Co z zerowym podatkiem VAT dla transportu publicznego?

Z inicjatywy Franka Sterczewskiego, wraz z grupą posłów i posłanek, wysłane zostały trzy interpelacje związane z niedawną podwyżką cen biletów w PKP Intercity:

• w sprawie wprowadzenia obniżki cen biletów w PKP Intercity i akcji promującej kolej do Ministerstwa Aktywów Państwowych,
• w sprawie wprowadzenia zerowej stawki VAT na bilety kolejowe do Ministerstwa Finansów,
• w sprawie obniżenia cen dostępu do torów przez PKP PLK do Ministerstwa Infrastruktury. 

Podatek VAT

Przedstawiamy drugą interpelację – w sprawie wprowadzenia zerowej stawki VAT na bilety kolejowe

-„Szanowna Pani Ministro, inflacja oraz wojna w Ukrainie to dwa charakterystyczne zjawiska, które znacząco wpłynęły na życie Polek i Polaków w 2022 r. Należy się spodziewać, że podobnie będzie w 2023 r. Dlatego tak ważna jest ochrona wymagających tego podmiotów przed wzrostem kosztów, cen i opłat. Dotyczy to również kolei, dla której znaczącym wsparciem byłoby wprowadzenie zerowej stawki podatku VAT na bilety kolejowe.

Zgodnie z założeniami rządowej „tarczy antyinflacyjnej” stawką 0% VAT zostały objęte podstawowe produkty spożywcze, takie jak owoce, warzywa, mięso, nabiał czy produkty ze zbóż. Media informują, że VAT na żywność wciąż będzie zerowy i to bezterminowo – wynika rozporządzenia podpisanego przez ministra finansów. Aż do końca 2024 r. ma obowiązywać obniżona stawka na nawozy. Przedłużono też obowiązywanie zerowej stawki na darowizny przeznaczone na pomoc Ukrainie.

W 2022 r. wprowadzono również obniżkę stawki VAT przy zakupie detalicznym paliw, co z kolei było sposobem na wsparcie transportu indywidualnego. Te środki w znaczący sposób wspierają gospodarstwa domowe, a także rolniczki i rolników. Zaś z branży transportowej bodaj jedyną wspartą gałęzią był indywidualny transport samochodowy. Można było to tłumaczyć lepszą sytuacją finansową transportu zbiorowego. Wszak według danych Urzędu Transportu Kolejowego kolej tylko w okresie od stycznia do listopada 2022 r. przewiozła aż 60 milionów pasażerek i pasażerów. Jednak obecnie widać, że branża ta boryka się z problemami finansowymi. Dowodem tego jest ostatnia podwyżka cen biletów PKP Intercity, którą spółka uzasadnia inflacją właśnie. Przy tym wskazać należy, że rządowa „tarcza antyinflacyjna” nie objęła transportu kolejowego. Wprawdzie niektóre podmioty mogą liczyć na wsparcie w związku z rosnącymi cenami energii, jednak zdecydowanie nie jest to środek wystarczający.

Dlatego należy wprowadzić zerową stawkę VAT na bilety kolejowe wszystkich przewoźników zamiast obowiązujących 8% podatku. Doprowadzi to do obniżenia cen biletów, nie uszczuplając jednocześnie budżetów spółek. Takie rozwiązanie stosowane jest obecnie w innych państwach. W Finlandii wszystkie bilety z zerowym VAT są sprzedawane od 1 stycznia do 30 kwietnia 2023 roku, niezależnie od terminu podróży (liczy się kiedy został nabyty bilet, nawet jeśli podróż odbędzie się po 30 kwietnia), a także niezależnie od tego, przez jaki kanał dystrybucji bilet został zakupiony. Tym samym będzie można kupić bilety taniej na pociągi nocne, które odjadą jeszcze nawet w sierpniu, na pociągi dalekobieżne (kursujące w ciągu dnia), których odjazd zaplanowany jest do dnia 19 czerwca oraz na pociągi regionalne z planowanym odjazdem do 25 marca. Zerowy VAT obejmuje również bilety okresowe, dzięki czemu można nawet kupić bilet roczny o 10% taniej. Tego typu rozwiązanie można z powodzeniem zastosować w Polsce, aby uniknąć podwyżek cen biletów.

W związku z powyższym zwracam się do Ministerstwa Finansów z następującymi pytaniami:

1. Czy przed wprowadzeniem podwyżki cen biletów PKP Intercity w styczniu 2023 r. rozważano wprowadzenie zerowej stawki VAT na bilety? Jeśli tak – dlaczego odstąpiono od tego rozwiązania? Jeśli nie – dlaczego?

2. Czy planowane jest wprowadzenie takie rozwiązania? Jeśli tak – kiedy i jakie są konkretne założenia? Jeśli nie – dlaczego?”

Czekamy na odpowiedź Ministerstwa Finansów.