Szwajcarskie Tango

Właściwy czas, miejsce i produkt –tak można określić tramwaje Tango produkowane przez Stadler Rail na rynek szwajcarski. Po Bazylei tramwaje tego typu zagoszczą również w Genewie.

Stadler w ostatnich latach przeszedł bardzo dużą przemianę –z małego niszowego producenta taboru na specjalne zamówienie w krótkim czasie firma przeistoczyła się w silny koncern o aspiracjach światowych. Oczywiście o ile na rynkach zagranicznych można mówić o silnej pozycji konkurencyjnej, to jednak dominacja koncernu na rynku krajowym (szwajcarskim) przybiera raczej charakter preferencji narodowych. Tramwaje Tango zdają się potwierdzać tą regułę. Bowiem w grupie Stadler Rail w produkcji tramwajów specjalizuje się niemiecki zakład Stadler Pankow, gdzie produkowane są tramwaje wieloprzegubowe Variobahn oraz bardziej tradycyjne pojazdy z wózkami skrętnymi z rodziny Tango. W Niemczech powstają tramwaje na wszystkie rynki zagraniczne za wyjątkiem … szwajcarskiego. Bowiem tramwaje dla odbiorców z tego kraju powstają w szwajcarskim Stadler Altenrhein.

Tramwaje Tango na rynek szwajcarski są bardzo wyjątkowe, ponieważ przy długości 45 metrów składają się niejako z dwóch trzyczłonowych tramwajów połączonych razem jednym wspólnym wózkiem w środkowej części pojazdu. Tramwaje te opisywaliśmy szerzej tutaj, dlatego w niniejszym artykule skupimy się za dalszych losach projektu. Jak już wcześniej wspomniano bazowe zamówienie zostało złożone przez dwóch przewoźników tramwajowych z Bazylei. W 2006 roku Baselland Transport AG (BLT) oraz Basler Verkehrs-Betriebe (BVB) zamówiły w grupie Stadler dostawę 60 tramwajów o dużej długości, z tradycyjnymi wózkami. Łączne zamówienie o wartości 276 milionów franków szwajcarskich obejmuje dostawę 20 Tango dla BLT oraz 40 dla BVB. Prototypowy tramwaj został dostarczony w 2008 roku, a po zakończeniu jazd testowych rozpoczął planowe kursowanie w roku 2009. Dostawy mają zostać zakończone w roku 2014.

Tuż po rozpoczęciu seryjnych dostaw rozpoczął się proces prezentacji tramwajów w innych szwajcarskich miastach. Przykładowo w Bern odbyły się w dniach 11-14 listopada 2009 roku i były związane z targami Swiss-Traffic, gdzie tramwaj kursował między terenem targów a głównym dworcem kolejowym. Natomiast wcześniej od końca marca do 17 kwietnia 2009 roku tramwaj odbywał jazdy pokazowe w Zurychu. Prezentacja ta dawała bezpośrednie porównanie z kupowanymi obecnie tramwajami Cobra, które są produkowane specjalnie dla potrzeb sieci tramwajowej w tym mieście. Jak pokazały jazdy testowe sieć tramwajowa w Zurychu nie wymagała aż tak skomplikowanego technicznie pojazdu jak Cobra, ponieważ znacznie bardziej tradycyjny tramwaj Tango bez problemu sprawdził się w ruchu liniowym.

Na kolejne sukcesy nie trzeba było długo czekać, ponieważ przedsiębiorstwo transportu publicznego z Genewy – Transports Publics Genevois (TPG) zdecydowało się zakupić tramwaje Tango. Już w styczniu TPG ogłosiło wyniki przetargu, jednak dopiero w kwietniu bieżącego roku została podpisana stosowna umowa. W jej ramach Stadler dostarczy 32 tramwaje Tango za łączną sumę 154 milionów franków szwajcarskich. Pojazdy będą dostarczane w latach  2011-14. Kontrakt przewiduje również dwie opcje na dostawę dodatkowych tramwajów, pierwsza 14 jednostek, druga 10 pojazdów. Zakup nowych pojazdów jest efektem realizowanego od 2003 roku programu rozbudowy i modernizacji sieci tramwajowej w mieście. W jej efekcie do roku 2014 planowane jest zwiększenie przewozów o 37%, natomiast nowe tramwaje z bazowego zamówienia pozwolą zwiększyć zdolności przewozowe o 30 %.  Nowe tramwaje dla TPG będą dwukierunkowe, dwustronne o konstrukcji zbliżonej do pojazdów dla Bazylei. Przy długości 44 metrów, szerokości 2,3 m i masie 57 ton pozwolą na przewiezienie 261 pasażerów, z czego 88 na miejscach siedzących. Pierwsze 7 tramwajów ma wejść do ruchu w kwietniu 2011 wraz z otwarciem planowanym na grudzień 2011 roku nowej linii tramwajowej Cornavin–Onex–Bernex (TCOB). Na rok 2012 zaplanowano dostawę 19 tramwajów, natomiast pozostałe 6 w roku 2014.

Skąd przyjdą kolejne zamówienia nie sposób wyrokować. Można jedynie napisać, iż tramwaje typu Tango miały bardzo duże szanse w powtórzonym przetargu na dostawę pojazdów dla WKD. Zmieniona specyfikacja wymagała bardzo podobne jednostki, gdzie zamiast jednego wspólnego wózka w środku występowały dwa tworzące niezależne sekcje. Jak bardzo dobrze wiadomo zamówienie to zostało przyznane Pesie, jednak w najbliższym czasie WKD będzie musiało ogłosić dodatkowy przetarg, tym razem na sześć jednostek. Podział zamówienia na dwa postępowania był konieczny, ponieważ zakup 14 składów był finansowany z innych źródeł, niż zakup pozostałych sześciu. W tym ostatnim przypadku chodzi o szwajcarskie środki pomocowe, co może dać ciekawe wyniki przetargowe.

Tramwaje Tango dla Bazylei oraz Genewy są kolejnym przykładem, iż współczesny tramwaj w średnich miastach może być skutecznym substytutem metra, natomiast jego możliwości techniczne wykraczają znacznie poza możliwości transportu autobusowego. Szwajcaria od lat przywiązuje uwagę do należytej ochrony środowiska, natomiast licznie występujące elektrownie wodne preferują transport elektryczny. Dzięki takiemu podejściu tramwaje są uważane za sprzymierzeńca w walce o zachowanie czystości powietrza w mieście.