Czy jesteśmy gotowi na kolejną mega awarię na kolei?

Mamy odpowiedź Ministerstwa Infrastruktury na interpelację posła Franciszka Sterczewskiego z dnia 28 marca 2022 r. w sprawie awarii kolei, która miała miejsce 17 marca 2022 r.

Rząd w tej sprawie przedstawia następujące stanowisko:

Ad 1. Czy PKP ma konkretny plan/instrukcję działania w sytuacjach kryzysowych? Jeśli tak – czy został on zastosowany przy awarii 17 marca 2022 r. i jakie działania podjęto w związku z treścią tego planu? Jeśli nie – dlaczego?

W PKP PLK S.A. obowiązuje Instrukcja o postępowaniu w sprawach poważnych wypadków, wypadków i incydentów w transporcie kolejowym (Ir-8), której przepisy są zawsze stosowane przy wystąpieniu jakiegokolwiek incydentu na sieci kolejowej. Jednocześnie, w następstwie zaistniałych w dniu 17 marca 2022 r. zdarzeń, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. podejmuje działania, mające na celu ustalenie przyczyn wystąpienia nieprawidłowości. Decyzja o ewentualnej modyfikacji obowiązujących w Spółce procedur, zostanie podjęta po zakończeniu dochodzenia przyczyn zaistniałej sytuacji oraz jej wpływu na obowiązujące procedury.

Spółka PKP Intercity posiada własne procedury zarządzania kryzysowego, które mają na celu określenie zakresu działań Spółki w przypadku wystąpienia zdarzenia eksploatacyjno-ruchowego lub sytuacji kryzysowej. Mają one zapewnić sprawny obieg informacji, tj. usystematyzować i skrócić czas ich przepływu pomiędzy wszystkimi zaangażowanymi i odpowiedzialnymi komórkami organizacyjnymi Spółki oraz podmiotami współpracującymi z PKP Intercity, wykorzystując wszystkie dostępne środki łączności w celu zadysponowania odpowiedniej pomocy, sił i zasobów podczas zdarzeń eksploatacyjno – ruchowych.

Wewnętrzne regulacje oraz procedury przewidują miedzy innymi zabezpieczenie obszarów związanych z zastępczą komunikacją drogową lub kolejową. Ponadto, podejmowane w ramach nich działania mają  na celu wznowienie realizacji przewozów, wypełnienie obowiązków przewoźnika względem pasażerów zawartych w obowiązującym prawie oraz nadzór nad prawidłowym niwelowaniem negatywnych skutków zdarzeń przez inne podmioty kolejowe, aby nie skutkowały eskalacją trudności dla podróżnych w uruchamianych przez Spółkę pociągach.

Ad 2. W ilu miejscach została uruchomiona komunikacja zastępcza?

W wyniku awarii lokalnych centrów sterowania ruchem kolejowym (LCS), a co za tym idzie dużymi utrudnieniami w prowadzeniu ruchu pociągów w dniu 17 marca 2022 roku, Spółka PKP Intercity odwołała w sumie 59 pociągów, z czego 20 w całej relacji, a pozostałe na części trasy. Spośród wszystkich odwołanych pociągów 6 stanowiły pociągi komercyjne, a pozostałe objęte są umową o świadczenie usług publicznych. Jak poinformowała spółka, za wszystkie odwołane pociągi została zapewniona komunikacja zastępcza poprzez:

• uruchomienie Zastępczej Komunikacji Autobusowej,

• przejazd kolejnymi pociągami kursowymi PKP IC,

• uzgodnienie honorowanie biletów IC w pociągach innych przewoźników.

Ad 3. Dlaczego pasażerowie i pasażerki nie otrzymali wody pitnej i żywności na czas nieplanowanych postojów?

Zgodnie z art. 18 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, Spółka podejmuje starania, aby w przypadku opóźnienia przyjazdu lub odjazdu pociągu o ponad 60 minut, pasażerom zaoferować nieodpłatnie poczęstunki, jeżeli są one dostępne w pociągu, na stacji lub mogą zostać w rozsądnym zakresie dostarczone. W wyżej opisanej sytuacji, napoje i przekąski/posiłki wydawane są pasażerom z wagonu gastronomicznego (jeżeli znajduje się on w składzie danego pociągu), dostarczane są do pociągu z zasobów własnych bądź też od kontrahenta zewnętrznego. W związku utrudnieniami w ruchu pociągów 17 marca 2022 r., w pociągach Spółki PKP Intercity wydano podróżnym nieodpłatnie prawie 14 tysięcy napojów (kawa, herbata, woda mineralna) oraz ponad 11 tysięcy przekąsek/posiłków.

Ad 4. Czy w pociągach nadawana była informacja po angielsku i po ukraińsku? Jeśli nie – dlaczego? Czy istnieje nagranie, które można automatycznie odtwarzać w podobnych sytuacjach?

Biorąc pod uwagę ilość informacji wymaganych do przekazania pasażerom, częstotliwość zatrzymania poszczególnych kategorii pociągów (co jest równoznaczne z częstotliwością wygłaszanych komunikatów) i dostępny czas antenowy – komunikaty we wszystkich uruchamianych przez Spółkę pociągach, wygłaszane są w języku polskim. Zgodnie z przyjętymi wytycznymi w sprawie zapewnienia podróżnym właściwej informacji w pociągach PKP Intercity S.A., w pociągach Express InterCity Premium, w pociągach międzynarodowych Express InterCity oraz innych, wybranych pociągach, komunikaty są wygłaszane przez drużynę konduktorską także w języku angielskim. Nie ma natomiast możliwości przekazywania informacji w języku ukraińskim.  

Opcja automatycznego odtworzenia komunikatu istnieje w przypadku elektrycznych zespołów trakcyjnych (ED250, ED160, ED161), jednak wgrywane komunikaty dotyczą wyłącznie standardowych informacji, niewymagających jakichkolwiek modyfikacji. Sytuacje szczególne wymagają samodzielnego zredagowania (na podstawie posiadanych wzorów) i wygłoszenia przez drużynę konduktorską komunikatu dostosowanego do konkretnej sytuacji. Mając na względzie zróżnicowane przyczyny utrudnień, które mogą wystąpić podczas przejazdu pociągu, jak również wielorakie ich skutki, komunikaty niestandardowe nie są wgrywane do automatycznego odtwarzania.”