Sejmowa komisja o przyszłości szkół żeglugi śródlądowej

Komisja rozpatrzyła rządową informację na temat przyszłościśrednich morskich szkół zawodowych i szkół żeglugi śródlądowej. W posiedzeniu udział wzięli: Paweł Brzezickipodsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowejwraz ze współpracownikami, Jadwiga Parada dyrektor Departamentu KształceniaZawodowego i Ustawicznego w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Tomasz Emiljandyrektor Departamentu Infrastruktury w Najwyższej Izbie Kontroli, MarzenaBaranowska dyrektor Zespołu Szkół Morskich w Świnoujściu ze współpracownikiem,Paweł Ciereszko pełnomocnik dyrektora Zespołu Szkół Żeglugi Śródlądowej w Naklenad Notecią do spraw realizacji postanowień Konwencji STCW, AleksandraJankowska prezes Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej wraz ze współpracownikiem,Agnieszka Kossakowska dyrektor Zespołu Szkół Żeglugi Śródlądowej wKędzierzynie-Koźlu, Marcin Maksymiuk ekspert Związku Powiatów Polskich,Krzysztof Michnal zastępca przewodniczącego Rady Krajowej Izby GospodarkiMorskiej, Elżbieta Moskal dyrektor Zachodniopolskiego Centrum Edukacji Morskieji Politechnicznej ze współpracownikiem, Lech Pieczyński dyrektor Zespołu SzkółMorskich w Kołobrzegu, Jan Popończyk członek Zarządu Stowarzyszenia PilotówWiślanych oraz Hanna Szkodo dyrektor Zespołu Szkół Morskich w Gdańsku.

Sytuację przedstawił podsekretarz stanu w MinisterstwieGospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Paweł Brzezicki:

-„Szanowna pani przewodnicząca, szanowni państwo, mamprzygotowany obszerny materiał, który w części państwo otrzymali, jednak, zanimdo niego przejdę, chciałbym powiedzieć kilka zdań. Otóż, per analogiam do szkółmorskich, zawodowe szkoły średnie żeglugi śródlądowej stanowić mogą, czystanowią w tej chwili, miejsca kształcenia osób, które, niezależnie od tego, iżpolska flota śródlądowa jest mała ze względu na stan dróg śródlądowych, pracująi znajdują zatrudnienie w różnych miejscach na świecie, tak samo jak znajdująją marynarze.

Może akurat państwu nie jest znana specyfika pracy marynarzyczy ich zatrudniania, ale wygląda to mniej więcej w ten sposób, że marynarzepracują na kontraktach i wtedy, kiedy jest wysoka koniunktura, zarabiają dużo,dobrze. Są „towarem” bardzo poszukiwanym na rynku, w szczególności, jeślichodzi o polskich marynarzy dobrze wykształconych, ponieważ polskie wyższeszkoły morskie, akademie morskie, kształcą specjalistów na bardzo wysokimpoziomie. Oczywiście, w momencie, kiedy przychodzi bessa, z jaką mamy doczynienia dzisiaj, gros tych ludzi traci pracę. Jednak poziom ich zarobków,który jest znacznie wyższy od poziomu zarobków przeciętnego pracownika wPolsce, pozwala przetrwać im te okresy bessy i po chwili stają elementem niezwyklepożytecznym dla gospodarki narodowej, a to z tego względu, że pieniądzezarobione przez marynarzy w 90-procentach są wydawane w Polsce. To są miliardy.Prawdopodobnie ta branża zapewnia najwyższy eksport usług w skali całejpolskiej gospodarki. Nie ma tak wysoce rentownej usługi dla całej Polski, jakusługa marynarza.

W żegludze śródlądowej jest jeden element, który jestjeszcze bardziej interesujący z finansowego punktu widzenia, dlatego, żeżegluga śródlądowa nie ulega cyklom koniunkturalnym tak diametralnie, jak wprzypadku żeglugi morskiej. Cykl w żegludze śródlądowej jest mniej więcejspłaszczony i zawsze jest mniej więcej równe zapotrzebowanie na pracęmarynarzy, pracowników w żegludze śródlądowej. Dlatego minister gospodarkimorskiej i żeglugi śródlądowej chciałby, żeby również duża grupa młodzieży ?jak największa ? zaangażowała się najpierw w edukację, a potem w pracę wżegludze śródlądowej i niekoniecznie w polskich przedsiębiorstwach i napolskich rzekach. Ci ludzie stanowić będą element szeroko pojętego eksportuusług, a do miejsc, w których są urodzeni, wychowani, gdzie mieszkają, będąwnosić duże pieniądze.

Przechodząc do meritum, powiem, że w skład morskiegoszkolnictwa zawodowego, jakim obecnie dysponujemy oraz szkolnictwa zawodowego wzakresie żeglugi śródlądowej, wchodzą szkoły morskie. Po pierwsze, TechnikumMorskie i Politechniczne w Szczecinie, Zespół Szkół Morskich im. Inż.Eugeniusza Kwiatkowskiego w Świnoujściu, Zespół Szkół Morskich im. BohaterówWesterplatte w Gdańsku, Zespół Szkół Morskich im. Polskich Rybaków i Marynarzyw Kołobrzegu oraz Zespół Szkół Morskich w Darłowie. Szkoły żeglugi śródlądowej,to: Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej w Kędzierzynie-Koźlu oraz Zespół SzkółŻeglugi Śródlądowej im. komandora Bolesława Romanowskiego w Nakle nad Notecią.

W trakcie realizacji jest inicjatywa utworzenia szkołyżeglugi śródlądowej we Wrocławiu, kształcącej w zawodzie technik żeglugiśródlądowej. Natomiast, obecnie trwają negocjacje na temat podpisaniastosownych umów dotyczących użyczenia sal dydaktycznych oraz niezbędnejinfrastruktury, a także darowizny statku szkoleniowego „Westerplatte II”. Takmniej więcej wygląda „krajobraz” naszych szkół.

Jeżeli chodzi o legislację, to rozłożyliśmy ją na dwa etapy.Etap nr 1. Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o działachadministracji rządowej oraz niektórych innych ustaw zawiera poprawki do ustawyz dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, dotyczące, między innymi,zdefiniowania szkół morskich, szkół żeglugi śródlądowej, szkół rybołówstwa,zakładania i prowadzenia takich jednostek, a także nadzoru pedagogicznegosprawowanego przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, żeglugiśródlądowej i rybołówstwa nad edukacją w przedmiotowych zakresach. Ministergospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybołówstwa uzyskał prawo zakładaniai prowadzenia wskazanych wyżej jednostek edukacyjnych. To był etap pierwszy.

Etap drugi, to jest wprowadzenie uregulowań dotyczącychuprawnień ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, żeglugi śródlądoweji rybołówstwa do ustawy z dnia 13 grudnia 2016 r. ? Prawo oświatowe. Zostały wniej umieszczone następujące uregulowania. „Prowadzenie publicznych szkółrolniczych i placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, publicznychszkół leśnych oraz publicznych szkół morskich, publicznych szkół żeglugiśródlądowej i publicznych szkół rybołówstwa może być przekazywane na drodzeporozumienia zawieranego między właściwym ministrem a jednostką samorząduterytorialnego” ? może być, na podstawie umowy. W porozumieniu, o którym mowapowyżej, „strony mogą określić tryb przekazania będącego odpowiednio wewładaniu publicznych szkół rolniczych i placówek rolniczych o znaczeniuregionalnym i ponadregionalnym, publicznych szkół leśnych oraz publicznychszkół morskich, publicznych szkół żeglugi śródlądowej i publicznych szkółrybołówstwa, niezbędnego do prawidłowego wykonywania zadań, o których mowa wart. 10 ust. 1”. Oznacza to, iż zgodnie z ustawą ? Prawo oświatowe ministerwłaściwy do spraw gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybołówstwa możezakładać i prowadzić publiczne szkoły morskie, żeglugi śródlądowej irybołówstwa oraz przejmować szkoły już istniejące, zawierając stosowneporozumienie z władzami właściwych powiatów. Rozwiązanie takie pozwoli narealizację polityki edukacyjnej ministerstw oraz pogłębienie współpracy zistniejącymi szkołami, z możliwością przejęcia ich prowadzenia.

Jak to się zmienia w tej chwili, bo nie działamy w próżni ipewne konwencje międzynarodowe, szczególnie Konwencja STCW, dotyczą równieższkół morskich oraz szkół żeglugi śródlądowej? Zmiana Konwencji STCW, którazostała wprowadzona poprawką z Manili ? skutkuje nowelizacją ustawy obezpieczeństwie morskim ? spowodowała, między innymi, że kompetencje dotycząceuznawania wszystkich morskich jednostek edukacyjnych skupione zostały w rękuministra właściwego do spraw gospodarki morskiej. Umożliwiło to przeglądwszystkich uznanych jednostek szkolących kadry morskie przy zastosowaniujednolitego podejścia. Obecnie, na podstawie przeprowadzonych audytówuporządkowania kompetencji ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej,prowadzone są analizy, które pozwolą wypracować spójny model kształcenia nawszystkich poziomach nauczania, to znaczy, ponadgimnazjalnym ? w przyszłościponadpodstawowym ? i akademickim.

Modyfikacje do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego,które zostały do tej pory zrealizowane. Otóż, ministrowi właściwemu do sprawgospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybołówstwa zostały przypisanenastępujące zawody: technik nawigator, technik mechanik okrętowy, monter budowyjednostek pływających, technik rybołówstwa morskiego, technik logistyki,technik spedytor; i dalej: technik żeglugi śródlądowej, monter jednostekpływających, technik budownictwa wodnego, monter budownictwa wodnego, techniklogistyk, technik spedytor; następnie: technik rybołówstwa morskiego, technikrybactwa śródlądowego i rybak śródlądowy. To są trzy grupy zawodów, które wnaszej sytuacji przynależą do jednego ministra, bo w innych jurysdykcjach bywa,że są to: minister do spraw morza, minister do spraw rzek i minister do sprawrybołówstwa. W taki sposób zostało to rozbite.

Podjęliśmy następujące działania. Minister gospodarkimorskiej i żeglugi śródlądowej wystosował wniosek o wprowadzenie nowego zawodudo klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, to jest zawodu magazynier.Państwo wiedzą, że magazynier na statku nie jest magazynierem, to jest cośtroszkę innego. Została również przedstawiona propozycja podstawy programowejdla wyżej wskazanego zawodu oraz przypisania go ministrowi właściwemu do sprawgospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybołówstwa. Ponadto, w zawodzieszkutnik zgłoszone zostało dopisanie ministra właściwego do spraw gospodarkimorskiej oraz ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej. Dokonaliśmytakże analizy zawodów technik logistyk oraz technik spedytor i zaproponowaliśmynastępujące przekształcenia w zawodzie technik logistyk: wykreślenie z zawodukwalifikacji „zarządzanie środkami technicznymi podczas procesówtransportowych” i wprowadzenie nowej „obsługa magazynów”. Ta kwalifikacja wprzyszłości może być podstawą do utworzenia planowanego przez partnerówspołecznych zawodu magazyniera. Przekształcenie obecnej kwalifikacji „organizowaniei monitorowanie przepływu informacji oraz procesów produkcji, dystrybucji,zarządzania magazynem i zapasami z zachowaniem zasad logistyki” w kwalifikację”planowanie i organizowanie przepływów materiałów i informacji oraz zarządzeniezapasami”. W zawodzie technik spedytor proponowane jest utworzenie tylko jednejkwalifikacji łączącej efekty przy ocenie obecnych dwóch, to jest „organizowanienadzorowania transportu” oraz „obsługa klientów i kontrahentów”. Obecnieukończenie jednej z tych kwalifikacji nie daje absolwentowi możliwości pracy nasamodzielnym stanowisku, a zaproponowane połączenie kwalifikacji poszerzymożliwość zatrudnienia. Zaproponowaliśmy również utworzenie jednej kwalifikacjio nazwie „planuje, organizuje i rozlicza transport towarów oraz monitorujeprzebieg procesu transportowego”.

W dniu 23 stycznia dyrektorzy departamentów naszegoMinisterstwa i Ministerstwa Edukacji Narodowej spotkali się w celu ustaleniazmian w klasyfikacji zawodów technik logistyk oraz technik spedytor, zaproponowanychprzez naszą stronę. Obecnie te propozycje są na końcowym etapie ustaleń, wporozumieniu z Ministerstwem Infrastruktury i Budownictwa. I to tyle, jeżelichodzi o moją wypowiedź. Bardzo dziękuję.”

„