteczność działań Ministerstwa Infrastruktury. Oczekuję szczegółowych odpowiedzi na powyższe pytania, które pozwolą ocenić, czy program spełnia swoje założenia i czy środki publiczne są wykorzystywane w sposób racjonalny.” 

Czekamy na odpowiedź ministra