Polska dzięki KPO zakupi łącznie 1.826 nowych pojazdów transportu publicznego

Rozkład jazdy:

1. Ile nowych pojazdów transportu publicznego przewidziano do zakupu w ramach Krajowego Planu Odbudowy?
2. Jakie obowiązki w zakresie taboru zeroemisyjnego będą obowiązywać miasta powyżej 100 tys. mieszkańców od 1 stycznia 2026 roku?
3. Jakie formy wsparcia przewidziano dla prywatnych przewoźników realizujących przewozy na zlecenie samorządów?

Flota, finansowanie i obowiązki

Polityka państwa w zakresie wspierania transportu nisko- i zeroemisyjnego opiera się dziś na trzech filarach: legislacyjnym, finansowym i instytucjonalnym. Kluczowym aktem prawnym jest ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych (z 2018 r., nowelizowana w 2021 i 2024 r.), w której zawarto m.in. obowiązki udziału pojazdów niskoemisyjnych w zamówieniach publicznych oraz minimalne progi udziału taboru ekologicznego w strukturze flot przewozowych.

Dla miast liczących powyżej 100 tys. mieszkańców od 1 stycznia 2026 r. zakup autobusów innych niż zeroemisyjne do realizacji komunikacji miejskiej będzie zabroniony. Dla mniejszych samorządów wprowadzono bardziej elastyczny obowiązek – stopniowe zwiększanie udziału ekologicznego taboru bez narzucania sztywnych progów. To zmiana korzystna, zwłaszcza dla gmin z ograniczonym budżetem.

W ramach Krajowego Planu Odbudowy, programu Zielony Transport Publiczny oraz Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021–2027, zaplanowano zakup i wdrożenie m.in.:

• 1.159 autobusów zeroemisyjnych (głównie elektrycznych) w ramach inwestycji G1.3.2 (KPO) – budżet: 3,379 mld zł,
• 579 autobusów nisko- i zeroemisyjnych w komunikacji pozamiejskiej (zadanie E1.1.2),
• 88 nowoczesnych tramwajów dla polskich miast (E1.2.1),
• 133 elektrycznych składów kolejowych i lokomotyw (zadanie E2.1.2),
• modernizację 500 km linii kolejowych oraz eliminację 180 „wąskich gardeł” (E2.1.1).

Za obsługę tych działań odpowiada m.in. Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który prowadzi obecnie trzeci nabór wniosków do ZTP.

Infrastruktura i przewoźnicy prywatni też z pomocą

Oprócz zakupu pojazdów, kluczowym elementem programu transformacji są inwestycje w infrastrukturę. Rząd przeznaczył 870 mln zł na rozwój punktów ładowania i tankowania wodoru – program ten został już zakontraktowany w całości.

Co istotne, prywatni przewoźnicy, którzy wykonują przewozy na zlecenie samorządów, również mogą korzystać ze wsparcia – zarówno na tabor autobusowy, jak i szynowy. Warunkiem jest jednak realizacja zadań użyteczności publicznej, wynikających z umów zawartych zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1370/2007.