Astra Vagoane Imperio

Na rynku tramwajowym pojawił się właśnie nowy pojazd Imperio produkowany przez Astra Vagoane, choć tak faktycznie mówimy o lokalnej wersji pojazdu Combino Plus oferowanego obecnie przez koncern Siemens jako Avenio.

W przeciwieństwie do Polski znaczna część tramwajów w Rumunii to stosunkowo nowe systemy, które były odpowiedzią na wysokie koszty paliw. Choć 4 najstarsze systemy z 13 obecnie eksploatowanych były pierwotnie konne, to jednak aż 5 z obecnie istniejących powstało w latach 1984-91. Pomimo trudności z ich budową i pozyskaniem taboru nigdzie nie wdrożono rozbudowanych planów likwidacyjnych, natomiast na bieżąco ratowano sytuację poprzez zakup używanych pojazdów głównie z Niemiec i Szwajcarii. Jednak polityka zakupu pojazdów używanych nie może trwać wiecznie, natomiast duże zaległości inwestycyjne oraz przynależność do UE sprawiają, iż występuje duże potencjalne zapotrzebowanie na nowe tramwaje. Jednak sprostanie temu zapotrzebowaniu może być problematyczne, ponieważ brak wcześniejszych zamówień doprowadził do niemal zaniku produkcji co oznacza, że wszystko trzeba opracować od podstaw. W Rumunii najpopularniejsze są tramwaje V2A i V3A produkowane przez zakłady transportowe w Bukareszcie. Alternatywą były bardzo toporne i tandetnie wykonane pojazdy Timis2 produkowane w latach 1969-1990 przez Electrometal Timișoara. Choć pojazdy te trudno było uznać za nowoczesne (jakością bardzo przypominają rosyjskie KTM-5), to jednak wyprodukowano 529 'pociągów’, czyli wagonów silnikowych i odpowiadających im wagonów doczepnych. Tramwaje były dostępne w wariancie na rozstaw standardowy oraz metrowy i w pewnym okresie stanowiły podstawowy tabor większości przedsiębiorstw tramwajowych w Rumunii. Praktycznie za wyjątkiem Bukaresztu, który produkował własne tramwaje i systemu w Botoszanach otwartego w 1991 roku wszystkie pozostałe eksploatowały tramwaje Timis2. Jednak ich bardzo niska jakość doprowadziła do przyspieszonego zastępowania przez używane pojazdy i w zasadzie ich eksploatacja została już wszędzie zakończona.

  

Jak więc widać w Rumunii występuje duże zapotrzebowanie na nowe i jednocześnie nowoczesne tramwaje, jednak z drugiej strony produkty zakładów w Bukareszcie są dalekie od nowoczesności, zakłady w Timiszoarze nie istnieją a rynek potrzebuje tanich pojazdów przez co ich zakup za granicą jest bardzo kosztowny. Wobec tego już od dłuższego czasu toczyły się spekulacje kto i jakiego typu taboru produkcję uruchomi. W pewnym momencie spekulowano nawet, iż w Bukareszcie będą produkowane licencyjne tramwaje Solarisa, jednak jak dotąd te spekulacje się nie potwierdziły. Za to wiodący producent taboru kolejowego w Rumunii Astra Vagoane nawiązał współpracę z koncernem Siemens na podstawie której produkuje lokalnie zmodyfikowaną wersję tramwajów Combino Plus oferowane obecnie jako Avenio opisywane szerzej tutaj i tutaj. Oczywiście licencyjny pojazd znacznie różni się od swojego pierwowzoru, choć charakterystyczne linie Combino można jeszcze dostrzec, to jednak pudło jest wykonane ze stali a kształt czoła i końca tramwaju został zaprojektowany i wykonany przez włoską firmę Clagi-Coplass specjalizującą się w projektowaniu i wytwarzaniu komponentów z udziałem tworzyw sztucznych jak moduły czołowe, obudowy, kształtki wnętrza, kabiny sanitarne, siedzenia itd. Ponieważ zakład produkcyjny firmy znajduje się w Rumunii, więc jej ścisłe powiązanie z przemysłem taborowym tego kraju jest zrozumiałe. Ogólnie kształt tramwaju oferowanego przez Astra Vagoane jako Imperio można uznać za interesujący i nowoczesny, choć przyglądając się dokładniej ciężko doszukać się jakichś innowacyjnych rozwiązań, natomiast zastosowany materiał nie należy do pierwszej ligi.

  

Powiązania z Combino Plus widać najmocniej w ogólnej konstrukcji pojazdu, który należy do grupy 'krótkich wagonów przegubowych’. Zapewne z racji specyfiki sieci tramwajowych w Rumunii zdecydowano się na konstrukcję pojazdu jako trójczłonowego, jednokierunkowego i zarazem jednostronnego. W tym wariancie pojazd może przewieźć 168 pasażerów, choć w ofercie będzie również wariant czteroczłonowy mieszczący 240 pasażerów. Dodatkowo tramwaj będzie dostępny zarówno w wersji o metrowym jak i standardowym rozstawie kół. Jednak różnice między Combino a Imperio można zauważyć zaraz po wejściu do środka, gdzie zagościły duże połacie średniej jakości plastiku, który zdominował również siedzenia. Konieczność poczynienia oszczędności była z góry jasna i najwyraźniej tania siła robocza w Rumunii nie była wystarczająca, więc zdecydowano się na szerokie zastosowanie średniej jakości tworzyw, które zdominowały nawet siedzenia, natomiast samo wnętrze wygląda jakby zostało zaprojektowane 10 lat temu. Niestety zważywszy, że cena jednostkowa ma się kształtować na poziomie 1,7 miliona €za pojazd można już mieć zastrzeżenia jakościowe. Według kursu z dnia 05.09.2011 po przeliczeniu cena wynosi około 7,14 miliona złotych, czyli o około 1 milion złotych mniej niż przedsiębiorstwa tramwajowe wydają w Polsce na jeden wieloczłonowy tramwaj, jednak z drugiej strony pojazdy wieloczłonowe mają w granicach 30-32 metrów, natomiast Imperio ma około 26 metrów. Poza tym przykładowo Częstochowa zapłaci za 7 zrobionych na zamówienie tramwajów podobną kwotę, więc podstawowe założenia Imperio wydają się być nietrafione. Oczywiście tramwaj będzie tańszy niż produkowany w Niemczech, jednak przy takim poziomie producent z Rumunii może się obawiać silnej konkurencji z Polski. Wdrożenie seryjnej produkcji ma pochłonąć 6 milionów €, które Astra Vagoane pokryje z własnych środków, natomiast roczna produkcja ma się kształtować na poziomie 30-35 jednostek, natomiast wstępna umowa dotyczy budowy 75 pojazdów. Oczywiście w przypadku większych zamówień te dane mogą ulec zmianie.

Oficjalna premiera pierwszego Imperio miała miejsce w dniu 25 sierpnia 2011 roku i już podczas prezentacji przedstawiciele miasta stwierdzili, że chcą być pierwszymi odbiorcami tych pojazdów, natomiast w przeciągu najbliższych 5-8 lat miasto planuje zakupić 24 nowe tramwaje. Imperio ma być głównie oferowane w Rumunii podczas gdy sprzedaż tych pojazdów w innych krajach ma być realizowana przez koncern Siemens. To rodzi pytanie na których rynkach jakie pojazdy będą oferowane. Jest to szczególnie ważne dla Polski, gdzie Siemens raczej chciałby sprzedawać swoje Avenio, jednak z racji dużego znaczenia niskiej ceny może być kuszącym oferowanie w Polsce Imperio. Tak więc rumuńska nowość może w pewnym sensie zamieszać również na polskim rynku tramwajowym.