UE: 2,8 mld euro w zrównoważony transport z CEF. Sukces projektów kolejowych i Polski

Rozkład jazdy

1. Jaki procent całkowitego dofinansowania w naborze CEF 2025 trafił do projektów kolejowych?
2. Ile projektów transportowych otrzymało dofinansowanie w ramach najnowszego naboru CEF?
3. Jaką łączną kwotę wsparcia przyznano Polsce w ramach naboru CEF 2025?

Akcent na kolej

Zdecydowana większość środków – aż 77% – trafi do projektów kolejowych. Reszta zostanie przeznaczona na modernizacje portów morskich i śródlądowych, systemy bezpieczeństwa drogowego, cyfryzację transportu, rozwój terminali intermodalnych, a także inwestycje odporne na zmiany klimatu.

CINEA, czyli Europejska Agencja ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska, podkreśla, że była to jedna z najbardziej konkurencyjnych rund naboru – zarówno pod względem liczby zgłoszeń, jak i skali zgłoszonych inwestycji.

Wśród największych beneficjentów znalazły się m.in.:

• Rail Baltica – projekt transeuropejskiej linii kolejowej z dofinansowaniem rzędu 295,5 mln €;
• modernizacje szlaków kolejowych w Polsce, Czechach, Rumunii, Słowacji i Słowenii;
• przebudowy portów i terminali w Hiszpanii, Grecji, Chorwacji i na Litwie;
• rozwój systemów ITS i cyfrowych narzędzi do zarządzania ruchem.

Łącznie, od startu programu CEF w 2014 roku, UE dofinansowała ponad 1.860 projektów transportowych na łączną kwotę 47,3 mld euro. Tegoroczny nabór pokazuje kontynuację kursu na kolej, ekologię i integrację regionów wschodnich z główną siecią TEN-T.

Co dalej?

Skupienie się na kolei – ze wsparciem aż trzech czwartych budżetu – potwierdza, że UE widzi właśnie w tym środku transportu przyszłość niskoemisyjnej mobilności. Dodatkowo, wyraźna obecność projektów z Europy Środkowo-Wschodniej wskazuje na chęć zrównoważenia inwestycji infrastrukturalnych i skrócenia dystansu rozwojowego między „starą” a „nową” UE.

Warto zaznaczyć, że CEF Transport 2021–2027 to program o całkowitym budżecie 25,8 mld €, z czego po tej rundzie przyznano już ponad 95% dostępnych środków. To oznacza, że nowa pula projektów i środków może pojawić się dopiero w ramach następnej perspektywy budżetowej po 2028 roku.

Do października 2025 roku CINEA planuje zakończenie formalnego etapu podpisywania umów. Następnie wszystkie wybrane projekty rozpoczną realizację – w formule inwestycji wspartych grantami unijnymi, z pełną kontrolą postępów i osiąganych efektów.

Polski akcent

W ramach CEF Polsce przyznano ponad 451 mln € wsparcia (~1,9 mld zł) na 5 projektów. Według komunikatu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, wsparcie otrzymały:

1. Modernizacja linii E75 (Rail Baltica): odcinek Knyszyn – Osowiec – dofinansowanie ok. 294 mln € (PKP PLK)
2. Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS Poziom 1 na ok. 534 km linii sieci TEN‑T – 94,9 mln € (PKP PLK)
3. Dokumentacja dla nowej linii dużych prędkości Katowice – granica z Czechami (odc. Ostrawa) – 18,36 mln € (CPK S.A.)
4. Pogłębienie toru podejściowego do portu w Świnoujściu – 44,28 mln € (Porty Szczecin i Świnoujście S.A.)
5. Projekt wielostronny – interoperacyjność, aplikacje ITS – ok. 0,7 mln €

Razem ponad 451 mln € wsparcia – co stanowi ponad 16 % całej alokacji naboru 2025, czyli Polska jest największym beneficjentem nowej rundy CEF Transport.

Pełna, oficjalna lista wszystkich 94 projektów wybranych w lipcu 2025 – z informacjami o państwach, beneficjentach, tytule i kwotach – dostępna jest w dokumencie PDF publikowanym przez CINEA (cinea.ec.europa.eu).