Noc Muzeów 2024: Po Wrocławiu ponownie pojedzie niebieski Linke Hofmann

Powrót do przeszłości

Tak jeździliśmy po Wrocławiu pół wieku temu! Pasażerowie siedzieli na drewnianych ławeczkach, których oparcia można było przekładać. Drzwi otwierało się ręcznie. Praca motorniczego była nie lada wyzwaniem. Stał on wyprostowany za korbą. Czasami miał niewielki stołek do dyspozycji. A dzwonił nogą, uderzając w mosiężny gong podwieszony do podwozia. Teraz znów będzie to można przeżyć. Okazją jest zbliżająca się Noc Muzeów.

Klub Sympatyków Transportu Miejskiego (KSTM) informuje, że do ruchu przywrócił kolejny zabytkowy wrocławski tramwaj. Zakończył się główny etap remontu zabytkowego wagonu Linke-Hofmann Standard. Po I wojnie światowej miejskie przedsiębiorstwo komunikacyjne – firma Städtische Straßenbahn Breslau – zamówiła we wrocławskiej fabryce Linke-Hofmann-Werke (powojenny PaFaWag) nowy typ tramwaju. Miał być to pojazd uniwersalny dla Wrocławia: na każdą pogodę oraz każdą trasę. Jak na ówczesne czasy był to bardzo nowoczesny wagon, jeden z pierwszych w Niemczech, w którym zastosowano stalową konstrukcję nadwozia. Pojazd był dwukierunkowy (posiadał dwa stanowiska motorniczego) i miał drzwi po obu stronach.

– Tylko niektóre ówczesne trasy były zakończone pętlami. Tramwaj dojeżdżał zatem do ślepej krańcówki, motorniczy przechodził na przeciwległy pomost i przejeżdżał na sąsiedni tor, a konduktor w tym czasie przekładał oparcia ławek, by pasażerowie mogli siedzieć twarzą do kierunku jazdy – tłumaczy historyk dr Tomasz Sielicki z KSTM. Serię 232 wozów tego typu wyprodukowano w latach 1925-1929.

Po II wojnie światowej większość wagonów tego typu służyła nadal. Do naszych czasów przetrwało zaledwie kilkanaście takich pojazdów, w różnym stanie technicznym. Odrestaurowany przez KSTM wagon o numerze #1192 wyprodukowano w 1929 r. Przetrwał, ponieważ w latach 70. został przebudowany na wóz gospodarczy MPK. Taką funkcję pełnił do około 1993 r., gdy został powierzchownie odremontowany w celu pełnienia funkcji wagonu zabytkowego. Niestety, już 3 lata później części tego tramwaju posłużyły do remontu innych pojazdów (m.in. tramwajów „Baba Jaga” i „Juliusz”). Od tego czasu tramwaj stał nieczynny na Zajezdni Popowice.

Od 2018 r. Klub Sympatyków Transportu Miejskiego przeprowadzał remont tego wyjątkowego tramwaju. Warto podkreślić, że wszystkie prace były realizowane z własnych środków stowarzyszenia, z wpłat sponsorów i darczyńców oraz w oparciu o pracę członków KSTM.

– Została skompletowana aparatura elektryczna, silniki oraz nastawniki. Najpierw dokonaliśmy remontu podwozia i układu jezdnego. Po około ćwierćwieczu postoju tramwaj odzyskał sprawność techniczną. Następnie wyremontowaliśmy jego wnętrze, a na końcu wagon trafił do lakierowania – tłumaczy dr Krzysztof Kołodziejczyk, prezes KSTM. Zamontowano okna i mosiężne elementy wykończeniowe. W środku znów znajdują się charakterystyczne drewniane ławeczki z przekładanymi oparciami. – Musieliśmy je skompletować i poddać fachowej renowacji – dodaje.

Trwa remont

Remont wciąż można wesprzeć za pośrednictwem zbiórki: https://zrzutka.pl/8mspat

Dla darczyńców Klub szykuje specjalny przejazd z sesją fotograficzną.

Obecnie wagon prezentuje stan na połowę lat 70., czyli przypadający na końcowy okres eksploatacji tych wagonów w ramach przewozów pasażerskich.

– Przywróciliśmy mu charakterystyczną dla Wrocławia tamtej epoki kremowo-niebieską barwę. Na burtach pojawił się historyczny herb – komentuje Kołodziejczyk. Tramwaje tego typu przewiozły kilka pokoleń mieszkańców naszego miasta – zarówno przedwojennych, jak i powojennych. Na liniach kursowały prawie pół wieku – do 1977 r.– tłumaczy Sielicki.

Tramwaj wykorzystywany będzie do okolicznościowych przejazdów po Wrocławiu. Najbliższa okazja już w sobotę 18 maja z okazji Nocy Muzeów, kiedy obsłuży okólną linię M1. Przejazdy tego wieczora będą bezpłatne. Będzie to dopiero pierwsza z wielu okazji do przejażdżki zabytkowymi pojazdami komunikacji miejskiej, bowiem już 30 maja ruszają Wrocławskie Linie Turystyczne. Więcej informacji oraz rozkłady jazdy na stronie kstm.pl.

Tramwaj ten został wyprodukowany w 1929 roku we wrocławskiej fabryce Linke Hofmann (powojenny PaFaWag). Podobnych tramwajów powstały 232 sztuki. Stanowiły one trzon floty przedwojennego przewoźnika tramwajowego – Städtische Straßenbahn Breslau (SSB).

Od 2018 roku prowadziliśmy remont tego wyjątkowego tramwaju. Warto podkreślić, że wszystkie prace były realizowane z własnych środków stowarzyszenia, z wpłat sponsorów i darczyńców oraz w oparciu o pracę członków.

Obecnie wagon prezentuje stan na połowę lat 70., czyli przypadający na końcowy okres eksploatacji tych wagonów w ruchu pasażerskim. Charakteryzuje się on kremowo-niebieskim malowaniem oraz podłogą wyłożoną gumową wykładziną. Takie tramwaje kursowały po Wrocławiu z pasażerami do lata 1977 roku.