Czy to koniec podwyżek cen biletów w PKP Intercity?

Poseł Franciszek Sterczewski wysłał interpelację do Ministerstwa Infrastruktury ws. ostatnie podwyżki cen biletów i zapytał resort, w jaki sposób zamierza wpływać na działania PKP, aby uniknąć spadku liczby pasażerek i pasażerów?

Znamy odpowiedź Ministerstwa.

Interpelacja nr 30507

Jak napisał Franciszek Sterczewski, komunikacja zbiorowa, w szczególności kolej, to niezwykle istotny środek transportu. Rozwój kolei ma wymierny wpływ na ekologię, klimat, rozwój gospodarczy, integrację społeczeństwa, jakość infrastruktury oraz wiele innych aspektów. Dlatego należy dokładać wszelkich starań, by korzystało z niej jak najwięcej pasażerek i pasażerów.

-„W tym kontekście zaskakująca i niepokojąca jest ogłoszona 7 stycznia 2022 r. decyzja o „aktualizacji cen biletów”, czyli podwyżkach tychże cen, oraz ograniczeniu korzystnych dla pasażerek i pasażerów promocji. Ceny wzrosną o kilka, kilkanaście procent. W przypadku kupna biletów na pociągi TLK cena bazowa będzie wynosić już nie 60 złotych, jak to było do tej pory, a 69 złotych. Zmienione zostaną progi promocyjne, na szczęście na korzyść pasażerów i pasażerek – od 13 stycznia mają wynosić 15, 30 i 45%. W ten sposób wzrośnie korzyść z zakupów dokonywanych z wyprzedzeniem, jednak należy pamiętać, że nie zawsze można sobie na taki luksus pozwolić – poinformował Franciszek Sterczewski.

-„Równocześnie zlikwidowane zostaną bilety weekendowe – zamiast tego spółka wprowadza multiprzejazd. Jest to wart 119/159 złotych bilet dający możliwość nieograniczonych przejazdów, jednak tylko w ustalonych przez przewoźnika godzinach. Z nieznanych przyczyn promocja ma obowiązywać pomiędzy północą we wtorek a godziną 15.00 w czwartek. To propozycja kuriozalna, ponieważ w tym okresie z pociągów pasażerki i pasażerowie korzystają relatywnie rzadko, żeby nie powiedzieć najrzadziej. Wprowadzane przez PKP Intercity podwyżki wynikają ze wzrostu kosztów obsługi przewozów, a te z kolei rosną w wyniku nieopanowanej ciągle inflacji. Podwyżki cen biletów oraz ograniczenie promocji stanowi więc dowód nieudolności rządu do ochrony przed inflacją nawet państwowych przedsiębiorstw. Drugim charakterystycznym aspektem jest fakt, że akurat ten konkretny przewoźnik to spółka PKP SA, której jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa. Zatem rząd ma wszelkie narzędzia potrzebne do wpływania na kształtowanie cen biletów zgodnie z priorytetami rozwoju kolejnictwa i w ogóle transportu zbiorowego. Do takich zaś z pewnością należeć powinien wzrost liczby pasażerów i pasażerek – podsumował Franciszek Sterczewski i zadał cztery pytania:

1. Jakie działania podjęto w celu uniknięcia podwyżek cen biletów?

2. Czy wprowadzane podwyżki są jedynie tymczasowe, czy też stanowią docelowe ceny?

3. Czy jest rozważany dalszy wzrost cen biletów? Jeśli tak, to kiedy może nastąpić i jaki poziom może osiągnąć?

4. W jaki sposób ministerstwo zamierza wpływać na działania PKP, aby uniknąć spadku liczby pasażerek i pasażerów?

Ministerstwo odpowiada

Z upoważnienia Ministra Infrastruktury, na tę pytanie odpowiedział Andrzej Bittel, sekretarz stanu:

• „Ad 1. Jakie działania podjęto w celu uniknięcia podwyżek cen biletów?

Ministerstwo Infrastruktury w 2020 roku podjęło starania w sprawie obniżenia stawki VAT na usługi kolejowego transportu pasażerskiego. Z przekazanej przez Ministerstwo Finansów informacji wynika,  że na posiedzeniu w dniu 7 grudnia ub. r. Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) jednomyślnie przyjęła podejście ogólne wobec wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego zmiany dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie stawek VAT. Uzgodniony projekt dyrektywy przewiduje możliwość, po zakończeniu procedury legislacyjnej na forum UE i formalnym wejściu w życie dyrektywy, wprowadzenia 0% stawki VAT na usługi kolejowego przewozu osób. Zgodnie z unijną procedurą legislacyjną projekt dyrektywy jest kierowany do Parlamentu Europejskiego, który został poproszony o jego zaopiniowanie w terminie do 15 marca 2022 r. Prowadzone są także rozmowy z Komisją Europejską w sprawie możliwości rozliczenia podatku od towarów i usług w zakresie wykonywanej działalności przewozowej przez przewoźników kolejowych, których siedziby znajdują się poza terytorium Unii Europejskiej. Niezależnie od powyższego, w przypadku obniżenia kosztów działalności PKP Intercity nie wyklucza obniżenia cen biletów.

• Ad 2 i Ad 3. Czy wprowadzane podwyżki są jedynie tymczasowe, czy też stanowią docelowe ceny? Czy jest rozważany dalszy wzrost cen biletów? Jeśli tak – kiedy może nastąpić i jaki poziom może osiągnąć?

Wprowadzona od 13 stycznia 2022 r. zmiana cennika PKP Intercity jest pierwszą zmianą cen biletów na przejazdy pociągami wszystkich kategorii od czasu zmian wprowadzonych w rozkładzie jazdy 2013/14. W okresie od 2014 do 2021 roku kolejowi przewoźnicy regionalni zmieniali wielokrotnie ceny swoich biletów argumentując to m.in.: wzrostem nakładów inwestycyjnych, rosnącymi kosztami eksploatacji, inwestycjami taborowymi, wzrostem kosztów dostępu do infrastruktury kolejowej, wzrostem kosztów realizacji przewozów, wzrostem kosztów energii elektrycznej, wzrostem płacy minimalnej. Ceny biletów, sprzedawanych przez przewoźników regionalnych, m.in. Koleje Dolnośląskie, Koleje Śląskie, Łódzką Kolej Aglomeracyjną, POLREGIO, czy Koleje Wielkopolskie były zwiększane jednorazowo od 5 do 13%. Dodatkowo, w grudniu 2021 roku nastąpiła kolejna podwyżka cen biletów na przejazd, m. in. Koleje Mazowieckie średnio o 5%, POLREGIO o 10%, Koleje Wielkopolskie o 10%, SKM Trójmiasto o 9%. PKP Intercity SA na bieżąco analizuje dynamicznie zmieniające się otoczenie spółki, wyniki sprzedażowe oraz zachowania pasażerów. Spółka bierze pod uwagę segmenty pasażerów, relacje, sezonowość, czasy przejazdu, komfort podróży, otoczenie konkurencyjne, prowadzone prace remontowe oraz modernizacyjne, elastyczności cenowe pasażerów, podaż miejsc i frekwencje w poszczególnych pociągach. Rolą PKP Intercity jest zaproponowanie odpowiedniego produktu w odpowiednim czasie za odpowiednią cenę, mając na uwadze cenową dostępność usługi przejazdu dla jak największej liczby pasażerów oraz przeciwdziałanie zjawisku nierównomiernego napełnienia poszczególnych pociągów. Obecnie, w tak dynamicznie zmieniającym się otoczeniu (min. zmiana zachowań pasażerów, strona kosztowa, otoczenie prawne, konkurencja), spółka nie jest w stanie zagwarantować stałości cen (braku podwyżek lub obniżek cen) w długim okresie czasu lub zmian w portfolio ofert (modyfikowania, dodawania nowych lub usuwania ofert handlowych).

• Ad 4. W jaki sposób Ministerstwo zamierza wpływać na działania PKP, aby uniknąć spadku liczby pasażerek i pasażerów?

Ministerstwo Infrastruktury na bieżąco monitoruje wykonanie przez PKP Intercity Umowy Ramowej o świadczenie usług publicznych w zakresie międzywojewódzkich i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich. Dodatkowo, Ministerstwo przeprowadza kontrole obejmujące zakres i jakość świadczonych usług, a w uzasadnionych przypadkach podejmuje interwencje mające na celu wdrożenie działań zaradczych. Należy także zwrócić uwagę, że spadek liczby podróżnych, po dynamicznym wzroście w latach 2016-2019, związany jest głównie z obecną sytuacją spowodowaną pandemią COVID-19. Rozprzestrzenianie się wirusa SARS-COV-2 spowodowało, że cześć podróżnych w obawie przed zakażeniem zrezygnowało z transportu publicznego na rzecz transportu indywidualnego.”