Nowe ukraińskie wagony metra

Po podziale ZSRR i powstaniu Ukrainy państwo to odziedziczyło kilka zakładów produkujących tabor kolejowy, jednak w zakresie wagonów metra były skazane na dostawy pojazdów tego typu z Rosji, ewentualnie na zakup bardzo drogich konstrukcji zachodnich. Tą lukę zamierzają wypełnić ukraińskie zakłady KWSZ.

Крюковский  вагоностроительный  завод–Krjukowskij wagonostroitelnyj zawod (KBCЗ/ KWSZ) zainaugurował swoją działalność w 1874 roku jako zakład naprawy wagonów kolei Charkowsko –Mikołajewskiej z załogą liczącą 400 pracowników. Następnie w 1896 roku przystąpiono do rozbudowy o warsztat zestawów kołowych oraz wózków. W 1930 roku zakłady zyskały swoją obecną nazwę i obok remontów oraz modernizacji taboru rozpoczęły produkcję nowych wagonów towarowych. Bardzo dużym krokiem wprzód było rozpoczęcie w 2001 roku produkcji wagonów pasażerskich, które jednak stanowiły i nadal stanowią produkcję poboczną zakładów, gdyż głównymi są dostawy wagonów towarowych na rynek ukraiński oraz główny eksportowy –rosyjski, choć lista odbiorców obejmuje Europę, całą Azję oraz Kubę. Mimo tego zakład dostarczył szereg wagonów pasażerskich dla kwalifikowanych pociągów UZ, a obecnie oferuje gamę 10 typów wagonów o prędkości maksymalnej 160 km/h. Zakład wytwarza również eskalatory czyli schody ruchome, oraz szereg części zamiennych. W 2009 roku mija dokładnie 135 lat od rozpoczęcia działalności.

Rozszerzając zakres swojej produkcji w KWSZ postanowiono opracował własny typ wagonów metra. Z racji rozpadu ZSRR nowo powstała Ukraina pozostała bez zakładu produkującego tego typu tabor, który w nowych realiach był wytwarzany w Rosji. Ponieważ relacje między tymi krajami we współczesnej historii są zmienne, natomiast nowy tabor (zwłaszcza kupowany u zachodnich dostawców) dosyć dużo kosztuje, więc opracowanie atrakcyjnej cenowo alternatywy było bardzo pożądanym kierunkiem rozwoju, zwłaszcza wobec ambitnych (acz ciągle odkładanych) planów rozbudowy tego środka transportu na terenie całej Ukrainy. Prace projektowe zakończyły się wyprodukowaniem prototypowego składu metra, który opuścił bramy fabryki w 2006 roku. Pojazd przeznaczony dla metra w Kijowie został oznaczony jako 81-7021 (wagon czołowy) oraz 81-7022 (wagon środkowy).

Prototypowy skład został wykonany według specyfikacji dla kijowa jako pięciowagonowy skład, z dwoma wagonami sterowniczymi na obu końcach oraz trzema bez kabin w środku. Przy czym pozostał typowy dla wagonów metra układ drzwi oraz fakt, że są nieprzechodnie (zastosowane drzwi w ścianach czołowych pozwalają awaryjnie przejść z wagonu do wagonu). Jednak pomimo tego skład z zewnątrz prezentuje się znacznie nowocześniej niż jego rosyjskie odpowiedniki. Dzieje się tak za sprawą zastosowania ściany czołowej wykonanej z tworzyw sztucznych (choć z dosyć wątpliwym efektem stylistycznym), zastosowaniu wklejanych okien, oraz drzwi odskokowo-przesuwnych. To w połączeniu z płaskimi ścianami bocznymi dało dosyć nowoczesny wygląd.

Podobne wrażenie można uzyskać po wejściu do wnętrza, gdzie jako główny materiał wykończeniowy użyto wyprasek z tworzyw sztucznych w kolorze żółtym. Siedzenia zlokalizowane są typowo bokiem do kierunku jazdy, jednak znajdują się jedynie między drzwiami wejściowymi, natomiast skrajne pomosty urządzono jako strefa dla pasażerów stojących z odpowiednimi barierkami, choć tak naprawdę ilość uchwytów może być niewystarczająca. Szara podłoga i jasny sufit z czarnymi plamkami dosyć pozytywnie wpływają na ocenę wnętrza. KWSZ podczas wykonywania niektórych modernizacji wagonów współpracowało z Pesą, czego efektem może być zastosowanie polskich siedzeń we wnętrzu nowego składu metra, choć i inne komponenty (jak chociażby obudowa pulpitu maszynisty) mogą być efektem współpracy z polskim przemysłem.

Dosyć nowoczesna kabina maszynisty została wyposażona w klimatyzację, natomiast przedział pasażerski posiada jedynie wymuszoną wentylację. Nowoczesności dopełnia elektroniczny system informacji wizualnej i dźwiękowej. Niestety za tymi nowoczesnymi jak na ukraińskie warunki rozwiązaniami pudeł wagonów stoi stosowana od lat technologia znana ze starszych wagonów metra. Producent co prawda opracował nowe wózki, jednak ich wygląd nie zachwyca i raczej zastosowane rozwiązania techniczne nie należą do najnowocześniejszych. Dlatego skład nadal odznacza się średnimi właściwościami trakcyjnymi oraz dużą awaryjnością, choć dzięki swojej brutalnej prostocie zastosowane rozwiązania techniczne należą raczej do bardzo wytrzymałych.

81-7021 / 81-7022  podstawowe dane techniczne 

 

KWSZ z dosyć dużą konsekwencją rozwija zakres swojej produkcji o tabor pasażerski, który jednak natrafia na dosyć znaczną barierę w postaci małej ilości zamawianego taboru, który jest efektem ciągnących się problemów finansowych poszczególnych przewoźników. Niestety nie udało się ustalić ile składów metra tego typu wyprodukował producent, stąd nie da się określić czy opracowanie prototypowej konstrukcji opłaciło się. Jednak nawet bez tego warto docenić wysiłek jaki włożono w opracowanie tej konstrukcji oraz podkreślić fakt, że pojazdy te mogły uczestniczyć w niedawnym przetargu Metra Warszawskiego, ponieważ są kompatybilne w rosyjskimi składami.