W sejmie o transporcie rzecznym
W Sejmie trwa „rzeczna”ofensywa. Sejmowej komisji infrastruktury trwają prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o dozorze technicznym. Równolegle 22 kwietnia został wysłany do Kancelarii Premiera dezyderat w sprawie podjęcia zdecydowanych działań przywracających właściwe wykorzystanie polskich śródlądowych dróg wodnych. Natomiast 5 maja w Sejmie odbyło się posiedzenie podkomisji stałej ds. transportu lotniczego i gospodarki morskiej w sprawie aktualnego stanu oraz perspektyw rozwoju żeglugi w obszarze Odry. Podczas spotkania dyskutowano o współpracy międzynarodowej na pograniczu polsko-niemieckim, ochronie przeciwpowodziowej, warunkach przepływu i żeglugi oraz o rozwoju turystyki wodnej w regionie na przykładzie miasta Nowa Sól. Wszystkie te działania zmierzają wielkimi krokami do uchwalenia nowej ustawy o żegludze śródlądowej, która ma znacząco pomóc rozwoju naszych szlaków śródlądowych. Oto jej podstawowe zapisy:
Cele ustawy
Zasadniczym celem ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej z dnia 21 grudnia 2000 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 857, z późn. zm.) jest wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy 2006/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającej wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej, wraz z późniejszymi zmianami, zwanej dalej „dyrektywą”. Dyrektywa weszła w życie w dniu jej publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, tj. w dniu 30 grudnia 2006 r., a następnie była dostosowywana i zmieniana w związku z przystąpieniem nowych państw do Unii Europejskiej. Zgodnie z ww. dyrektywą państwa członkowskie posiadające śródlądowe drogi wodne mają obowiązek wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania tej dyrektywy w terminie dwóch lat od daty jej wejścia w życie, tj. z dniem 30 grudnia 2008 r. W dotychczas obowiązujących przepisach ustawa o żegludze śródlądowej stanowi, iż statek, aby uzyskać świadectwo zdolności żeglugowej (lub uproszczone świadectwo zdolności żeglugowej) powinien podlegać nadzorowi technicznemu polskiej instytucji klasyfikacyjnej i w tym zakresie powinien otrzymać stosowne certyfikaty tej instytucji. Świadectwa zdolności żeglugowej wydaje dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej właściwy dla portu macierzystego statku na wniosek armatora. Świadectwo to wydaje się na czas oznaczony, w zależności od rodzaju statku, nie dłuższy jednak niż na pięć lat. Projektowana ustawa wprowadza, oprócz dotychczas funkcjonujących świadectw zdolności żeglugowej, wspólnotowe świadectwo zdolności żeglugowej. Dokument ten będzie wydawany przez dyrektora urzędu żeglugi śródlądowej dla statków nowo budowanych oraz tych, które posiadają określone parametry techniczne i wykonują zarobkowy przewóz osób lub rzeczy po śródlądowych drogach wodnych Unii Europejskiej. Wspólnotowe świadectwa zdolności żeglugowej będą wydawane dla:
– statków o długości nie mniejszej niż 20 m,
– statków, dla których iloczyn długości, szerokości i zanurzenia jest nie mniejszy niż 100 m3,
– holowników i pchaczy przeznaczonych odpowiednio do holowania lub pchania statków, o których mowa w pkt 1 i 2, lub przemieszczania takich statków w zestawach sprzężonych,
– statków przeznaczonych do przewozu ponad 12 pasażerów uprawiających żeglugę po drogach wodnych, o których mowa w załączniku nr 1 do dyrektywy.
Świadectwo zdolności żeglugowej
Zasadniczą nowością projektowanej regulacji są zasady wydawania i obowiązywania wspólnotowego świadectwa zdolności żeglugowej. Dokument ten można będzie uzyskać po poddaniu statku inspekcji technicznej przeprowadzanej przez komisje inspekcyjne utworzone w wyznaczonych urzędach żeglugi śródlądowej. Ponadto statek będzie mógł być zwolniony z inspekcji (w części lub w całości) po przedstawieniu przez armatora dokumentów z instytucji klasyfikacyjnych potwierdzających spełnienie wymagań technicznych. Przepis ten będzie miał zastosowanie tylko wtedy, gdy wyżej wymieniona instytucja klasyfikacyjna będzie uznana przez Komisję Europejską w tym zakresie. Dodatkowo przewiduje się możliwość upoważnienia podmiotów gospodarczych do wykonywania czynności inspekcyjnych lub pomiarowych. Upoważniony w tym celu podmiot powinien spełniać określone kryteria merytoryczne oraz techniczne.
W przypadku stwierdzenia w wyniku inspekcji przeprowadzanej przez inspektora urzędu żeglugi śródlądowej, że wspólnotowe świadectwo zdolności żeglugowej jest nieważne lub że statek nie spełnia wymagań określonych w tym dokumencie, jednakże taka nieważność albo niezgodność nie stanowi zagrożenia bezpieczeństwa żeglugi, inspektor będzie mógł wezwać armatora do niezwłocznego usunięcia stwierdzonych naruszeń bez dalszych konsekwencji. Jednocześnie w przypadku stwierdzenia przez inspektora zaniedbania zagrażającego bezpieczeństwu żeglugi, statku lub przebywających na nim osób albo zagrażającego zanieczyszczeniem środowiska, a także stwierdzenia uchybienia sanitarnego lub że statek stanowi zagrożenie bezpieczeństwa żeglugi, inspektor, na podstawie udzielonego upoważnienia, będzie mógł, w drodze decyzji administracyjnej, zatrzymać lub skierować statek do najbliższego miejsca postoju oraz zatrzymać dokument dopuszczający do żeglugi i dokument kwalifikacyjny kierownika statku do czasu usunięcia stwierdzonych naruszeń. Wspólnotowe świadectwa zdolności żeglugowej będą wydawane na czas określony w zależności od rodzaju statku, nie dłuższy jednak niż 5 lat w przypadku statku pasażerskiego oraz 10 lat w przypadku pozostałych statków.
Projekt ustawy przewiduje również wydawanie wspólnotowego tymczasowego świadectwa zdolności żeglugowej dla statku, który nie może uzyskać wspólnotowego świadectwa zdolności żeglugowej. Warunki oraz sposób wydawania wspólnotowego tymczasowego świadectwa zdolności żeglugowej zostały określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw transportu, wydawanym na podstawie art. 34h ust. 3 zmienianej ustawy. Wspólnotowe tymczasowe świadectwo zdolności żeglugowej zostanie wydane na okres nieprzekraczający 6 miesięcy po przeprowadzeniu inspekcji potwierdzającej zdolność żeglugową statku.
Komisje inspekcyjne
W związku z faktem, iż do chwili obecnej w urzędach żeglugi śródlądowej nie funkcjonowały komisje inspekcyjne, nie jest możliwe całościowe przedstawienie kosztów utworzenia takich komisji. Zakłada się, iż niezbędne będzie utworzenie trzech komisji inspekcyjnych zatrudniających po pięć osób, posiadających odpowiednią wiedzę i kwalifikacje. Powołanie i skład komisji jest określony ściśle w dyrektywie w art. 9 oraz w załączniku II do dyrektywy w rozdziale 2 art. 2.01 „komisje inspekcyjne”. Art. 9 ust. 1 dyrektywy stanowi, iż wspólnotowe świadectwa zdolności żeglugowej mogą być wydawane przez właściwe organy państwa członkowskiego, w przypadku Polski będą to dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej. Załącznik II w rozdziale 2 art. 2.01 stanowi: „Komisje inspekcyjne
1. Komisje inspekcyjne ustanawiane są przez państwa członkowskie.
2. Komisje inspekcyjne składają się z przewodniczącego i ekspertów.
Jako ekspertów należy powołać do każdej komisji przynajmniej:
1) jednego urzędnika organu administracji właściwego dla żeglugi śródlądowej;
2) jednego eksperta ds. budowy okrętów oraz budowy silników okrętowych w zakresie żeglugi śródlądowej;
3) jednego eksperta ds. nautyki posiadającego patent żeglarski uprawniający do kierowania statkiem.
Przewodniczący i eksperci każdej komisji inspekcyjnej powoływani są przez organy państwa, przy którym komisja została ustanowiona. Obejmując obowiązki, przewodniczący i eksperci składają pisemne deklaracje, że będą je wykonywać całkowicie bezstronnie. Oświadczenia nie wymaga się od urzędników. Komisje inspekcyjne mogą korzystać ze wsparcia wyspecjalizowanych ekspertów zgodnie z właściwymi przepisami krajowymi.”.
Z przeprowadzonej przez Ministerstwo Infrastruktury analizy wynika, iż w 2009 r. przewiduje się wydanie ok. 1000 wspólnotowych świadectw zdolności żeglugowej dla różnego rodzaju statków. Szacuje się, iż koszty osobowe utworzenia komisji technicznych sięgać będą kwoty 720 tys. zł rocznie, począwszy od dnia wejścia w życie ustawy, a koszty rzeczowe ok. 500 tys. zł w pierwszym roku działania komisji. Koszty działalności komisji inspekcyjnych w kolejnych latach będą planowane w projektach budżetu państwa na następne lata. Koszty te nie powinny wpłynąć znacząco na obciążenie budżetu państwa, gdyż za wystawienie wspólnotowego świadectwa zdolności żeglugowej będzie pobierana opłata, która będzie stanowić dochód budżetu państwa, bilansując tym samym koszty funkcjonowania utworzonych komisji inspekcyjnych. Pozwoli to na uzyskanie przychodów w wysokości od kilkuset do kilku milionów złotych rocznie przy ww. liczbie statków, które będą objęte obowiązkiem uzyskania wspólnotowego świadectwa zdolności żeglugowej.
Ponadto oczekuje się, że zagraniczni armatorzy wyrażą chęć wyrobienia wspólnotowego świadectwa zdolności żeglugowej w polskim organie, z uwagi na niższe koszty jego uzyskania w stosunku do kosztów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Pozwoli to jednocześnie na zwiększenie dochodów budżetu państwa. Ponadto koszty inspekcji będą ponoszone przez armatorów, co zminimalizuje koszty działalności komisji inspekcyjnych.
Statki posiadające wspólnotowe świadectwa zdolności żeglugowej będą mogły uprawiać żeglugę w poszczególnych rejonach na terytorium całej Unii Europejskiej, o których mowa w załączniku 1 do dyrektywy. Rejony te będą określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy.
Społeczne konsultacje
Projekt ustawy został skonsultowany z następującymi podmiotami: Związek Polskich Armatorów Śródlądowych;Odratrans S.A.;Żegluga Bydgoska;Centrum Żeglugi Śródlądowej przy Akademii Morskiej w Szczecinie;Akademia Morska w Szczecinie;Krajowa Izba Gospodarcza;Polski Rejestr Statków S.A.;Polski Związek Żeglarski;Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego;Stowarzyszenie Armatorów Jachtowych.
Uwzględniono uwagi zgłoszone przez Akademię Morską w Szczecinie, Związek Polskich Armatorów Śródlądowych, Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego. Pozostałe podmioty nie zgłosiły uwag.
Przewidywane koszty
Projekt nowelizacji ustawy zakłada zmiany w przepisach dotyczących wydawania świadectw zdolności żeglugowej dla statków żeglugi śródlądowej. Dyrektywa 2006/87 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiająca wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej nałożyła na polską administrację rządową obowiązek wydawania wspólnotowych świadectw zdolności żeglugowej dla statków pływających po wspólnotowych śródlądowych drogach wodnych. Świadectwa te zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o żegludze śródlądowej będą wydawane w Polsce przez urzędy żeglugi śródlądowej. W urzędach tych będą tworzone komisje inspekcyjne odpowiedzialne za przeprowadzanie inspekcji technicznych statków śródlądowych. Spowoduje to zwiększenie kosztów działalności tych urzędów, przy których będą tworzone ww. komisje. W związku z tym, iż do chwili obecnej nie funkcjonują w urzędach żeglugi śródlądowej komisje inspekcyjne, trudne są do oszacowania całościowe koszty utworzenia takich komisji. Jednakże można przyjąć, iż będą potrzebne trzy komisje inspekcyjne zatrudniające po pięć osób wchodzących w skład komisji inspekcyjnych. Dyrektywa wskazuje skład oraz kwalifikacje ww. komisji w art. 9 oraz w załączniku II do dyrektywy w rozdziale 2 art. 2.01 „komisje inspekcyjne”. Szacuje się, iż koszty osobowe sięgać będą kwoty 720 tys. zł rocznie, a koszty rzeczowe ok. 500 tys. zł w pierwszym roku działalności, począwszy od 1 stycznia 2009 r. Koszty działalności komisji inspekcyjnych w kolejnych latach będą planowane w projektach budżetu państwa na następne lata. Koszty rzeczowe obejmować będą zakup 3 samochodów terenowych dla komisji inspekcyjnych, pokrycie kosztów delegacji dla członków tych komisji oraz wyposażenie ich w niezbędny przenośny sprzęt informatyczny i pomiarowy, konieczny do przeprowadzenia inspekcji i wystawiania dokumentu technicznego dla statku. Trzeba podkreślić, że inspektorzy techniczni dokonujący czynności inspekcyjnych będą dojeżdżać w miejsce, gdzie znajduje się statek i gdzie możliwe będzie przeprowadzenie ww. czynności. Nakłady finansowe są konieczne do poniesienia, by można było sprawnie realizować postanowienia ustawy w zakresie wydawania wspólno¬towych świadectw zdolności żeglugowej i do realizacji zadań nałożonych na komisje inspekcyjne. Powstałe w wyniku zmian do ustawy koszty nie powinny wpłynąć znacząco na obciążenie budżetu państwa, gdyż za wystawienie wspólnotowego świadectwa zdolności żeglugowej będzie pobierana opłata, która stanowić będzie dochód budżetu państwa, bilansując koszty funkcjonowania utworzonych komisji inspekcyjnych. Dodatkowo będą pobierane opłaty za czynności wykonywane przez te komisje.
Dla indywidualnych czytelników za 15 zł rocznie, a dla firm od 99 zł rocznie! Sprawdź naszą ofertę:
-
Subskrypcja na 12 m-cy
1 adres e-mail – prywatny15.00 zł przez 1 rok -
Subskrypcja biznes na 12 m-cy
1 adres e-mail – firmowy99.00 zł przez 1 rok -
Subskrypcja biznes na 12 m-cy
do 5 firmowych adresów e-mail495.00 zł przez 1 rok -
Subskrypcja biznes na 12 m-cy
do 10 adresów e-mail990.00 zł przez 1 rok -
Subskrypcja biznes na 12 m-cy
bez żadnych limitów!1,990.00 zł przez 1 rok
Komentarze