Tramwajowa Nicea

Francja w ostatnich latach stałą się prekursorem nowoczesnych tramwajów, które powstają „jak grzyby po deszczu”. Sieci tramwajowe budują już nie tylko duże miasta, ale również mniejsze ośrodki o silnym poczuciu miejskości. Jednym z takich przykładów miasto Nicea.

Przykład Nicei nie różni się zbytnio od innych miast zachodnich. Pierwsze tramwaje konne w Nicei ruszyły w dniu 27 lutego 1879 roku. Linia wybudowana przez Compagnie des Tramways de Nice et du Littoral (TNL) przyczyniła się do dynamicznego rozwoju miasta i jego okolicy. Sprzyjał temu charakter sieci składający się z linii miejskich oraz trasy międzymiastowej, a w zasadzie wręcz trasy międzynarodowej: Cagnes-sur-Mer –Nicea –Beaulieu –Monte Carlo –Menton. System zbudowano z zastosowaniem metrowego rozstawu szyn, a w roku 1900 dokonano elektryfikacji całego układu. W 1930 roku spółka posiadała 144 km linii, 183 tramwaje silnikowe oraz 96 wagonów doczepnych. Sieć tramwajów TNL była w Cagnes połączenie z tramwajami z Cannes, którymi można było dotrzeć do tego sławnego miasta. Niestety konkurencja ze strony autobusów na głównej linii wzdłuż wybrzeża doprowadziła do stopniowej likwidacji tramwajów aż w 1934 roku linia została zamknięta całkowicie. Ten fakt doprowadził do decyzji magistratu Nicei o stopniowej likwidacji systemu tramwajów miejskich. W 1939 roku pozostały jedynie 4 linie tramwajowe, jednak w wyniku II Wojny Światowej i mobilizacji autobusów do armii przywrócono ruch tramwajów na dwóch kolejnych liniach. Wówczas system tramwajowy był obsługiwany przez 48 wagonów silnikowych oraz 22 doczepne. Niestety okres wojny oznaczał eksploatację systemu do granic technicznych możliwości, stąd po jej zakończeniu konieczne były duże inwestycje. Niestety inwestycji tych już nie poczyniono, natomiast system tramwajowy zdecydowano się zastąpić trolejbusami. Pierwsze ruszyły w 1948 roku a cały proces wymiany został zakończony w 1953 roku. Oczywiście w późniejszym czasie szybkie czyste i ciche trolejbusy zastąpiły „nowoczesne i ekologiczne autobusy”.

Jak późniejsze lata pokazały zawierzenie w motoryzację indywidualną i autobus jako przyszłościowy środek transportu było złudne i obecnie kongestia ruchu drogowego odgrywa bardzo dużą rolę w mobilności społeczeństwa. Przez lata wmawiano, że jedynym wyjściem jest metro, jednak dla miasta liczącego około 350 tysięcy mieszkańców była to od zawsze nierealna wizja. Na fali popularności, jaką zdobyły współczesne systemy tramwajowe zdecydowano się przywrócić ten środek transportu w mieście. Podjęte działania zostały zwieńczone sukcesem 24 listopada 2007 roku, kiedy została otwarta pierwsza współczesna linia tramwajowa w mieście. Trasa o długości 8,7 km ma kształt litery U i została zaprojektowana tak, aby w jej zasięgu znalazła się 1/3 mieszkańców miasta. Trasa zaczyna się na przystanku Las Planas i kończy w Pont Michel. Oprócz dwóch końcówek linia ma 19 przystanków pośrednich.

W Nicei wzorem Bordeaux zdecydowano się na zastosowanie dwóch odcinków bez sieci zasilającej. Pierwotnie rozważano zastosowanie dla całego systemu trzeciej szyny APS, jednak z racji kosztów i problemów technicznych z tym układem w pierwotnych dniach jego funkcjonowania zdecydowano się na zastosowanie napowietrznej sieci trakcyjnej o napięciu 750 V DC. Jedynie na Place Masséna i Garibaldi zrezygnowano z sieci trakcyjnej, natomiast tramwaje przejeżdżają ten odcinek wykorzystując energię zgromadzoną w akumulatorach. Ponieważ Place Masséna może być czasowo zamykany z racji parad, więc przewidziano specjalne przejścia torowe pozwalające na niezależną obsługę połówek linii. Zajezdnia tramwajowa jest zlokalizowana niedaleko przystanku końcowego Les Planas, gdzie znajdował się wystarczająco duży obszar potrzeby do budowy zajezdni. Dodatkowo, aby poprawić wykorzystanie tego miejsca na dachu zajezdni oraz warsztatu powstał parking parkuj i jedź, znacznie podwyższający atrakcyjność systemu.

Dla nowego systemu wybrano również typowo dla Francji tramwaje Citadis produkowane przez Alstom. Dzięki modułowej konstrukcji oraz indywidualnym panelom przednim pojazdy dla poszczególnych miast znacznie różnią się od siebie. W Nicei są eksploatowane pojazdy serii 302, czyli pięcioczłonowe wieloprzegubowe tramwaje. Mają one długość 35 metrów, szerokość 2,65 metra i każdy może przewieźć około 200 pasażerów, z czego 54 na miejscach siedzących. Obecnie linia stałą się na tyle popularna, że pojawiają się sugestie o konieczności wydłużenia pojazdów o kolejne dwa człony, co dałoby tramwaje mające 45 metrów długości. Obecnie po ulicach Nicei porusza się 20 tramwajów Citadis.

Nowy system tramwajowy został przyjęty pozytywnie przez mieszkańców, dlatego zdecydowano się na jego rozbudowę. Do 2013 roku planowana jest rozbudowa linii pierwszej z Pont Michel do La Trinité. Z kolei linia druga miałaby połączyć Port de Nice – Cagnes sur Mer, naśladując dawną linię tramwaju międzymiastowego. Trasa o długości 15 km, prowadząca wzdłuż morza śródziemnego miałaby zostać otwarta także w 2013 roku. Linia ta obsługiwałaby również lotnisko w Nicei. Z kolei trzecia linia, tym razem bez horyzontu czasowego jej realizacji, miałaby połączyć Saint-Augustin z Plaine du Var.