Blackout a transport publiczny. Na przykładzie dzisiejszej hiszpańsko-portugalskiej awarii prądu

Rozkład jazdy:

1. Jakie były skutki blackoutu 28 kwietnia 2025 roku dla transportu publicznego w Hiszpanii i Portugalii?
2. Jakie problemy wystąpiły w sektorze kolejowym i miejskim podczas awarii prądu?
3. Jakie wnioski wyciągnięto dla branży transportowej po tym kryzysie energetycznym?

Lotnictwo

Choć kontrola ruchu lotniczego funkcjonowała bez zakłóceń dzięki generatorom, 96 lotów w Portugalii i 45 w Hiszpanii zostało anulowanych. Najbardziej ucierpiały lotniska w Lizbonie, Madrycie i Barcelonie.

Hiszpańska organizacja Enaire zapewniła, że centra zarządzania ruchem działały dzięki zapasowemu zasilaniu, a Iberia umożliwiła pasażerom zmianę terminu lotu. Mimo technicznego zabezpieczenia, problemy z transportem publicznym i drogowym utrudniały podróżnym dotarcie na lotniska, pokazując, że odporność lotnictwa na blackout nie kończy się na terminalach.

Kolej

Największe problemy wystąpiły w sektorze kolejowym. Awaria sygnalizacji świetlnej doprowadziła do zamknięcia tuneli w Madrycie, a dziesiątki pasażerów utknęły w pociągach. Minister transportu Hiszpanii, Óscar Puente, ostrzegł, że normalizacja ruchu pociągów średnio- i długodystansowych jest mało prawdopodobna przed końcem dnia, natomiast krótsze połączenia miały być przywracane po odzyskaniu zasilania.

Brak zasilania w sieci kolejowej pokazuje brak wystarczających mechanizmów awaryjnych w tego typu transporcie – tam, gdzie nie ma generatorów, cała sieć zatrzymuje się w jednej chwili.

Transport miejski

W Madrycie i Lizbonie zgasła sygnalizacja świetlna, a władze apelowały o unikanie dróg. Metro, bankomaty, telefony i internet – wszystko przestało działać. Ulice przejęła policja, kierując ruchem ręcznie. Tunelowe odcinki autostrad zamknięto. Wiele osób zostało uwięzionych w windach i wagonach metra.

To przypomnienie, że systemy zarządzania ruchem w miastach potrzebują nie tylko zasilania awaryjnego, ale także protokółów kryzysowych, które wprowadzałyby alternatywne scenariusze – nie tylko dla obsługi pasażerów, ale i dla bezpieczeństwa publicznego.

Wnioski dla branży transportowej

Przerwa w dostawie prądu wymusiła zamknięcie części szpitali, które działały w trybie awaryjnym. Mieszkańcy ruszyli do sklepów po lampy gazowe, generatory i żywność, co pokazuje, że blackout ma natychmiastowy wpływ na codzienne życie, nie tylko transport.

Według Komisji Europejskiej oraz operatorów energetycznych, przyczyna awarii pozostaje nieznana, choć wykluczono cyberatak. Naprawa sieci może zająć nawet 10 godzin, a KE podkreśliła znaczenie współpracy transgranicznej w zarządzaniu kryzysami energetycznymi.

Poniżej najważniejszej wnioski płynące z dzisiejszej awarii:

1. Redundancja energetyczna – sektor transportu musi zwiększyć inwestycje w lokalne źródła energii i inteligentne systemy zarządzania, które pozwolą na działanie w trybie ograniczonym nawet przy braku zasilania.
2. Integracja z systemami kryzysowymi – potrzebna jest lepsza współpraca między operatorem sieci, transportem i służbami porządkowymi.
3. Komunikacja z pasażerami – chaos informacyjny pogłębia skutki blackoutu. Systemy ostrzegania i aktualizacji informacji muszą być bardziej odporne.
4. Planowanie miejskie – rozwój transportu publicznego wymaga odporności na zdarzenia losowe, w tym blackoutu. Testy i symulacje mogą pomóc w opracowaniu skutecznych procedur.

Naszym zdaniem: Blackout w Hiszpanii i Portugalii stał się ostrzeżeniem dla całej Europy. Transport publiczny, będący kręgosłupem funkcjonowania miast, potrzebuje nie tylko nowoczesnych pojazdów i infrastruktury, ale także realnych zabezpieczeń przed kryzysami energetycznymi, które mogą sparaliżować codzienne życie w ciągu kilku minut.