Poznań dyskutuje o podpiętrzaniu Warty

Konferencja rozpoczęła się wystąpieniem dr. hab. PiotraKowalczaka z Polskiej Akademii Nauk, który przypomniał historię spiętrzeńWarty, zaproponował lokalizację nowych progów i przedstawił ich wady orazzalety. Już same propozycje lokalizacyjne wzbudziły gorącą dyskusję: żepierwszy próg powinien się znajdować w okolicach Lubonia zgodzili się wszyscy,lokalizacja drugiego przy Ostrowie Tumskim także nie budziła zastrzeżeń, jednakzdaniem części uczestników konferencji trzeci próg powinien się znajdować nieprzy moście Lecha, ale dopiero w okolicach Czerwonaka.

Robert Mirzyński, dyrektor Bramy Poznania, studził emocjemówiąc, że wiele można zrobić z rzeką taką, jak jest teraz, bez spiętrzeń, adowodem na to mogą być ubiegłoroczne akcje organizowane przez Bramę Poznanianad Cybiną. Wystarczy wspomnieć choćby spływy kajakowe Z biegiemrzeki” wokół Ostrowa Tumskiego, które okazały się strzałem w dziesiątkę iw których wzięło udział ponad 800 osób.

– Wszelkie działania wokół rzeki powinny być podejmowane zrozwagą – podsumował dyrektor. – Czy będziemy ją piętrzyć czy nie, to zawszewarunki są wyzwaniem, a teraz też możemy wiele zrobić w tej przestrzeni.

Dr inż. Anna Januchta-Szostak z Politechniki Poznańskiej,mówiła o koncepcjach zagospodarowania Warty w Poznaniu i zadeklarowała się jakowielka zwolenniczka idei powiązania miasta i rzeki.

Większość koncepcji przywrócenia rzeki miastu znalazła się wStrategii rozwoju rzeki Warty na lata 2012-2030″ i została tam drobiazgowoprzeanalizowana. Ale strategia nie jest gotowym planem – to zbiór zasadniczychkierunków, w których powinny iść zmiany rzeki w mieście. Głównym celem jestzwiększenie pojemności retencyjnej doliny rzeki, chociaż spiętrzenie nie byłobrane pod uwagę ze względu na koszty i możliwości budowy.

Niezwykle istotnym aspektem wszelkich planowanych zmian jest- z czym zgadzali się wszyscy prelegenci – branie pod uwagę ich wpływu naśrodowisko i bioróżnorodność. Spiętrzenia pozwoliłyby odbudować połączeniamiędzy północnym i południowym klinem zieleni, odtworzenie siedlisk ptaków izafunkcjonowanie Warty jako drogi transportowej o walorach turystycznych.

Minusy podpiętrzania

Jednak budowa spiętrzeń ma także swoje minusy. JózefZgrabczyński z firmy Biprowodmel, która specjalizuje się w takich inwestycjach,zwrócił uwagę na jej koszty – jeden stopień może kosztować nawet 50 mln zł – trudnościrealizacyjne oraz konieczność oceny wpływu budowy progów na ujściowe fragmentyrzek takich jak Główna i Cybina, odpływów z kanałów deszczowych, a także nazabudowę wokół rzeki. Magdalena Żmuda, dyrektor Regionalnego Zarządu GospodarkiWodnej podkreśliła z kolei, że niezbędnym warunkiem do tego, by w ogóle myślećo takiej inwestycji, jest ocena jej wpływu na środowisko – a przygotowanietakiego dokumentu to żmudny i bardzo skomplikowany proces. Kolejnym i wcale niełatwiejszym etapem będzie ocena skutków ekonomicznych takiej inwestycji. – Argumenty, że poprawi się jakość życia poznaniaków izwiększą walory turystyczne, nie są najważniejsze – podkreślała.

Jerzy Juszczyński z Polskiego Klubu Ekologicznego zwrócił zkolei uwagę na fakt, że do Warty jest doprowadzonych około 30 kolektorów, którenie są dokładnie zinwentaryzowane i nie wiadomo, co z nich wypływa. A tooznacza, że przy progu będą się gromadziły osady, które pogorszą jakość wody. – Do tej pory nie udało się zabezpieczyć rzeki przed spływaniemchemikaliów, co trzeba zrobić przede wszystkim – mówił.

Warto rozmawiać

Nutę optymizmu wprowadziła natomiast Edyta Wiśniewska zNetherlands Water Partnerschip, która na przykładzie holenderskiego miastaNijmegen od kilku lat przywracającego rzekę miastu, pokazała, że taki projektmożna zrealizować i że przynosi on realne korzyści.

Spotkanie w ogólnej ocenie było niezwykle owocne, bozgromadziło ludzi zainteresowanych tym tematem i rozpoczęło naukową debatę nadobecnością rzeki w mieście, czego do tej pory brakowało. Poniżej agenda spotkania:

16.00-16.15 Otwarcie konferencji

16.15-16.30 Piotr Kowalczak (PAN)

Podpiętrzamy: historia, proponowana lokalizacja piętrzeń,wysokość piętrzeń – zalety, wady. Dlaczego piętrzymy?

16.30-16.45 Robert Mirzyński (Brama Poznania)

RZEKA ŻYWA – dziedzictwo Cybiny. Projekt dla rzeki – CentrumTurystyki Kulturowej TRAKT

16.45-17.00 Anna Szostak-Januchta (Politechnika Poznańska)

Koncepcje zagospodarowania Warty w Poznaniu

17.00-17.15 Kazimierz Pająk (Uniwersytet Ekonomiczny wPoznaniu)

Szanse, jakie stwarza Warta w nowym kształcie

17.15-17.45 Przerwa kawowa

17.45-18.00 Józef Zgrabczyński (BIPROWODMEL)

Podpiętrzenie: koszty, zagrożenia, rekomendacje

18.00-18.15 Magdalena Żmuda (Regionalny Zarząd GospodarkiWodnej)

Zgodność z ustawodawstwem europejskim

18.15-18.30 Edyta Wiśniewska (Netherlands WaterPartnerschip)

Doświadczenia holenderskie – przykłady

18.30-18.45 Jerzy Juszczyński (Polski Klub Ekologiczny)

Zagrożenia dla przyrody lub nowe korzyści

18.45 – 19.00 Podsumowanie konferencji

„